اهمیت روان‌شناسی رنگ‌

آخرین مرحله در انتشار یک کتاب که بسیار مهم نیز می‌باشد مربوط به طراحی جلد کتاب است، دلیل اهمیت طراحی و رنگ مناسب برای جلد کتاب این است که از نظر روان‌شناسی جلد کتاب به‌نوعی بیانگر هویت کتاب است و در فروش و جلب توجه مخاطب نقش اساسی دارد، از این‌رو باید طرحی را برای جلد کتابتان انتخاب کنید که بتواند پیام شما در مورد موضوع کتاب را بیان کند.

انتخاب رنگ مناسب برای طراحی جلد کتاب و هر نوع کار گرافیکی که در این زمینه انجام شود نقش زیادی در جذب نگاه مخاطب دارد، شاید از خود بپرسید چه رنگی را برای طراحی جلد کتاب در چاپ کتاب خود انتخاب کنیم؟ و یا این‌که معیار انتخاب ما برای رنگ جلد کتاب باید بر چه اساسی باشد؟ جواب این دو سؤال به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد که دقت در آن می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند تا بهترین و زیباترین رنگ را انتخاب نمایید که این امر در موفقیت شما تأثیرگذار است.

روان‌شناسی رنگ یکی از شاخه‌های آن بوده و نمایش تأثیر رنگ بر تصمیم‌گیری روزانه هدف بزرگ آن است. به‌طورکلی، رنگ‌ها نماد قدرت بوده و به‌کارگیری صحیح آن‌ها تأثیرات مثبتی بر جنبه‌های مختلف زندگی خواهد گذاشت.

استفاده از رنگ در کسب‌وکار از جمله موارد مؤثر بر رونق آن است. رنگ‌ها بر نگاه مشتری در هویت آن تأثیرگذار بوده و در ذهن آن‌ها باقی خواهد ماند. از همین جهت، تأثیر روان‌شناسی رنگ‌ها در طراحی و تبلیغات را نادیده نگیرید. در ادامه به بررسی رنگ‌های اصلی و تأثیرات آن‌ها بر طراحی خواهیم پرداخت.

تاریخچه روان‌شناسی رنگ‌ها

براساس فرضیات تصوری و دید تجربی، آبی آسمانی نخستین رنگ موجود در طبیعت بود. آبی دریایی، سبز کلروفیلی و به این ترتیب سایر رنگ‌ها به مرور به وجود آمده است. آگاهی از تاریخچه و روان‌شناسی رنگ‌ها از دیرباز تاکنون مورد بحث بوده و بر زندگی مؤثر خواهد بود.

تأثیر رنگ‌های اطراف بر وجود بشر در زمان‌های گذشته مورد توجه قرار نمی‌گرفت. نخستین رنگ‌های شناخته‌شده توسط بشر سیاه و سفید بوده که به مرور به پیشرفت‌های بیشتری در شناخت رنگ دست پیدا کردند.

روان‌شناسی رنگ‌ها در طراحی و تبلیغات به مرور اهمیت پیدا کرده و نخستین شغل به‌عنوان رنگ‌رزی به وجود آمد. مصریان نخستین سازندگان رنگ در جهان بوده و رنگ‌رزی در چین از 3000 سال پیش از میلاد آغاز شد. به این ترتیب تأثیر رنگ‌ها بر تمام ابعاد زندگی انسان آشکار گردید.

روان‌شناسی رنگ‌ها

فام، اشباع و درخشندگی از جمله صفات رنگ‌ها هستند. آبی، زرد و قرمز شامل رنگ‌های اصلی بوده و ترکیب آن‌ها موجب تشکیل رنگ‌های ثانویه می‌شود. به همین ترتیب درجه تیرگی، روشنی یا درخشندگی آن تعیین خواهد شد. رنگ زرد از بیشترین میزان درخشندگی و بنفش از کمترین آن برخوردار است.

