در صنعت نشر کتاب، بسیاری از اصطلاحات تخصصی وجود دارند که به فرایندهای مختلف چاپ، توزیع، و بازاریابی آثار اشاره دارند. در اینجا تعدادی از اصطلاحات رایج و مهم‌تر در این صنعت را به‌طور کامل‌تر آورده‌ایم:

ناشر (Publisher)

• تعریف: شخص یا سازمانی که مسئول تولید، توزیع، و مدیریت فرآیندهای چاپ و انتشار کتاب‌ها و دیگر آثار چاپی است.

نویسنده (Author)

• تعریف: فردی که محتوای کتاب را می‌نویسد. نویسندگان می‌توانند در خلق و تولید آثار علمی، ادبی، هنری یا فرهنگی مشارکت کنند.

ویراستار (Editor)

• تعریف: فردی که مسئول ویرایش و اصلاح متن کتاب است. ویراستاران معمولاً به ویرایش ساختاری، گرامری، معنایی و محتوایی می‌پردازند.

طراحی جلد (Cover Design)

• تعریف: طراحی ظاهری جلد کتاب که شامل تصاویر، گرافیک‌ها، رنگ‌ها و فونت‌ها می‌شود. طراحی جلد نقش مهمی در جذب مخاطب و معرفی کتاب ایفا می‌کند.

صفحه‌آرایی (Layout)

• تعریف: فرآیند طراحی و چیدمان صفحات کتاب، از جمله قرار دادن متن، تصاویر، جداول و سایر عناصر گرافیکی.

حق‌تألیف (Copyright)

• تعریف: حقوق قانونی که به نویسنده یا صاحب اثر تعلق دارد و آن را از کپی‌برداری یا استفاده غیرمجاز از اثرش محافظت می‌کند.

چاپ اول (First Edition)

• تعریف: اولین نسخه منتشرشده از یک کتاب که معمولاً به عنوان نسخه اصلی و نخستین چاپ کتاب شناخته می‌شود.

چاپ مجدد (Reprint)

• تعریف: چاپ نسخه‌های جدید از کتاب پس از اتمام چاپ اول. این عمل معمولاً برای رفع کمبود نسخه‌های موجود یا پاسخگویی به تقاضای بیشتر انجام می‌شود.

چاپ سنگی (Lithography)

• تعریف: یکی از روش‌های چاپ است که با استفاده از صفحه‌های سنگی یا فلزی برای انتقال تصاویر و متن به کاغذ انجام می‌شود. این روش در چاپ کتاب‌های با کیفیت بالا و در تیراژ بالا کاربرد دارد.

کتاب الکترونیکی (E-book)

• تعریف: نسخه دیجیتال یک کتاب که به صورت فایل‌های الکترونیکی در دسترس خوانندگان قرار می‌گیرد. این کتاب‌ها معمولاً بر روی دستگاه‌های دیجیتال مانند تبلت، موبایل، یا کتاب‌خوان‌های دیجیتال خوانده می‌شوند.

ISBN (International Standard Book Number)

• تعریف: شماره استاندارد بین‌المللی کتاب که برای شناسایی هر کتاب در سطح جهانی به آن اختصاص داده می‌شود. ISBN به ناشران و توزیع‌کنندگان کمک می‌کند تا کتاب‌ها را به‌راحتی شناسایی و پیگیری کنند.

تصحیح (Proofreading)

• تعریف: بررسی دقیق و نهایی متن کتاب برای شناسایی و اصلاح اشتباهات تایپی، نگارشی و گرامری پیش از چاپ نهایی.

ویراستاری ساختاری (Structural Editing)

• تعریف: نوعی ویرایش که بر روی ساختار کلی کتاب، ترتیب فصل‌ها و نحوه‌ی چینش مطالب تمرکز دارد.

تیراژ (Print Run)

• تعریف: تعداد نسخه‌هایی که از یک کتاب در یک نوبت چاپ می‌شود. تیراژ معمولاً بر اساس تقاضای بازار و بودجه ناشر تعیین می‌شود.

توزیع (Distribution)

• تعریف: فرآیند ارسال کتاب‌های چاپ‌شده به کتاب‌فروشی‌ها، توزیع‌کنندگان و دیگر مراکز پخش.

حق ناشر (Royalty)

• تعریف: درصدی از فروش کتاب که به نویسنده یا خالق اثر پرداخت می‌شود. این مبلغ معمولاً به‌صورت درصد از قیمت فروش کتاب محاسبه می‌شود.

چاپ دیجیتال (Digital Printing)

• تعریف: فرآیند چاپ که در آن فایل دیجیتال مستقیماً به دستگاه چاپ ارسال می‌شود و برخلاف چاپ سنتی نیازی به صفحه چاپ ندارد. این روش برای چاپ تیراژهای کوچک و سریع مناسب است.

