معرفی کتاب: ابتدایی‌ترین انسان‌ها و جوامع هنگامی که در صدد نظم بخشیدن به امور زندگی و برنامه‌ریزی برای آینده خویش برمی‌آمدند، دیدگان خود را به افق می‌گشودند و طلوع و غروب آفتاب را مبنای زندگی قرار می‌دادند، پس از آن هنگامی که شبانگاه برای یافتن مسیر به آسمان نگاه می‌کردند ستارگان را مبنای حرکت قرار دادند و سپس ستاره قطبی، ستاره‌ای پرنور که مسیر شمال را نشان می‌داد، به عنوان چراغی فراروی حرکت انسان‌ها و جوامع انتخاب شد و به این ترتیب بود که کشتی‌ها در دریا و مسافران در روی زمین برای رسیدن به مقصد از روی این چشم‌انداز، اهداف کوتاه‌تر را انتخاب و مرحله به مرحله مسیر خود را بر این اساس تعیین می‌کردند. بدین ترتیب، پس از ایجاد پدید آمدن فرهنگ و ایجاد تمدن‌های متفاوت و رشد و توسعه جوامع انسانی، عقل و تدبیر انسان متمدن او را رهنمون ساخت که برای پیشرفت جامعه‌اش، چشم‌اندازی در افق توسعه بیابد تا مانند چراغی روشن و بدون تغییر، بلندترین اهداف را برای آن جامعه، تبیین و اهداف کوتاه‌مدت را در مسیر آن مشخص نماید، لذا برای پیشرفت صحیح و با برنامه، هدفی غائی به نام سند چشم‌انداز را در دستور کار خود قرار دادند؛ اما آیا این چشم‌انداز تعیین شده توسط ذهن و تدبیر انسان با مبانی خلقت و کمال و سعادت او نیز منطبق بود؟ خالق هستی که بهترین شناسای بلندترین مرتبه رشد و تعالی انسان‌هاست، برای تمییز حق از باطل و درست از نادرست و شناخت بلندترین هدف‌ها، پیامبرانی را به‌طور مداوم برای جوامع و امت‌های مختلف ارسال فرمود و بدین ترتیب فروزان‌ترین چراغ‌های سعادت جوامع را پیش روی آنان قرار داد. سرانجام در دوره پیامبر خاتم (ص) و در ادامه با هدایتگری امامان معصوم (ع)، دینی کامل و جامع، به مدد عقل بشری شتافت، تا در فراز و نشیب‌های تکامل انسانی، راهنمای راه او باشد. جامعه ایرانی، جامعه‌ای شیعی است که بر اساس چنین دیدگاهی مسیر حرکت خود را شناخته است، بر همین اساس افق تعالی این جامعه، ظهور و استقرار دولت مهدی موعود (عج) است، زمانی که در آن عدالت، پاکی و صلح در سایه ولایت امام معصوم (ع) جهانگیر می‌شود. بر این اساس، جامعه ایرانی در شرایط کنونی، اهداف کوتاه‌مدت خود را بر اساس آن چشم‌انداز بلند تبیین نموده و اولین هدف برای رسیدن به آن، سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ است. در این سند خصوصیات فرهنگی و تمدنِ ملی مد نظر قرار گرفته و با عناصر دینی و مذهبی برای رسیدن به آن هدف تلفیق شده است. ارتباط تنگاتنگ بین عناصر ملی ایران و خصوصیات فرهنگی و تمدنی شیعه شرایطی ایده‌آل برای رسیدن به قله‌های بلند فرهنگ و تمدن جهانی را فراهم کرده است. شکوه ایرانی به همراه تمدن اسلامی، دست به دست هم داده‌اند تا ایران اسلامی، در پرتو تحقق اهداف سند با جهشی منطقه‌ای، گامی بلند را برای رسیدن به