در مورد روان‌شناسی رنگ‌ها در طراحی و تبلیغات، میزان خلوص رنگی در طبیعت به ندرت وجود دارد. بسیاری از نویسندگان نیز از رنگ و تأثیرات آن نیز مطالبی نگارش می‌کنند. با گذشت زمان، رنگ‌های بیشتری در طبیعت کشف شده و انسان را به حیرت وامی‌دارد.

تأثیر روان‌شناسی انواع رنگ‌ها بر انسان

انسان‌ها همیشه به دنبال زیبایی‌ها هستند و از زشتی‌ها دوری می‌کنند این ویژگی که همه انسان‌ها از آن برخوردارند را می‌بایست در طراحی جلد کتاب در نظر بگیرید تا از این طریق بتوانید مخاطب را جذب کنید البته این نکته را نیز در نظر داشته باشید که زیبایی هرگز به معنای به کار بردن رنگ و تصویر زیاد نیست.

رنگ‌های گوناگون بیانگر عواطف انسان‌ها بوده و رنگ موردعلاقه هر شخص ویژگی‌های روحی و فکری او را نشان می‌دهد. البته یک رنگ به تنهایی بیانگر شخصیت نبوده و شرایط افراد پیش از انجام آزمایش رنگ‌ها نباید فراموش شود.

علاقه انسان‌ها به رنگ از کودکی آغاز و تا پایان عمر ادامه خواهد داشت. روان‌شناسی رنگ‌ها در طراحی و تبلیغات نیز نشان‌دهنده همین موضوع است. افراد تحت تأثیر خانواده خود و محیط پیرامون رنگ موردنظر خود را انتخاب می‌کنند. رنگ‌های روشن جلب توجه بیشتری داشته و بیانگر روحیه شاد افراد است.

مهم‌ترین عاملی که می‌تواند یک نگاه را به سمت خود جذب کند رنگ‌ها هستند و زندگی بدون رنگ هرگز نمی‌تواند زیبا باشد، با به‌کارگیری اصول روان‌شناسی رنگ برای طراحی جلد کتاب می‌توانید به‌راحتی احساسات مخاطب را تحت تأثیر قرار دهید،

همیشه نیاز نیست که برای جلد کتاب از طرح‌های پیچیده استفاده کنید گاهی تنها با یک رنگ ساده می‌تواند هدف اصلی کتاب را به مخاطب انتقال دهید البته برعکس این قضیه نیز می‌تواند تأثیرات منفی خود را در پی داشته باشد و یا به عبارتی با انتخاب یک رنگ اشتباه ممکن  است تمام تلاش نویسنده را بر باد دهید از این‌رو بهتر است حتماً با اصول روان‌شناسی رنگ برای طراحی جلد کتاب آشنایی کافی داشته باشید و رنگ مناسب را براساس موضوع کتاب- مخاطب و فرهنگ جامعه انتخاب کنید و از این طریق نظاره‌گر تأثیرات مثبت آن باشید.

تأثیر روان‌شناسی انواع رنگ‌ها با توجه به فرهنگ، جنسیت

هر شخصی با توجه به سن، جنسیت، وراثت و تجربه کودکی نسبت به هر رنگی که می‌بیند احساسات مثبت یا منفی متفاوتی نشان می‌دهد. هرچشمی نسبت به چیزی که می‌بیند برداشت متفاوتی دارد. از طرف دیگر مردم هر سرزمین بر اساس فرهنگ و شرایط دیگر نسبت به رنگ‌ها احساسات متفاوتی نشان می‌دهند بنابراین نمی‌توان یک نسخه را برای همه پیچید.

در تحلیل رنگ‌ها هوشمندانه عمل کنید و به موقعیت جغرافیایی مخاطبان خود نیز دقت کنید. اخیراً تحقیقی بین ۲۳۲ نفر در ۲۲ کشور عموماً غربی در جهان انجام شده است که نشان می‌دهد مردان و زنان بیشتر به چه رنگ‌هایی علاقه دارند.