کتاب صوتی (Audiobook)

• تعریف: نسخه صوتی یک کتاب که معمولاً توسط یک گوینده یا چند گوینده به صورت حرفه‌ای ضبط شده و در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.

کتاب کودک (Children’s Book)

• تعریف: کتاب‌هایی که محتوای آن‌ها به‌طور خاص برای کودکان و نوجوانان نوشته شده و معمولاً از تصاویر و گرافیک‌های رنگی برای جذب توجه آن‌ها استفاده می‌شود.

کتاب پرفروش (Bestseller)

• تعریف: کتابی که فروش بالایی داشته و در رتبه‌های بالای فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌ها قرار می‌گیرد.

چاپ روی تقاضا (Print on Demand)

• تعریف: روشی که در آن کتاب‌ها فقط بر اساس درخواست مشتری چاپ می‌شوند. این روش به ناشران اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به چاپ تعداد زیادی نسخه، به طور دقیق مطابق با تقاضا عمل کنند.

بازاریابی کتاب (Book Marketing)

• تعریف: استراتژی‌ها و فعالیت‌هایی که به معرفی و تبلیغ کتاب به خوانندگان می‌پردازد. این فعالیت‌ها می‌تواند شامل تبلیغات در رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی، برگزاری رویدادها و کمپین‌های فروش باشد.

توزیع دیجیتال (Digital Distribution)

• تعریف: فرآیند توزیع کتاب‌های الکترونیکی از طریق پلتفرم‌ها و وب‌سایت‌های آنلاین مانند آمازون، گوگل بوکز، اپل بوکز و دیگر فروشگاه‌های دیجیتال.

مدیر انتشارات (Publishing Manager)

• تعریف: فردی که مسئولیت کل فرایند انتشار کتاب را از آغاز تا پایان بر عهده دارد. این فرد معمولاً ناظر بر تیم‌ها و دپارتمان‌های مختلفی مانند ویرایش، طراحی، چاپ و توزیع است.

نقد کتاب (Book Review)

• تعریف: ارزیابی و تحلیل محتوای کتاب توسط منتقدان یا خوانندگان، که می‌تواند شامل جنبه‌های مختلفی از جمله نگارش، ساختار، شخصیت‌ها و پیام کتاب باشد.

کتاب دو زبانه (Bilingual Book)

• تعریف: کتابی که متن آن به دو زبان مختلف نوشته شده است، معمولاً یکی از زبان‌ها زبان اصلی کتاب است و زبان دیگر ترجمه‌ای از آن است.

توافق‌نامه نشر (Publishing Agreement)

• تعریف: قراردادی بین نویسنده و ناشر که شرایط انتشار، میزان حق‌التألیف، مدت زمان قرارداد و دیگر جزئیات حقوقی را مشخص می‌کند.

چاپ افست (Offset Printing)

• تعریف: یک تکنیک چاپ که در آن جوهر ابتدا روی یک صفحه فلزی و سپس به کاغذ منتقل می‌شود. این روش برای چاپ تیراژهای بزرگ و با کیفیت بالا بسیار مناسب است.

ویرایش نهایی (Final Edit)

• تعریف: آخرین مرحله ویرایش کتاب که به بررسی نهایی متن و اصلاح تمام اشتباهات قبل از چاپ نهایی پرداخته می‌شود.

پیش‌فروش (Pre-sale)

• تعریف: زمانی که کتاب پیش از انتشار رسمی به فروش می‌رسد. این امر معمولاً برای ایجاد هیجان و جلب توجه پیش از انتشار کتاب انجام می‌شود.

تصویرسازی (Illustration)

• تعریف: فرایند اضافه کردن تصاویر به کتاب‌ها، به ویژه کتاب‌های کودکان یا کتاب‌های تصویری. این تصاویر می‌توانند نقاشی‌ها، گرافیک‌ها یا عکس‌ها باشند.

تصحیح گرافیکی (Graphic Proofing)

• تعریف: بررسی نهایی جنبه‌های گرافیکی کتاب مانند تصاویر، جداول، نمودارها، و فونت‌ها برای اطمینان از کیفیت و هماهنگی در چاپ نهایی.

پیشنهاد به ناشر (Submission)

• تعریف: زمانی که نویسنده کتاب خود را به ناشران مختلف ارائه می‌دهد تا بررسی و احتمالاً منتشر شود. این فرایند معمولاً شامل ارسال نسخه‌ اولیه یا پیشنهاد تجاری برای کتاب است.

بازاریابی دیجیتال (Digital Marketing)

• تعریف: استفاده از ابزارها و استراتژی‌های آنلاین برای تبلیغ و معرفی کتاب‌ها به مخاطبان هدف، از جمله تبلیغات در رسانه‌های اجتماعی، ایمیل مارکتینگ و تبلیغات آنلاین.

