مصاحبهی دکتری چیست؟
مصاحبه دکتری یکی از مراحل انتخابی برای ورود به مقطع دکتری در دانشگاهها است. این مصاحبه بهمنظور ارزیابی مهارتها، تجربیات، اهداف و تواناییهای داوطلبان برای تحقیق و پیشرفت در زمینه مورد نظر برگزار میشود. در این مصاحبه، داوطلبان ممکن است با اعضای هیئت علمی یا کمیتههای انتخابی مصاحبه شوند.
امتیازات لازم برای مصاحبهی دکتری
با توجه به آنچه سازمان سنجش آموزش کشور در خصوص میزان تأثیر هریک از مؤلفهها در سنجش و پذیرش دانشجو در مقطع دکتری ناپیوسته اعلام کرده است:
- آزمون متمرکز
- سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری
- مصاحبه علمی و سنجش عملی
منظور از سوابق آموزشی:
سوابق آموزشی شامل موارد زیر میباشد.
- معدل پایه کارشناسی ارشد
- دانشگاه محل تحصیل در دوره کارشناسی ارشد
- مدت زمان تحصیل در دوره کارشناسی
- طول مدت تحصیل در دوره کارشناسی ارشد
- قبولی در آزمونهای المپیاد و یا عضویت در بنیاد نخبگان و یا المپیاد
- مدرک زبان انگلیسی (در خصوص مدارک زبان باید ذکر نمود که فقط مدارک TOEFL ،TOLIMO ،IELTS ،MSRT ،MHLE ،UTEPT مورد قبول میباشد. مدرک EPT برای دانشگاههای آزاد نیز قابل قبول میباشد.)
منظور از سوابق پژوهشی:
سوابق پژوهشی شامل موارد زیر میباشد:
- مقالات علمی چاپ شده در مجلات معتبر داخلی و خارجی (علمی پژوهشی، Isi ،Jcr ،Scopus و..)
- مقالات علمی چاپ شده در مجلات علمی ترویجی
- مقالات ارائه شده در کنفرانسهای داخلی و خارجی
- چاپ کتاب / ترجمه کتاب
- کیفیت پایاننامه
منظور از مصاحبه علمی و سنجش عملی:
در روز مصاحبه علمی باید تمامی سوابق آموزشی و پژوهشی خود را ارائه دهید. ارائه خوبی در روز مصاحبه داشته باشید تا بتوانید داوران را متقاعد نمایید که شما مستعد و علاقهمند و مناسب رشته و دانشگاه انتخابی هستید.
سوابق آموزشی و پژوهشی که قبلاً در این خصوص صحبت کردیم در این مصاحبه حائز اهمیت است.
چاپ کتاب در مصاحبه دکتری
تجربه افرادی در آزمون مصاحبه دکترا سالهای قبل قبول شدهاند، اینطور نشان میدهد که مصاحبه دکتری تأثیر 50 درصدی در پذیرش داوطلب دارد؛ بهگونهای که اگر دو داوطلب با نمره کتبی در جلسه مصاحبه حضور یابند شخصی پذیرش میشود که رزومه قویتری داشته باشد و امتیاز بیشتری کسب مینماید.
چاپ کتاب در جلسه مصاحبه تأثیرات مستقیم و همچنین غیرمستقیم زیادی دارد، به عبارتی چاپ کتاب علاوه بر اینکه امتیاز پژوهشی برای شما به ارمغان میآورد دید مثبتی از فعالیتهای شما در ذهن داوران جلسه ایجاد میکنند و شما را فردی فعال و صاحبنظر در حوزه تخصصی خود نشان میدهد.
امتیاز چاپ کتاب در مصاحبه دکترا
چاپ کتاب در مصاحبه دکترا 4 امتیاز پژوهشی برای شما خواهد داشت. مهمترین مسئله محتوای علمی کتاب میباشد که داوران بیشتر از طرح جلد و رنگی بودن صفحات و یا حتی تعداد تیراژ به آن توجه میکنند. پس بهتر است هدف شما ارائه محتوای علمی قوی باشد.
کسب امتیاز مساوی از کتاب چند مؤلفی
اگر کتاب را بهصورت گروهی توسط چند نویسنده گردآوری کردهاید و میخواهید تمامی نویسندگان در جلسه مصاحبه دکتری امتیاز یکسانی کسب کنند باید اسامی را روی جلد کتاب به ترتیب حروف الفبا بنویسید. در این صورت است که داوران به تکتک اسامی نوشته شده روی جلد کتاب امتیاز مساوی خواهند داد.
چاپ کتاب برای مصاحبه دکتری
حال که به اهمیت چاپ کتاب در مصاحبه دکتری و امتیاز آن پی بردید، وقت آن است که کلیه پژوهشهای خود را مرتب کرده و کتاب خود را تألیف نمایید. اگر دست به قلم خوبی ندارید، یا مطلبی برای چاپ بهصورت کتاب ندارید و یا زمان کافی برای تألیف یک کتاب برای شما مهیا نیست؛ میتوانید دو روش خیلی ساده را در پیش بگیرید. اول: تبدیل پایاننامه دوران ارشد به کتاب. دوم: ترجمه یک کتاب خارجی (آنهم توسط مؤسسات حرفهای).