بهترین رنگی که مردان و زنان در آن اتفاق‌نظر دارند و به آن علاقه دارند رنگ آبی است. ۳۵ درصد زنان و بیش از نیمی از مردان (۵۷ درصد) رنگ آبی را به‌عنوان بیشترین رنگی که به آن علاقه دارند انتخاب کرده‌اند. به‌طورکلی می‌توان گفت رنگ آبی به‌طور جهانی با مفاهیمی مثل آب پاکیزه، آسمان آبی صداقت و قابل‌اعتماد بودن گره خورده است.

رنگ سبز در بین زنان و مردان یکسان و حدود ۱۴ درصد را به خود اختصاص داده است. محبوبیت رنگ بنفش در بین زنان و مردان بسیار متفاوت است. این رنگ در بین خانم‌ها ۲۳ درصد محبوب است اما محبوبیت آن در آقایان صفر است. در حالت کلی می‌توان گفت بر اساس این تحقیق ۴ رنگ آبی سبز مشکی و قرمز انتخاب‌های اول آقایان و ۴ رنگ آبی بنفش سبز و قرمز هم انتخاب‌های اول خانم‌ها هستند.

۴ طیف رنگی نارنجی، قهوه‌ای، بنفش، خاکستری، زرد به‌عنوان نامطبوع‌ترین رنگ‌ها هستند در بین مردان نیز رنگ‌های قهوه‌ای، بنفش و نارنجی کمترین محبوبیت را دارند. بر اساس تحقیق انجام شده در سال ۲۰۰۷ به عنوان یک قاعده کلی مردان بیشتر از رنگ‌های آکروماتیک خوششان می‌آید. رنگ‌های آکروماتیک رنگ‌هایی هستند که رنگ ندارند و تنها شامل طیف‌های سیاه، سفید و خاکستری هستند.

درک تفاوت‌های موجود بین دیدگاه‌های زنان و مردان در مورد رنگ‌ها اهمیت زیادی دارد و این مسئله‌ای است که اغلب مردان صاحب تجارت به آن توجهی نمی‌کنند. خانم‌ها قادرند رنگ‌های بیشتری ببینند و دایره اسامی خیلی گسترده‌تری دارند.

رنگ سبز

سبز جز رنگ‌های سرد شناخته شده و مخصوص برندهای بالغ، حرفه‌ای و آرام است. رنگ سبز را با عنوان کاهنده فشارخون و ضربان قلب نیز می‌شناسند. در تعابیر روان‌شناسی از تأثیر سبز بر سلامت، ثروت، رشد، تسکین، بازسازی، خوش‌شانسی، توازن و غیره یاد می‌شود.

رنگ سبز بهترین یادآور برای افراد دوست‌دار محیط‌زیست و علاقه‌مند به راه‌اندازی برند در این زمینه است. در زمینه موضوع روان‌شناسی رنگ‌ها در طراحی و تبلیغات، سبز گزینه‌ای مناسب برای مراکز درمانی خواهد بود. این رنگ بر تجدید روحیه و تسکین مشتریان تأثیرگذار بوده و گزینه‌ای مناسب در طراحی و تبلیغات است.

رنگ آبی

رنگ آبی اغلب به‌عنوان رنگ مردانه نیز شناخته می‌شود؛ اما رنگ آبی نماد آرامش، آسایش، طراوت، پایداری، صلح، استراحت، مسئولیت‌پذیری نیز است. بانک‌ها رنگ آبی را رنگ محبوبی جهت انتقال حس ثبات و قدرت برای مشتریان می‌دانند. به این ترتیب مشتریان برای حفاظت از پول خود ارزش قائل خواهند بود.

