تصویرسازی کتاب چیست؟
تصویرسازی هنری است که از نقاشی و تصاویر برای توصیف کتاب استفاده می‌کند، تصویرسازی ها از تصویرهای معمولی بسیار زیباتر و جذاب‌تر هستند و معمولاً به بیان بهتر، واضح و متفاوت موضوع داستان کمک می‌کنند.
تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان (child Book Illustration) هر نوع اثر تصویری یا تزئینی است که به‌طور خاص برای مخاطبان کودک و نوجوان در نظر گرفته می‌شود.
به‌طورکلی بیشتر تصویرسازی‌ها در کتاب کودکان استفاده می‌شود. در واقع خیلی از کتاب‌های کودکان چیزی جز تصویر نیستند و کلمات کمی در آن‌ها استفاده شده، اما همین تصاویر جذابیت بصری فوق‌العاده بالایی برای کودک دارند و داستان و پیام خود را با زبانی جذاب و گویا به او منتقل می‌کنند.
هرچه کودک در خواندن و درک داستان‌ها مهارت بیشتری پیدا کند، به‌طور معمول شروع به خواندن داستان‌هایی با تصاویری کمتر می‌کند.
تصویرسازی کتاب در برخی موضوعات کتاب‌های بزرگسالان نیز دیده می‌شود، به‌عنوان مثال، کتاب‌های درسی و ریاضی اغلب شامل تعدادی نمودار هستند که به خوانندگان کمک می‌کند هر مرحله از یک فرآیند خاص را ببینند. کتاب‌های پزشکی و بهداشتی، کتاب‌های زیستی و مربوط به طبیعت نیز معمولاً از تصاویر زیادی استفاده می‌کنند.
تصویرسازی کتاب کودک و نوجوانان نسبت به تصویرسازی برای بزرگسالان دشوارتر است. زیرا باید با سلیقه کودک و نوجوانان آشنا بود و بتوان اثری زیبا را به تصویر کشید که هم محتوای کتاب به‌خوبی نشان داده شود و هم بتواند کودک و نوجوانان را مجذوب خود کند. از همین رو تصویرسازی کتاب کودک و نوجوانان نیاز به مهارت بالایی دارد و باید به متخصص آن سپرده شود.
تصویرگر کتاب کیست؟
تصویرگر فردی است که از متن یک کتاب و نوشته، نقاشی و تصاویر حرفه‌ای و با مفهوم می‌کشد.
تصویرهایی که تصویرگران طراحی می‌کنند به انتقال ایده و پیام کتاب به روشی جذاب و گویا کمک کرده و به داستان جان می‌بخشند.
برخی از تصویرگران برای کار روی موضوع و انواع خاصی از کتاب تخصص پیدا کرده‌اند، برخی همزمان کار نویسندگی و تصویرسازی را پیش می‌برند و عده زیادی نیز تصاویری را بنا بر سفارش و موضوع کار خلق می‌کنند.
تأثیری که یک تصویرگر کتاب در فروش کتاب و همین‌طور تیراژ چاپ کتاب می‌گذارد، بسیار زیاد است زیرا هنر اوست که نگاه مخاطب را به خود جلب می‌کند.
در حین فرآیند تصویرسازی، کم پیش می‌آید که نویسنده و تصویرگر در ارتباط مستقیم با یکدیگر قرار بگیرند و در بسیاری از اوقات، تصویرگر هرگز با نویسنده کتاب آشنا نمی‌شود.
در عوض، ارتباط مستقیم تصویرگر با ناشر کتاب و انتشاراتی‌ها میباشد. تصویرگران موفق باید بتوانند هنگام تصویرسازی برای کتاب، داستان را بخوانند، حس کرده و آنرا زندگی کنند و سپس از درک و شعور خود برای خلق تصاویر جذاب استفاده کنند.