تأثیر چاپ کتاب در مصاحبه دکتری
چاپ کتاب یکی از راههای کسب امتیاز در مصاحبه دکتری میباشد. کسب امتیاز در مرحله مصاحبه دکتری اهمیت فوقالعادهای دارد. زیرا برای ورود به دوره دکتری تخصصی، تنها قبولی در آزمون ورودی کافی نیست. درست است که قبولی در آزمون دکتری دشواریهای خاص خود را دارد و قبولی در آن نیازمند مطالعه دقیق و تخصصی در رشته تحصیلی مورد نظر میباشد.
ولی این تمام کار نیست بلکه فقط 50% مسیر ورودی مقطع دکتری میباشد. زیرا از 100 امتیاز لحاظ شده برای ورودی دکتری فقط 30 امتیاز آن متعلق به آزمون ورودی است و مابقی 70 امتیاز مربوط به مصاحبه میشود. که به 40 امتیاز بخش پژوهشی و 30 امتیاز بخش آموزشی تقسیم میشود.
چاپ کتاب شامل سوابق پژوهشی دانشجو میباشد. سوابق پژوهشی که دارای 40 امتیاز در مصاحبه دکتری میباشد، شامل بخشهای مقالات علمی چاپ شده در مجلات معتبر داخلی و خارجی (هر مقاله 7 امتیاز و سقف امتیاز 22 میباشد)، مقالات چاپ شده در مجلات علمی ترویجی (هر مقاله 2 امتیاز و سقف امتیاز 6 میباشد)، مقالت ارائه شده در کنفرانشهای داخلی و بینالمللی (برای کنفرانسهای داخلی، هر مقاله 1 امتیاز، برای کنفرانسهای خارجی، هر مقاله 2 امتیاز و سقف امتیاز 4 میباشد)، چاپ و ترجمه کتاب (هرکدام 4 امتیاز و سقف امتیاز 4 میباشد) و کیفیت پایاننامه (عالی 4 امتیاز، خیلی خوب 2 امتیاز، سقف امتیاز 4 میباشد).
پس میبینیم که چاپ کتاب میتواند تأثیر به سزایی در قبولی مصاحبه دکتری داشته باشد زیرا چاپ یک کتاب 4 امتیاز دارد و میتوان با ارائه یک کتاب که ممکن است از پایاننامه دوره کارشناسی ارشد استخراج شده باشد سقف این امتیاز را کسب نمود.
ولی در خصوص مقالات باید حداقل 2 مقاله علمی را به چاپ برسانیم. که در این میان به دلیل هزینه بالای چاپ مقالات علمی در مجلات isi و همچنین داوری طولانیمدت برخی از این مجلات سبب میشود تا سریعترین و راحتترین راه و همچنین کمهزینهترین راه که چاپ کتاب میباشد را انتخاب کنیم.
همچنین مخاطبین مقالات محدود بوده و فقط مختص به همان مجله میباشند، اما کتاب هیچ محدودیتی برای ارائه به افراد و یا مراکز علمی و نمایشگاهها و … ندارد و در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.
چاپ کتاب، علاوه بر ارتقای رزومه، موجب اعتبار و اعتمادبهنفس شما در میان هم رشتهایها و اجتماع میشود.
زمانی که کتابی را چاپ میکنید، این مسئله نشان از تفاوت شما نسبت به دیگر داوطلبین متقاضی برای دکترا بوده و داور بهعنوان یکی از اعضای هیئت علمی و استاد راهنمای آن دانشگاه مطمئن میشود که میتواند بر روی شما حساب باز کند و نسبت به سایر شرکتکنندگان، علاقه و نظر او را جلب میکنید. چاپ کتاب موجب انتقال افکار و تولید علم خواهد شد، موجب ثبت آثار و جلوگیری از سرقت ادبی میشود
تجربه افرادی که در مصاحبه دکتری شرکت کردهاند نشان میدهد که اگرچه از مجموع ۴۰ امتیاز مصاحبه دکتری تنها ۴ نمره به تألیف یا ترجمه کتاب اختصاص دارد اما در واقع باید به تأثیرات غیرمستقیم آن نیز اشاره کرد.
یعنی باعث تغییر در نگرش و نوع دید داوران میشود. بسیاری از اساتید و داوران در جلسه مصاحبه دکتری، نگارش و چاپ کتاب را سندی میدانند مبنی بر اینکه دانشجوی مورد نظر از کیفیت بالایی برای تحصیل در مقطع دکتری برخوردار است.
از سوی دیگر برخی معتقدند با توجه به اینکه برای چاپ کتاب باید از فیلترهای متعددی عبور کرد، بنابراین دانشجویی که توانسته است کتابی را از پایاننامه ارشد خود چاپ کند یا توانسته است یک کتاب انگلیسی بهروز را ترجمه کرده و به چاپ برساند دارای مهارت و استعداد خوبی برای تحصیل در دوره دکتری است.
این دیدگاه باعث میشود که اساتید مصاحبهکننده در بخشهایی که دادن نمرات به تشخیص خودشان بستگی دارد شما را در اولویت قرار دهند.