به‌علاوه، برخی ورزش‌ها مانند یوگا از آبی در تابلوهای خود به‌منظور انتقال آسایش به بازدیدکنندگان استفاده می‌کنند. بیان روان‌شناسی رنگ‌ها در طراحی و تبلیغات رنگ آبی در محصولات حفاظتی مانند عینک از دیگر خصوصیات آن است.

رنگ قرمز

قرمز رنگی گرم، جذاب و پر جنب‌وجوش است. این رنگ اغلب تداعی‌کننده انرژی زیاد، عشق، گرمی، خشم، اعتمادبه‌نفس، جنگ، آتش، خطر و خشم خواهد بود. سرویس‌های دوست‌یابی برای جذب مخاطبان به خود از رنگ قرمز استفاده می‌کنند. قرمز سوخت‌وساز و فشارخون افراد را افزایش می‌دهد. قرمز اشتها را افزایش داده و اغلب رستوران‌داران از این رنگ در طراحی محیط استفاده می‌کنند.

رنگ زرد

افراد خوشبین و دارای استطاعت مالی طرفداران رنگ زرد هستند. این رنگ بسیار روشن و چشمگیر بوده که بیانگر بسیاری از خصوصیات است. روان‌شناسی رنگ‌ها در طراحی و تبلیغات از زرد برای نمایش هشدار استفاده می‌کنند. انرژی، شادی، جوانی، گرمی، خطر و بازیگوشی از جمله ویژگی‌های رنگ زرد محسوب می‌شود.

رنگ نارنجی

نارنجی صفات مشترک بسیاری با رنگ قرمز داشته که رنگی شاد و صمیمی محسوب می‌شود. از دیگر معانی این رنگ جوانی، شوخ‌طبعی، برخورداری از توان مالی و سرزندگی است. این رنگ کودکان را پرانرژی کرده و جنب‌وجوش آن‌ها را افزایش می‌دهد. این رنگ برای برندهای زیبایی با هدف نمایش مفید بودن آن بسیار مؤثر خواهد بود.

رنگ سفید

سفید رنگی خالی بوده که بیانگر پاکیزگی، صلح، سردی، جوانی، افتخار، سردی و خلوص است. این رنگ معانی منفی را به مثبت تبدیل می‌کند. در روان‌شناسی رنگ‌ها در طراحی و تبلیغات، سفید اغلب برای بستنی‌فروشی‌ها جهت رهایی از گرما کاربرد دارد. سفید رنگی سرد بوده و برای بسیاری یادآور سرما و برف قطب شمال است.

رنگ مشکی

از لحاظ فنی رنگ مشکی به معنای قدرت و نبود رنگ است. از دیگر معانی رنگ مشکی به کنترل، عرفان، ظرافت، تاریکی، تشریفات، رمز و راز و لوکس بودن اشاره می‌شود. مشکی تقریباً رنگی سرد بوده و عدم استفاده صحیح آن ظاهر زشتی را به وجود خواهد آورد.

این رنگ در طراحی و تبلیغات برخی برندها مانند سمپاش، شمع و محصولات خوشبوکننده نامناسب است. برخی باشگاه‌های ورزشی با توجه به خصوصیات و روان‌شناسی رنگ‌ها در طراحی و تبلیغات از مشکی استفاده می‌کنند. به این ترتیب اعضای خود را به چالش کشیده و انتخابی هوشمندانه محسوب می‌شود.

روان‌شناسی رنگ‌ها در طراحی جلد کتاب براساس ژانر کتاب

اگر برای طراحی جلد کتاب خود به دنبال یک طراح گرافیک متخصص هستید بهتر است شخصی را انتخاب کنید علاوه بر این‌که در زمینه طراحی مهارت دارد، اهل مطالعه نیز باشد، و قبل از طراحی جلد کتابتان، حتماً آن را مطالعه کرده و بر اساس موضوع کتاب طرحی مناسب را برای آن طراحی کند زیرا همان‌گونه که گفتیم طراحی روی جلد کتاب به‌نوعی هویت کتاب به شمار می‌آید.