مراحل تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان
در طراحی کتاب کودک و نوجوان مهم‌ترین مسئله، کیفیت کار است. امروزه اگرچه انجام فعالیت‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن یک مزیت بزرگ است اما در رابطه با تصویر کتاب کودک و نوجوانان باید بدانید که نباید کیفیت را فدای زمان کرد. زیرا از مهم‌ترین ارکان جذب کودک و نوجوانان بخش تصاویر است. در مجموع به‌منظور خلق تصاویر جذاب و زیبا در کتاب‌ها بهتر است مراحل زیر را رعایت کنید.
1. الهام بگیرید
اگر تجربه کمی در انجام تصویرسازی دارید بهتر است به‌دقت به آثار هنرمندان مشهور این عرصه نگاه کنید. معروف‌ترین هنرمندان نیز از ابتدا با خلاقیت و نبوغ خود به خلق آثار نمی‌پرداختند. آن‌ها نیز ابتدا تلاش می‌کردند تا به‌خوبی از هنرمندان بزرگ‌تر از خود الهام بگیرند.
در نهایت بعد از انجام تمرین‌های بسیار به سبک خاص خود می‌رسیدند. پس از الهام گرفتن از آثار بزرگ و جدید، هنگام تصویرسازی حتماً به محدوده سنی که کتاب برای آن‌ها مناسب است توجه بسیار داشته باشید.
2. روی شخصیت اصلی تمرکز کنید
اکثریت کتاب‌های کودک و نوجوانان حول محور یک شخصیت اصلی است. از همین رو باید در تصویرسازی شخصیت اصلی بیشتر از سایر نکات اهمیت به خرج دهید. تصویر اصلی در طرح روی جلد کتاب کودک و نوجوانان و سایر صفحات می‌آید. بنابراین باید به‌قدری جذاب باشد که بتواند کودک و نوجوانان را مجذوب خود کند.
3. داستان را مطالعه کنید
کتاب‌های بزرگسالان معمولاً با صفحات زیادی همراه است. علاوه بر صفحات زیاد، نیاز به تصویرسازی کمتری نیز دارد. از همین رو دانستن درباره خلاصه داستان کافی است تا بتوانید طراحی موردنظر را انجام دهید. درباره کتاب‌های کودک و نوجوانان این مقوله کاملاً متفاوت است.
محتوای کتاب کودک و نوجوانان صفحات کمتری را دربر می‌گیرد. در نتیجه شما باید تصاویر زیادی را خلق کنید. طراحی تصاویر در چنین شرایطی نیاز به دانستن تمامی داستان دارد. از همین رو لازم است تا به‌طور کامل داستان را مطالعه کنید.
4. پس از طراحی نظر دیگران را بپرسید
پس از طراحی تصاویر کتاب و پیش از انتشار آن حتماً از دیگران بخواهید تا نظرات خود را بابت تصاویر کتاب بیان کنند. از ویراستار، نویسنده، کارگردان هنری، دوستان، خانواده خود و تصویرگران دیگر بخواهید تا نظرات خود را مطرح کنند.
به خودتان زمان کافی بدهید تا تصاویر را بر اساس انتقاد و نظرات دیگران دوباره ترسیم کنید. فراموش نکنید که کیفیت در تصاویر طراحی شده بسیار مهم است. از همین رو ویرایش تصاویر و انطباق آن با متن را هرچند بار که لازم باشد حتماً انجام دهید.
سبک‌های تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان
تصویرسازی کتاب‌های کودک و نوجوان شامل سبک‌های نقاشی مختلفی است:
- کارتونی و کودک و نوجوانان
- خنده‌دار
- واقع‌گرا
- تخیلی و غیرواقعی
- طرح‌های خطی
روش‌های تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان
ابزارهایی که یک تصویرگر در کار خود استفاده می‌کند برحسب جنس کار، سلیقه و مهارت شخصی و روش کار متفاوت است. برخی از تصویرگران صرفاً از مدادها و لوازم سنتی طراحی استفاده می‌کنند، برخی دیگر نیز به سمت دنیای دیجیتال جذاب شده‌اند و کار تصویرسازی خود را نرم‌افزارهای مخصوص طراحی انجام می‌دهند.
