تفاوت میان مترجم و تدوین‌گر به نوع کار و وظایفی که هر یک انجام می‌دهند بستگی دارد. در اینجا به تشریح این تفاوت‌ها پرداخته می‌شود:
۱. تعریف مترجم و تدوین‌گر
-
مترجم فردی است که مسئول ترجمه یک متن از یک زبان به زبان دیگر است. او می‌بایست معنا، مفهوم، و لحن اصلی متن را حفظ کرده و آن را به زبان مقصد منتقل کند.
-
تدوین‌گر فردی است که مسئول ویرایش، تنظیم و بهبود متن موجود است. او متن‌ها را از نظر ساختاری، زبانی، و انسجام محتوایی بررسی می‌کند و آن‌ها را اصلاح می‌کند تا به شکلی روان و قابل فهم برای مخاطب درآید.
۲. نوع کار و وظایف
-
مترجم کار اصلی‌اش ترجمه محتوا از یک زبان به زبان دیگر است. او باید مفاهیم و پیام‌های اصلی متن را به درستی و با دقت از زبان مبدا به زبان مقصد منتقل کند. به عبارت دیگر، مترجم در واقع محتوای جدیدی خلق نمی‌کند، بلکه یک اثر از پیش موجود را به زبانی دیگر تبدیل می‌کند.
-
تدوین‌گر مسئولیت دارد متن موجود را بهبود دهد. این به این معناست که او به اصلاح جملات، ساختار متن، دستوری، و همچنین روانی و انسجام مطالب می‌پردازد. تدوین‌گر به‌طور کلی به شکلی دقیق و حرفه‌ای متن را ویرایش کرده تا مطمئن شود که پیام به درستی به مخاطب منتقل می‌شود.
۳. خلاقیت و نوآوری
-
مترجم به‌طور عمده باید دقت بالایی در انتقال مفاهیم از زبان مبدا به زبان مقصد داشته باشد. اگرچه مترجم در انتخاب کلمات و ساختار جملات ممکن است برخی تغییرات کوچک ایجاد کند، اما اساساً خلاقیت او محدود به ترجمه صحیح پیام است و نمی‌تواند متن را به طور کلی تغییر دهد.
-
تدوین‌گر در فرآیند ویرایش و تنظیم متن، از نظر خلاقیت و نوآوری ممکن است تغییرات بیشتری در متن ایجاد کند. تدوین‌گر می‌تواند جملات را بازنویسی کرده، ساختار متن را بهبود بخشد و از نظر زبان‌شناسی و محتوایی متن را به شکلی جذاب‌تر و مناسب‌تر برای خواننده ارائه دهد.
۴. نوع اثر تولید شده
-
مترجم یک اثر موجود را به زبانی دیگر ترجمه می‌کند. به این معنی که او هیچ محتوای جدیدی ایجاد نمی‌کند، بلکه اثری که قبلاً نوشته شده را به زبانی دیگر منتقل می‌کند. برای مثال، مترجم ممکن است یک رمان یا مقاله از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه کند.
-
تدوین‌گر معمولاً متنی که قبلاً نوشته شده است را ویرایش و بهبود می‌بخشد. ممکن است او در یک کتاب یا مقاله نوشتاری را اصلاح کند تا متن نهایی از لحاظ ساختاری، زبانی، و روانی مناسب‌تر و خواناتر باشد.
۵. مسئولیت‌ها
-
مترجم مسئولیت دارد که محتوا را از زبان مبدا به زبان مقصد منتقل کند و در این فرآیند باید دقت زیادی به خرج دهد تا پیام، معنای اصلی و لحن متن حفظ شود.
-
تدوین‌گر مسئولیت دارد که محتوای موجود را به شکلی منسجم، روان و بدون اشکال ارائه دهد. او با استفاده از اصول ویرایشی، ساختار جملات را بهبود می‌بخشد و متن را برای مخاطب قابل‌فهم و جذاب‌تر می‌کند.
۶. نمونه‌کار
-
مترجم ممکن است کتابی از نویسنده‌ای خارجی را از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه کند یا یک مقاله تخصصی را از فرانسوی به انگلیسی برگرداند.
-
تدوین‌گر ممکن است کتابی که به‌طور اولیه توسط نویسنده‌ای نوشته شده است را ویرایش کند. او به اصلاح اشتباهات نگارشی، بهبود انسجام متن و تنظیم جملات برای روان‌تر شدن متن خواهد پرداخت.
نتیجه‌گیری:
-
مترجم مسئول ترجمه دقیق و صحیح متن از یک زبان به زبان دیگر است. او به معنای پیام و محتوای متن توجه دارد و باید آن را به‌طور درست به زبانی دیگر منتقل کند.
-
تدوین‌گر مسئول ویرایش و بهبود متن است. او ممکن است در ساختار و نحوه ارائه مطالب تغییراتی ایجاد کند تا متن خواناتر و حرفه‌ای‌تر باشد.
در مجموع، مترجم تغییرات بزرگی در محتوا نمی‌دهد و فقط آن را از یک زبان به زبان دیگر منتقل می‌کند، در حالی که تدوین‌گر به اصلاح و بهینه‌سازی محتوای نوشته‌شده می‌پردازد تا متن برای انتشار آماده شود.