کتاب صوتی با فرمت دیجیتال (Digital Audiobook Format)

• تعریف: فرمت دیجیتالی که برای تولید و پخش کتاب‌های صوتی استفاده می‌شود. این فرمت‌ها به‌طور خاص برای دستگاه‌های دیجیتال مانند گوشی‌های هوشمند یا دستگاه‌های پخش صوتی طراحی شده‌اند.

نسخه محدود (Limited Edition)

• تعریف: چاپ محدود یک کتاب که به‌صورت خاص و با تعداد نسخه‌های کم منتشر می‌شود. این نسخه‌ها معمولاً با کیفیت‌های بالاتر، امضاء نویسنده یا ویژگی‌های ویژه ارائه می‌شوند.

خدمات نشر الکترونیکی (E-publishing Services)

• تعریف: خدماتی که به نویسندگان و ناشران کمک می‌کند تا کتاب‌های خود را به صورت دیجیتال منتشر کنند. این خدمات شامل آماده‌سازی فایل‌ها، توزیع آنلاین و فروش دیجیتال است.

آماده‌سازی برای چاپ (Print Preparation)

• تعریف: فرآیند آماده‌سازی تمام اسناد، تصاویر، و طراحی‌های مورد نیاز برای چاپ کتاب. این مرحله شامل بررسی و اصلاح فایل‌ها برای اطمینان از کیفیت نهایی چاپ است.

چاپ دیجیتال (Digital Printing)

• تعریف: چاپ کتاب به‌وسیله تکنولوژی‌های دیجیتال که معمولاً برای تیراژهای کم یا چاپ نسخه‌های خاص استفاده می‌شود. این روش نیاز به ایجاد قالب‌های چاپی ندارد و معمولاً سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

حروفچینی (Typesetting)

• تعریف: فرآیند تنظیم و چیدمان متن کتاب در قالبی مناسب برای چاپ، که شامل انتخاب فونت‌ها، فاصله بین خطوط، اندازه و ترتیب جملات می‌شود.

چاپ روی جلد (Cover Printing)

• تعریف: چاپ طراحی جلد کتاب، که شامل انتخاب رنگ‌ها، تصاویر، عنوان و سایر عناصر بصری است. طراحی جلد نقش مهمی در جذب مخاطب دارد.

کاغذ تحریر (Writing Paper)

• تعریف: نوعی کاغذ با سطح صاف و مرغوب که برای چاپ متون استفاده می‌شود. این نوع کاغذ بیشتر در چاپ کتاب‌های متنی به کار می‌رود.

کتاب‌نامه (Bibliography)

• تعریف: فهرستی از منابع یا مراجع استفاده‌شده در یک کتاب که به خوانندگان کمک می‌کند تا اطلاعات دقیق‌تر و منابعی برای مطالعه بیشتر پیدا کنند.

فهرست‌نویسی (Indexing)

• تعریف: فرآیند ایجاد فهرست‌های موضوعی یا نامی در کتاب‌ها که به خوانندگان کمک می‌کند تا اطلاعات خاص را به راحتی پیدا کنند.

صفحه‌آرایی (Page Layout)

• تعریف: طراحی و چیدمان صفحات کتاب، شامل ترکیب متن، تصاویر، جداول و سایر عناصر بصری به‌طور هماهنگ.

کتاب الکترونیکی (E-book)

• تعریف: نسخه دیجیتال یک کتاب که معمولاً به فرمت‌هایی مانند EPUB یا PDF منتشر می‌شود و می‌توان آن را روی دستگاه‌های دیجیتال مانند تبلت، گوشی و کتابخوان‌های الکترونیکی خواند.

قرارداد نشر (Publishing Contract)

• تعریف: توافق‌نامه‌ای که بین نویسنده و ناشر بسته می‌شود و شرایط انتشار، توزیع، حقوق مؤلف و سهم نویسنده از درآمد حاصل از فروش کتاب را مشخص می‌کند.

فرمت‌بندی (Formatting)

• تعریف: فرآیند تنظیم ظاهر و ساختار کتاب، شامل تنظیم مارژین‌ها، شماره‌گذاری صفحات، افزودن فهرست مطالب و سایر جزئیات طراحی.

رنگ‌بندی (Color Matching)

• تعریف: فرآیند اطمینان از اینکه رنگ‌های انتخابی برای چاپ دقیقاً با رنگ‌های مدنظر تطابق دارند. این کار برای حفظ کیفیت چاپ به‌ویژه در جلد کتاب اهمیت دارد.

در مورد چاپ و نشر کتاب بیشتر بدانید…

صفحه اصلی وب‌سایت انتشارات کتیبه نوین