به‌طورکلی تصویرگران باید افرادی باسلیقه، هنرمند، حرفه‌ای و با استعداد باشند، به‌عنوان مثال آن‌ها باید مهارت‌های هنری داشته و یا نقاش حرفه‌ای باشند. همچنین داشتن خلاقیت در این شغل یکی از واجبات است.
تصویرگرانی که همزمان با کار هنری به نوشتن هم مشغول هستند، باید روی مهارت‌های نویسندگی و نوشتاری خود نیز به حد کافی مهارت کسب کنند. در غیر این صورت، باید بتوانند متنی را که نویسندگان دیگر نوشته‌اند، درک و تفسیر کنند.
1. تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان با مداد
از جذاب‌ترین تصاویر برای کودک و نوجوانان می‌توان به تصویرسازی با مدادرنگی اشاره کرد. هنری که نیازمند مهارت زیادی است. امروزه از ابزارهای متنوعی به‌منظور رنگی کردن تصاویر مانند گواش، پاستل روغنی و … استفاده می‌کنند.
البته امروزه به دلیل ایجاد روش‌های جدیدتر کمتر شاهد استفاده از تصویرسازی با مدادرنگی هستیم اما بااین‌حال همچنان جذابیت‌های خاص خود را به همراه دارد. به‌طورکلی مراحل طراحی کتاب کودک و نوجوان با مدادرنگی به شرح زیر است.
- طراحی کلی تصویر با استفاده از مداد بر روی مقوا
- سایه زدن حرفه‌ای تصویر طراحی شده
- رنگ کردن طراحی از بالای تصویر به پایین با استفاده از مدادهای رنگی با نوک‌تیز
2. تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان با آبرنگ
استفاده از آبرنگ نیازمند مهارت‌های خاصی است. در این سبک باید به جزئیات به‌صورت جدی توجه شود و مسئله بسیار مهم انتخاب یک کاغذ مناسب است. در واقع کیفیت کاغذ بسیار مهم‌تر از نوع آبرنگ است.
برخی از تصویرگران به همین دلیل پیشنهاد می‌کنند که از کاغذهایی استفاده شود که به‌طور کامل از پنبه ساخته شده‌اند. این مدل از کاغذها اگرچه نسبت به مدل‌های دیگر گران‌تر است اما آبرنگ را بهتر جذب می‌کند.
بدین ترتیب ظاهر تصویر زیباتر دیده می‌شود. کاغذهای سلولوزی اگرچه قیمت پایین‌تری دارند اما کیفیت و وضوح تصویر آن‌ها کمتر از کاغذهای پنبه‌ای است.
در صورت مبتدی بودن در تصویرسازی می‌توانید ابتدا از کاغذهای سلولوزی استفاده کنید. پس از کسب تجربه و ارتقا مهارت خود به‌تدریج به سمت استفاده از کاغذهای پنبه‌ای بروید.
یکی دیگر از موارد مهم در تصویرسازی با آبرنگ، استفاده از قلم‌موها یا براش‌هایی در اندازه‌های متفاوت است. در واقع بهتر است بر اساس اندازه تصویری که می‌خواهید طراحی کنید ابزار موردنیاز خود را انتخاب کنید. همچنین هنگام طراحی دقت کنید ابتدا به سراغ کشیدن کلیات طرح بروید و سپس وارد جزئیات شوید.
3. تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان با ذغال
ذغال یکی از تکنیک‌های تصویرسازی سنتی است که در گذشته محبوبیت بسیار زیادی را برای تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان داشت. معمولاً هنگامی که از کارشناسان در رابطه با کاربرد ذغال طراحی در تصویرسازی سؤال می‌کنند این‌گونه پاسخ می‌دهیم که از این متریال بیشتر برای تصویرسازی کتاب داستان‌های کوتاه و همچنین طراحی‌های سریع و یا با فاز تفننی و سرگرمی استفاده می‌گردد.
چنانچه کتاب کودک و نوجوان شما در این زمینه‌ها و مشابه آن میباشد و نیازمند طراحی سریع و تفننی هستید، بهترین و محبوب‌ترین متریالی که همه پیشنهاد می‌کند، ذغال طراحی است. طبق تجربه تصویرسازی با ذغال، در مواردی که گفته شد بهترین نتیجه را به شما خواهد داد.
4. تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان با آکریلیک
آکریلیک یکی از روش‌های مرسوم برای تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان است. شیوه تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان با آکریلیک از این جهت انجام می‌گیرد که تصویرسازی در این روش هزینه زیادی نسبت به رنگ روغن نخواهد داشت و هنوز یکی از پرطرفدارترین و معمول‌ترین شیوه‌های خلق آثار هنری و تصاویر مورد نیاز کتاب‌هاست، به همین دلیل تقاضا برای آن زیاد است.
روش رنگ آکریلیک برای تصویرسازی نسبت به سایر روش‌های مشابه آن مثل استفاده از رنگ روغن یا آبرنگ، سختی کار کمتری دارد و سادگی و کاربرد آن حتی در برخی موارد نیز بیشتر است.
5. تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان با روش دیجیتال فری هند
تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان با تکنیک دیجیتالی که به نوع دیجیتال فری هند و وکتور تقسیم‌بندی می‌شود پدید آمد تا به کمک نرم‌افزارهای کامپیوتری بتوان تصویرسازی کتاب‌ها را خیلی سریع‌تر و دقیق‌تر و با کیفیت رنگ بیشتر انجام داد. تصویرسازی در سبک دیجیتال با نرم‌افزارهای بسیار معروفی مثل فتوشاپ، ایلاستریتور، کورل، اسکِچ و … انجام می‌گیرد.
تصویرسازی‌های دیجیتال فری هند به شکل قالب گرافیکی شطرنجی مانند بوده و در اندازه‌های مشخصی قابل چاپ هستند و با تغییر سایز افت کیفیت پیدا می‌کنند اما اگر تصویرسازی وکتور انجام شود، بسته به سایز صفحه کتاب و سلیقه مؤلف با کوچک و بزرگ کردن عکس، افت کیفیت دیده نخواهد شد.
معمولاً مؤلفین در جایی که نیاز داشته باشند کوچک‌ترین جزئیات هم به نمایش در بیاید و خروجی آن تصویرهایی باشد که با تغییر سایز کیفیت آن افت پیدا نکند، نوع تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان را دیجیتالی انتخاب می‌کنند.
6. تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان با وکتور
این نوع تکنیک را می‌توان زیرشاخه‌ای از تکنیک تصاویر دیجیتال در نظر گرفت، چرا که تصاویر وکتور را نیز توسط نرم‌افزارهایی مانند ایلاستریتور اجرا می‌کنند. این تصاویر برای چاپ در سایزهای بسیار بزرگ مناسب میباشد و تصویر به هیچ‌وجه دچار افت کیفیت نمی‌گردد.
در وکتور، تصویر در قالب مجموعه‌ای از مشخصات هندسی مانند نقاط، خطوط، منحنی‌ها، دایره‌ها و چندضلعی‌ها ذخیره می‌شود.
7. تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان به روش لیتوگرافی
لیتوگرافی یکی از انواع تکنیک‌هایی است که برای تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان از آن استفاده می‌شود که روشی ساده و مقرون‌به‌صرفه در آثار مختلف مانند کتاب کودک و نوجوانان است. در تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان چنانچه با کتاب‌ها و مجلات با تیراژ بالا سروکار داشته باشیم، از روش چاپ افست لیتوگرافی استفاده می‌کنند.
نکته بسیار مهمی که در تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان به روش لیتوگرافی باید به آن توجه شود این است که قلم‌های مخصوص، مواد اولیه باکیفیت و تکنیک کار بسیار مهم است، به همین دلیل تنها مجموعه‌هایی که در این روش کاملاً حرفه‌ای عمل می‌کنند می‌توانند، کیفیت و گرافیک بالای تصویرها را تضمین کنند.
فرآیند تصویرسازی کتاب کتاب کودک و نوجوان
شما به‌عنوان نویسنده یک کتاب باید در انتخاب تصاویر برای نوشته خود دقت کنید و از تصاویری استفاده کنید که جذاب بوده و پیام مورد نظر را به‌راحتی به مخاطب منتقل کنند.
