شابک (ISBN) و فیپا (FIPA) هر دو از ابزارهای مهم در صنعت نشر هستند، اما عملکرد و کاربردهای متفاوتی دارند. در اینجا به توضیح تفاوت‌های اصلی بین شابک و فیپا می‌پردازیم:

1. تعریف شابک و فیپا

• شابک (ISBN):
  شابک مخفف عبارت International Standard Book Number است و یک شماره منحصر به فرد است که به هر کتاب اختصاص داده می‌شود. هدف اصلی شابک شناسایی و ثبت جهانی کتاب‌ها است تا از آن برای فروش، توزیع، و مدیریت موجودی کتاب‌ها استفاده شود. شابک به کتاب این امکان را می‌دهد که در سیستم‌های مختلف جهانی شناسایی و پیگیری شود. این شماره به‌طور خاص برای شناسایی کتاب‌ها و محصولات منتشر شده به کار می‌رود.
• فیپا (FIPA):
  فیپا مخفف فهرست‌نویسی پیش از انتشار است. فیپا یک فرآیند است که پیش از چاپ یک کتاب، اطلاعات آن توسط کتابخانه ملی ایران در پایگاه داده‌ فهرست‌نویسی کتاب‌های منتشر شده ثبت می‌شود. فیپا در واقع تاییدیه‌ای است که کتاب‌ها باید پیش از انتشار دریافت کنند و به‌عنوان یک ثبت رسمی برای کتاب‌ها عمل می‌کند. فیپا به ناشران کمک می‌کند تا اطلاعات مربوط به کتاب‌های خود را به‌طور استاندارد و رسمی ثبت کنند.

2. ساختار و محتوای شابک و فیپا

• شابک (ISBN):
  شماره شابک یک عدد ۱۳ رقمی است که هر کتاب یا منبع مشابه را به‌طور منحصر به فرد شناسایی می‌کند. این شماره شامل بخش‌هایی است که نمایانگر اطلاعات مختلف کتاب مانند کشور ناشر، ناشر، عنوان کتاب و یک رقم کنترل است.
• فیپا (FIPA):
  فیپا شامل اطلاعات مفصل‌تری در مورد کتاب است که شامل مواردی مانند:
  • عنوان کتاب
  • نام نویسنده یا نویسندگان
  • نام ناشر
  • محل نشر
  • تعداد صفحات
  • تاریخ انتشار
  • شابک کتاب (اگر موجود باشد)
  • موضوع کتاب
    این اطلاعات در پایگاه داده کتابخانه ملی ثبت شده و برای جستجو و فهرست‌نویسی استفاده می‌شود.

3. زمان دریافت و استفاده از شابک و فیپا

• شابک (ISBN):
  شابک معمولاً پس از اتمام مراحل نگارش و طراحی کتاب، پیش از چاپ یا انتشار کتاب دریافت می‌شود. این شماره باید روی جلد کتاب درج شود و به شناسایی کتاب در بازار و توزیع جهانی کمک می‌کند.
• فیپا (FIPA):
  فیپا باید قبل از انتشار کتاب دریافت شود. پس از ثبت اطلاعات کتاب در کتابخانه ملی ایران، یک شماره فیپا به کتاب اختصاص می‌یابد. این شماره باید در صفحه اول کتاب درج شود تا کتاب به‌طور رسمی به ثبت برسد.

4. اهمیت شابک و فیپا در صنعت نشر

• شابک (ISBN):
  شابک برای مدیریت فروش، توزیع و شناسایی جهانی کتاب‌ها به کار می‌رود. این شماره در سطح بین‌المللی شناخته شده است و به ناشران و توزیع‌کنندگان کمک می‌کند که کتاب‌ها را در پایگاه‌های داده مختلف، فروشگاه‌های آنلاین، کتابخانه‌ها و سیستم‌های توزیع ثبت کنند.
• فیپا (FIPA):
  فیپا در فرآیند ثبت رسمی کتاب‌ها و نظارت بر نشر کتاب در ایران اهمیت دارد. این شماره به‌عنوان یک مدرک قانونی برای ثبت کتاب‌ها در پایگاه داده‌های کتابخانه ملی و دیگر نهادهای دولتی عمل می‌کند. فیپا به نویسندگان و ناشران این امکان را می‌دهد که کتاب‌هایشان به‌طور رسمی ثبت و شناسایی شوند.

5. نحوه دریافت شابک و فیپای کتاب

• شابک (ISBN):
  شابک را می‌توان از سازمان‌های صادرکننده شابک مانند کتابخانه ملی ایران دریافت کرد. برای دریافت شابک، ناشر باید اطلاعات کتاب را وارد کند.
• فیپا (FIPA):
  فیپا توسط کتابخانه ملی ایران صادر می‌شود. برای دریافت فیپا، ناشر باید اطلاعات کتاب را به کتابخانه ملی ارسال کرده و پس از تایید آن‌ها، شماره فیپا دریافت می‌کند. این شماره برای هر کتاب به‌طور منحصر به فرد صادر می‌شود و باید قبل از چاپ در کتاب درج گردد.

6. جایگاه در فرآیند نشر

• شابک (ISBN):
  شابک در فرآیند نشر پس از تکمیل محتوای کتاب و طراحی اولیه آن دریافت می‌شود. این شماره برای شناسایی و ثبت جهانی کتاب، همچنین برای فروش، توزیع و مدیریت موجودی کتاب‌ها استفاده می‌شود.
• فیپا (FIPA):
  فیپا در مرحله پیش از چاپ کتاب صادر می‌شود و به‌عنوان یک تاییدیه رسمی برای کتاب‌های جدید به کار می‌رود. به عبارتی، فیپا به‌عنوان گامی در فرآیند قانونی و ثبت رسمی کتاب‌ها در ایران است.

شابک و فیپا هر دو برای کتاب‌ها ضروری هستند، اما هرکدام به‌طور خاص کاربردهای متفاوتی دارند. شابک بیشتر به‌عنوان شناسه جهانی برای شناسایی و توزیع کتاب‌ها استفاده می‌شود، در حالی که فیپا یک فرآیند قانونی است که به ثبت رسمی کتاب‌ها در کتابخانه ملی و تایید صحت اطلاعات آن‌ها کمک می‌کند.

نکته 1: جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد شابک، منوی شابک چیست را مطالعه فرمایید.

نکته 2: جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد فیپا، منوی فیپا چیست را مطالعه فرمایید.

در مورد چاپ و نشر کتاب بیشتر بدانید…

صفحه اصلی وب‌سایت انتشارات کتیبه نوین