بلندای آن تمدن جهانی بردارد. ملت ایران توانایی فرهنگ و تمدن‌سازی خود را در سطح جهانی نشان داده و مکتب شیعه این ظرفیت را در بالاترین حد داراست. این پیوند، امیدی برای رسیدن به آن بلندا را نوید می‌دهد. فصل اول این کتاب، با نام بسترهای فرهنگ و تمدن شیعه، به شناخت تعاریف و مفاهیم، مروری بر تاریخ شیعه و سرانجام شناخت عناصر بنیادین فرهنگ و تمدن شیعه خواهد پرداخت. فصل دوم، عناصر فرهنگ‌آفرین شیعه که شامل علوم و معارف، دعا، عاشورا و انتظار است مورد توجه و بررسی قرار می‌گیرد. فصل سوم، ویژگی‌های تمدن‌ساز شامل دولت‌ها، دستاوردهای هنری و ادبی، مدارس و دانشگاه‌ها و در انتها حوزه‌های علمیه مورد توجه خواهند بود. فصل چهارم، به تشریح هندسۀ فرهنگ و تمدن شیعه براساس راست‌مغزی- چپ‌مغزی می‌پردازد، داکترین حکومتی شیعه، یعنی راهبرد عدل نوین جهانی را معرفی خواهد کرد. مواردی که شیعه را از لحاظ فرهنگی و تمدنی از دیگر مکاتب اسلامی، یا غیر آن ممتاز کرده و به عنوان مزیت رقابتی باعث ویژگی راهبردی این فرهنگ و تمدن شده است. مواردی از قبیل جایگاه قرآن کریم در فرهنگ و تمدن شیعه، یا تأثیر توحید در آن و یا… مواردی هستند که مشترک این فرهنگ و تمدن، با فرهنگ و تمدن اسلامی‌اند و پسندیده است در تحقیقی جامع و فراگیر که بتواند تمام فرهنگ و تمدن شیعه را در بر بگیرد به همه این موارد نیز پرداخته شود (نگاه خاص شیعه به توحید، نبوت، مبنا قرار دادن قرآن کریم بر اساس دیدگاه اهل بیت (ع) و… در چنین مقوله‌ای می‌گنجد). امیدواریم صاحب‌نظران گرانقدر این اندک را به عنوان شناخت ویژگی‌ها پذیرا شوند و راه را برای تحقیقات گسترده بعدی بگشایند. فرهنگ به‌طور منطقی بر تمدن تقدم دارد و معمولاً هر تمدنی بر اساس فرهنگ بنا می‌گردد. دین اسلام نیز از این قاعده مستثنی نیست. سیزده سالِ ابتدایی ظهور اسلام به فرهنگ‌سازی و سپس ده سال دوم آن به ساختن تمدن در مدینه‌النبی (ص) اختصاص یافته است (مجموعه ۲۳ سال نبوت پیامبر اعظم (ص)). شیعه نیز از این منطق تبعیت کرده، یعنی تمدن خود را بر اساس فرهنگ، سازمان داده است، البته دوران خلفای سه‌گانه و نیز چندین قرن تحت فشار بودن شیعیان پس از صلح امام حسن (ع)، یا حتی سعی در حذف نام آن‌ها از ذهن جامعه اسلامی در دوران خلفای اموی و عباسی، باعث شده تا دوران طولانی خلافت امویان و عباسیان و بخشی از دوره ایلخانی را دوره تقیه برای شیعه بنامند و فعالیت‌هایش را تنها در شکل دادن به فرهنگ و عناصر هنجاری مربوط به آن ببینند. در مسیر این روند اندک به تدریج پایه‌های فکری و فرهنگی تشیع شکل گرفته و استحکام یافته است و پس از چند قرن دولت‌هایی بر اساس اندیشۀ شیعی ظهور کرده، ویژگی‌های تمدنی پدید آمده‌اند. در همین مسیر در این تحقیق سعی شده روند تشکیل دولت‌های شیعی و دستاوردهای تمدنی آن‌ها مورد بحث قرار گیرد.