بنابراین اگر تصویرسازی نوشته را خودتان انجام نمی‌دهید باید این دقت و توجه را در انتخاب تصویرگر مربوطه بگذارید. یک تصویرگر خوب نه تنها باید استاد هنر و صنعت خود بوده، بلکه باید قدرت تخیل و ارتباطات خوبی نیز داشته باشد.
برای اینکه این همکاری مثمر ثمر باشد، نویسنده باید از قبل برای مکالمه با تصویرگر هدف‌های خود را مشخص کند:
- بیان انتظارات و آرزوها
- رسم طرح اولیه
- نشان دادن نوع سبک تصویرسازی مورد نظر
علاوه بر روایت و تصویرسازی از متن داستان، نویسنده باید به سؤالات تصویرگر پاسخ دهد و به‌طور مشترک درباره طرح‌ها بحث کند.
تصویرگر با استعداد بلافاصله حال و هوای کار نویسنده را درک می‌کند، اما برای اینکه واقعاً یک کتاب را به سطح تصویری و خلاقانه برسد ، تصویرگر به جزئیات بیشتری احتیاج دارد.
از لحظه آشنایی تا تحویل طرح نهایی، نویسنده و هنرمند باید با هم همکاری نزدیک داشته باشند. تصویرگر در اصل یک نویسنده است که در کنار نویسنده برای اجرای دیدگاه نویسنده فعالیت می‌کند.
وظیفه تصویرگر درک این دیدگاه و شاید ارائه دیدگاه تخصصی و شخصی میباشد. استفاده از ایده‌های نویسنده و تصویرگر می‌تواند تصاویر بسیار جالب و غیرمعمول را ایجاد کند.
تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان
همان‌طور که در بالاتر ذکر شد، بیشترین کاربرد و استفاده از تصویرسازی در چاپ کتاب کودک و نوجوانان و چاپ کتاب داستان کودک میباشد.
تصویرسازی خوب علاوه بر داشتن مهارت هنری بالا باید در زمینه داستان‌سرایی نیز دانشی قوی داشته تا بتواند با نیاز و سلیقه مخاطب ارتباط بگیرد، مطالعه در حوزه ادبیات کودک به‌شدت به فرد تصویرگر کمک خواهد کرد تا بتواند تشخیص دهد چه موضوعاتی برای هر گروه سنی مناسب است.
تصویرسازی کتاب کودک و نوجوانان کاری هیجان‌انگیز و زیبا است و مانند هر کار دیگری نیازمند تلاش و پشتکار و خلاقیت است. نکاتی که باید درباره تصویرسازی کتاب کودک و نوجوانان توجه داشته باشیم عبارتند از:
- توجه به سن بچه‌ها
- حفظ ثبات در بخش‌های مختلف و ارتباط موضوعی بین تصویرها برای کودک
- توجه به اولویت تصویر بر نوشته در داستان‌های کودک. تصاویر بایستی روایتگر داستان باشند.
هزینه تصویرسازی کتاب کودک و نوجوان
انتشارات کتیبه نوین در کنار شماست تا تمام مراحل چاپ کتاب را با موفقیت و بیشترین میزان کیفیت سپری کنید، درصورتی‌که دنبال تصویرسازی حرفه‌ای برای کتاب خود هستید، می‌توانید از نیروی متخصص ما استفاده کرده و مراحل چاپ و تصویرسازی کتابتان را زیر نظر یکی از بهترین انتشارات کشور طی کنید.
هزینه چاپ کتاب، طراحی و تصویرسازی کتاب برحسب تعداد اثر و سبک تصویرسازی متفاوت است و حتماً باید دراینباره با فرد تصویرگر صحبت شده تا انتظارات دو طرف به‌خوبی منتقل شود.
از آنجا که هزینه مراحل انتشارات و چاپ کتاب به‌روز محاسبه می‌گردد جهت کسب اطلاع از هزینه‌ها به منوی هزینه مراحل انتشارات و چاپ کتاب مراجعه فرمایید.