برای چاپ کتاب در ایران، روندی پیچیده و چند مرحلهای وجود دارد که شامل جمعآوری مدارک، انجام فرآیندهای اداری و قانونی، و همکاری با انتشارات است. در ادامه، بهطور مفصلتر به تمامی مراحل و مدارک لازم اشاره میکنم.
آمادهسازی و ارسال نسخه اولیه کتاب
قبل از اینکه وارد فرآیند قانونی و اداری شوید، کتاب باید بهطور کامل آماده شود:
الف. ویرایش کتاب
- ویرایش محتوایی: متن کتاب باید از نظر ساختار، زبان، انسجام، و کیفیت علمی بررسی و اصلاح شود. این ویرایش ممکن است توسط خود نویسنده یا یک ویراستار حرفهای انجام شود.
- ویرایش فنی: بررسی صحیح بودن اطلاعات علمی و جزئیات مربوط به موضوع کتاب.
- ویراستاری زبانی: اصلاح اشکالات نگارشی، دستوری، و سلیس بودن جملات.
- ویراستاری محتوایی: بررسی و اصلاح محتوای کتاب از نظر روشن بودن مفاهیم و مناسب بودن اطلاعات برای مخاطب هدف.
ب. فرم و پروپوزال کتاب
- پروپوزال یا چکیده کتاب: در این مرحله، شما باید یک چکیده مختصر از کتاب خود (معمولاً ۱-۲ صفحه) آماده کنید که در آن توضیح میدهید که کتاب درباره چیست، برای چه مخاطبی نوشته شده و چرا اهمیت دارد.
- فهرست مطالب: باید فهرست دقیقی از فصلها و زیر فصلها بهطور کامل در این پروپوزال گنجانده شود.
- اهداف کتاب: ذکر اهداف اصلی کتاب و اینکه کتاب چگونه به جامعه علمی، فرهنگی یا اجتماعی کمک میکند.
ج. اطلاعات نویسنده
برای معرفی نویسنده به انتشارات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیاز به اطلاعات جامع دارید:
- بیوگرافی نویسنده: یک توضیح کوتاه در مورد نویسنده که شامل تحصیلات، تجربیات و پیشینه کاری باشد.
- توضیح مختصر درباره زمینههای تخصصی نویسنده: اگر نویسنده در زمینه خاصی شناختهشده باشد، ذکر این موضوع میتواند کمککننده باشد.
دریافت مجوزهای لازم از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
برای چاپ هر کتاب در ایران، نیاز به دریافت مجوزهای خاص از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که شامل مراحلی است:
الف. درخواست مجوز نشر کتاب (مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)
- فرم درخواست مجوز نشر: این فرم شامل اطلاعات جامع درباره کتاب، نویسنده، ناشر و موضوع کتاب است. شما باید این فرم را تکمیل کنید و به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال نمایید.
- نوع کتاب: باید مشخص شود که کتاب شما از چه نوعی است (علمی، آموزشی، ادبی، داستانی و …).
ب. درخواست فیپا (فهرستنویسی پیش از انتشار)
- فیپا: یک شماره شناسایی است که بهوسیله کتابخانه ملی ایران صادر میشود. این شماره برای ثبت کتاب در کتابخانهها و آرشیوهای ملی لازم است.
- فرم درخواست فیپا: در این فرم اطلاعات کتاب (عنوان، نویسنده، ناشر، تاریخ انتشار، تعداد صفحات، شابک، موضوع کتاب و غیره) ذکر میشود.
ج. شماره شابک (ISBN)
- شابک (ISBN): این شماره بهطور اختصاصی به کتاب شما اختصاص داده میشود و برای شناسایی کتاب در سطح جهانی مورد استفاده قرار میگیرد. دریافت این شماره از خانه کتاب ایران ضروری است.
- فرم درخواست شابک: شما باید این فرم را تکمیل و به خانه کتاب ایران ارسال کنید تا یک شماره شابک برای کتاب شما صادر شود.
ثبت و دریافت مجوزهای قانونی
برای انتشار قانونی کتاب، چندین مرحله برای دریافت مجوزهای خاص لازم است:
الف. ثبت در کتابخانه ملی
- پس از تأسیس فیپا، کتاب باید به کتابخانه ملی ایران ارسال شود تا در فهرست کتابهای کشور ثبت شود.
- گواهی ثبت کتاب در کتابخانه ملی بهعنوان یک گواهی قانونی برای کتاب مورد استفاده قرار میگیرد.
ب. مجوز وزارت ارشاد برای چاپ
- وزارت ارشاد کتاب را از نظر محتوای قانونی، سیاسی، دینی، فرهنگی و اجتماعی بررسی میکند و تصمیم به صدور یا عدم صدور مجوز میگیرد.
- بررسی محتوای کتاب: بسته به نوع کتاب، ممکن است نیاز به بازبینی محتوا توسط کارشناسان مربوطه باشد.
قرارداد نشر کتاب
پس از دریافت مجوزهای لازم، کتاب آماده عقد قرارداد با انتشارات میشود:
- قرارداد نشر: نویسنده و ناشر یک قرارداد امضا میکنند که در آن درصد سود نویسنده، هزینههای چاپ، تعداد نسخههای چاپی، مدتزمان انتشار و شرایط دیگر مشخص میشود.
- حقامتیاز: در قرارداد باید مشخص شود که آیا نویسنده حق کپیرایت را برای خود نگه میدارد یا آن را به ناشر واگذار میکند.
- تعیین مدتزمان قرارداد: این مدت معمولاً از ۳ تا ۵ سال است.
مدارک شناسایی نویسنده
برای تکمیل فرایندهای قانونی و اداری، نویسنده باید مدارک شناسایی خود را ارائه دهد:
- کپی کارت ملی نویسنده
- کپی صفحه اول شناسنامه
- کپی مدرک تحصیلی یا هرگونه گواهینامه مرتبط (در صورت نیاز)
جمعبندی مدارک و مراحل چاپ کتاب
برای چاپ کتاب در ایران، شما باید مجموعهای از مدارک و مراحل اداری را طی کنید که بهطور خلاصه به شرح زیر است:
- نسخه کامل کتاب (ویرایششده)
- چکیده و پروپوزال کتاب
- اطلاعات نویسنده (بیوگرافی، تحصیلات)
- درخواست مجوز نشر از وزارت ارشاد
- فیپا (فهرستنویسی پیش از انتشار)
- شماره شابک (ISBN)
- طراحی جلد کتاب
- ثبت در کتابخانه ملی
- قرارداد نشر با ناشر
- مدارک شناسایی نویسنده (کارت ملی، شناسنامه)
تمام این مراحل بهطور هماهنگ و قانونی انجام میشود تا کتاب شما بتواند بهطور رسمی وارد بازار شود و از تمام امکانات قانونی بهرهمند گردد.