غیرداستانی: آبی، زرد (یا طلایی)، نارنجی و گاهی قرمز

برای جلد کتاب‌های غیرداستانی، طراحان ترجیح می‌دهند از رنگ‌های زرد، نارنجی، آبی و قرمز بر اساس معنایی که ارتباط برقرار می‌کنند و احساسی که ممکن است برانگیزند استفاده کنند. اگر نویسنده مفتخر کتاب‌های انگیزشی خودیاری، داستان‌های موفقیت یا داستان‌های غیرداستانی فکر برانگیز هستید، این پالتی است که ممکن است به دنبال آن باشید.

از استفاده از فضای سفید در جلد کتاب‌های غیرداستانی نترسید. ثابت شده است که جلد کتاب را قابل اسکن تر می‌کند و عنصر تمرکز را برای مخاطب در اولویت قرار می‌دهد.

اکنون، بیایید نگاهی به رایج‌ترین رنگ‌ها برای طراحی جلد کتاب تخیلی بیندازیم.

علمی تخیلی: آبی، سیاه، سبز، قرمز و خاکستری

بسیاری از کتاب‌های علمی تخیلی در جوامع دیستوپیایی، روزهای سخت یا شورش اتفاق می‌افتند. آبی‌های سرد، بنفش و برخی خاکستری‌های متالیک مخاطب را به سمت احساس تنش و بی‌قراری سوق می‌دهد.

یک نظریه جالب در مورد رنگ‌های غیرممکن تخیلی وجود دارد که در شرایط عادی در طبیعت دیده نمی‌شوند. برخی از کتاب‌های علمی تخیلی از این رنگ‌ها بر روی جلد خود استفاده می‌کنند.

عاشقانه: صورتی، بنفش، قرمز، سفید، آبی

بیایید از کلیشه رایج پیروی کنیم و فرض کنیم که زنان مخاطب هدف کتاب‌های عاشقانه هستند. در نتیجه، استفاده از پالت رنگ زنانه برای جلد کتاب در این ژانر ایده خوبی است.

اگر کتاب شما در دسته رمان‌های عاشقانه تاریخی، معاصر، وابسته به عشق شهوانی یا ماوراءالطبیعه قرار می‌گیرد، ممکن است بخواهید با ترکیب‌های صورتی، بنفش، قرمز، سفید و آبی همراه شوید.

فانتزی: سبز روشن، بنفش و زرد

طراحی جلد کتاب فانتزی چطور؟ از آنجایی که این ژانر اغلب شامل فعالیت‌های ماوراءالطبیعه است، ترکیب سبز، بنفش و زرد حال و هوای کتاب را برجسته می‌کند. همچنین یک ترفند عالی برای جلب توجه است؛ و راهی عالی برای نمایش جنبه‌های مختلف جهان‌های غیرواقعی، موجودات عرفانی و صحنه‌ها.

هیجان‌انگیز: قرمز، سیاه و آبی

اگر در حال کار بر روی یک فیلم هیجانی روانی، اکشن، جنایی یا معمایی هستید، ممکن است در طراحی جلد خود از قرمز، آبی و سیاه استفاده کنید.

منظور این است که به خون، پرخاشگری، ترس، قدرت فکر کنید. چه پیامی را رمزگذاری می‌کنید؟ ترکیب قرمز و سیاه این ایده را بیان می‌کند که کتاب درباره خشونت و رمز و راز است.

با این حال، آبی یک کوکی جالب است. گاهی اوقات روی جلد کتاب‌های هیجان‌انگیز وجود دارد، زیرا اغلب داستان شامل آب است.

نکته: جهت آشنایی با بهترین ترکیب رنگ‌ها کلیک کنید.

در مورد چاپ و نشر کتاب بیشتر بدانید…

صفحه اصلی وب‌سایت انتشارات کتیبه نوین