کلیدواژه‌ها: بسترهای فرهنگ و تمدن شیعه، انواع فرهنگ‌ها، رابطه فرهنگ با تمدن، تفاوت‌های فرهنگ با تمدن، فرهنگ و تمدن اسلامی، محیط جغرافیایی و تاریخی آغاز فرهنگ و تمدن اسلامی، برخی از ارزش‌های مهم فرهنگ اسلامی در تمدن بشری، مروری بر تاریخ شیعه، زندگانی امامان شیعه (ع)، امام علی (ع)، امام حسن (ع)، امام حسین (ع)، امام سجاد (ع)، امام محمدباقر (ع)، امام جعفر صادق (ع)، امام موسی کاظم (ع)، امام رضا (ع)، امام جواد (ع)، امام هادی (ع)، امام حسن عسگری (ع)، امام مهدی (عج)، نهج‌البلاغه، تشیع، فرقه‌ها و انشعابات شیعه، جدول تاریخ معصومین و ائمه اثناعشر (ع)، پراکندگی جمعیتی شیعه در ایران، شیعیان در کشورهای دیگر، نقش ایرانیان در گسترش اسلام به شرق آفریقا، مفاهیم بنیادین فرهنگ و تمدن شیعه، ولایت، معنای واژگان «ولایت» و «فقیه»، تفاوت حوزه مسئولیت ولایت فقیه با نبی و امام (ع)، وظایف و شئون حاکم اسلامی، حکومت ولایتی، یا وکالتی و دلایل آن، ولایت مطلقه، عدم منافات ولایت فقیه با آزادی انسان‌ها، اجتهاد به معنای حقیقی از دیدگاه امام خمینی (ره)، عصمت، ضرورت عصمت، عدالت، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد، تقیه از دیدگاه پیامبر (ص) و ائمه معصومین (ع)، ویژگی‌های فرهنگ‌ساز شیعه، نگاهی به زندگی برخی از شعرا، علما و دانشمندان بزرگ شیعه، زندگینامه مختصر تعدادی از بزرگان حوزه‌های علمی و دینی شیعه، بانوان دانشمند حوزه‌های علمی و دینی شیعه، عاشورا، حادثه عاشورا، عزاداری در اسلام، نقش حضرت زینب (س) در واقعه عاشورا، عاشورا و حرکت‌های تاریخی شیعه، آل‌بویه و عزاداری رسمی محرم، عزاداری در عصر صفویه، عزاداری در عصر افشاریه و زندیه، عزاداری در زمان قاجاریه، پهلوی و محرم، عاشورا و انقلاب اسلامی ایران، آداب عزاداری در زنده نگه‌داشتن واقعه عاشورا، دعا، دعا برترین و بهترین نوع عبادت در فرهنگ شیعه، اقسام دعا، فضیلت دعا، دعا در قرآن، دعاهایی از قرآن مجید، راز تأخیر اجابت دعاها در فرهنگ ادعیه شیعه، علت عدم اجابت دعا در نگاه شیعه، آداب دعا در فرهنگ شیعه، مکان‌ها و زمان‌های دعا، مکان‌های دعا، زمان دعا، امام سجاد (ع)، تجلی روح نیایش، صحیفه سجادیه، نیایش امام سجاد (ع) در اشتیاق به آمرزش، فرازهایی از مناجات شعبانیه، فرازی از دعای عرفه حضرت سیدالشهداء (ع)، نیایش آن حضرت در طلب خوی‌های نیک (مکارم‌الاخلاق)، مهدویت در قرآن، مهدویت از نگاه اهل سنت، مهدویت از دیدگاه شیعه، عقاید اقوام مختلف جهان درباره مصلح موعود، ظهور حضرت مهدی (عج) از دیدگاه جامعه اسلامی، ترکان و نقش آنان در دوران ظهور، رومیان و نقش آنان در زمان ظهور، آثار انتظار، حوزه‌های علمیه و روحانیت، تشکیلات روحانیت شیعه، ساختار درونی روحانیت شیعه، هندسه فرهنگ و تمدن شیعه، رابطه دین با فرهنگ و تمدن، ساختار فرهنگ و تمدن شیعه، جامعه ایرانی، راهبرد عدل نوین جهانی
نقد و بررسی‌ها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.