تفاوت بین پدیدآورنده و مترجم کتاب در چندین جنبه قابلبررسی است. این تفاوتها شامل نقش، مهارتهای لازم، فرآیند کار، و حقوق معنوی آنها میشود. در ادامه، این دو نقش را بهطور دقیق و جامع مقایسه میکنیم:
۱. تعریف نقش
- پدیدآورنده: فردی است که ایده اولیه کتاب را خلق میکند و آن را از ابتدا مینویسد. او خالق اصلی محتوا، موضوع، و سبک کتاب است.
- مترجم: فردی است که کتابی را که قبلاً به زبانی دیگر نوشته شده، به زبان دیگری ترجمه میکند. مترجم واسطهای است که محتوای یک اثر را به مخاطبان جدیدی ارائه میدهد.
۲. مهارتهای لازم
- پدیدآورنده:
- توانایی خلاقیت و نوآوری.
- مهارت در نویسندگی و انتقال ایدهها.
- دانش در حوزه تخصصی موردنظر کتاب.
- تسلط بر ساختار زبان و سبک نوشتاری.
- مترجم:
- تسلط بر دو زبان: زبان مبدأ (زبان اصلی کتاب) و زبان مقصد.
- دانش در حوزه تخصصی کتاب.
- مهارت در انتقال مفاهیم بدون تغییر در محتوای اصلی.
- توانایی درک و انتقال ظرافتهای زبانی و فرهنگی.
۳. فرآیند کار
- پدیدآورنده:
- خلق ایده اولیه.
- تحقیق و جمعآوری اطلاعات.
- نگارش پیشنویس و ویرایشهای مکرر.
- نهاییسازی متن با همکاری ویراستاران.
- مترجم:
- مطالعه و درک کامل متن اصلی.
- ترجمه محتوا به زبان مقصد.
- بازبینی و ویرایش ترجمه برای روانتر کردن متن.
- حفظ سبک نویسنده اصلی در زبان مقصد.
۴. سطح خلاقیت
- پدیدآورنده:
نقش خلاقانه و اصلی دارد؛ تمام ایدهها، شخصیتها، و روایتهای کتاب حاصل تخیل و دانش اوست. - مترجم:
بیشتر نقش بازآفرینی دارد و موظف است اثر نویسنده را بدون تغییر معنا و سبک، به زبانی دیگر منتقل کند. خلاقیت او بیشتر در انتخاب کلمات و عبارات مناسب است.
۵. مالکیت معنوی
- پدیدآورنده:
مالک اصلی اثر است و حقوق معنوی و مادی کتاب به نام او ثبت میشود. نام پدیدآورنده همیشه با کتاب همراه است. - مترجم:
مالک معنوی ترجمه است، اما حقوق اصلی اثر همچنان به پدیدآورنده تعلق دارد. نام مترجم در کنار یا زیر نام پدیدآورنده ذکر میشود.
۶. نقش در فروش و بازاریابی
- پدیدآورنده:
- نقش اصلی در شناختهشدن کتاب دارد.
- نام او معمولاً عامل مهمی در فروش کتاب است.
- مترجم:
- نام او میتواند در فروش ترجمه نقش داشته باشد، بهویژه اگر مترجم مشهوری باشد.
- اما معمولاً فروش اثر به نام نویسنده اصلی وابسته است.
۷. تأثیر فرهنگی
- پدیدآورنده:
اثری فرهنگی خلق میکند که میتواند الهامبخش باشد و مخاطبان را تحت تأثیر قرار دهد. - مترجم:
آثار فرهنگی دیگر کشورها را به مخاطبان منتقل میکند و پل ارتباطی بین فرهنگها است.
۸. حقوق مادی
- پدیدآورنده:
- معمولاً درصدی از فروش کتاب به او پرداخت میشود (حقالتألیف).
- حقالامتیازهای دیگری مثل چاپ مجدد یا استفاده از اثر در فیلم و سریال نیز به او تعلق میگیرد.
- مترجم:
- معمولاً حقوق ثابت یا درصدی کمتر از فروش کتاب دریافت میکند.
- حقوق او محدود به ترجمه است و ارتباطی با درآمدهای جانبی اثر ندارد.
۹. نقش فرهنگی و اجتماعی
- پدیدآورنده:
سازنده اصلی محتوای جدید است و نقش مستقیم در تولید دانش، فرهنگ، و هنر دارد. - مترجم:
امکان دسترسی به دانش و هنر تولیدشده در فرهنگهای دیگر را برای مخاطبان فراهم میکند.
۱۰. اعتبار حرفهای
- پدیدآورنده:
اعتبار حرفهای او به خلاقیت و محتوای تولیدشدهاش بستگی دارد. پدیدآورندگان مشهور میتوانند مخاطبان زیادی جذب کنند. - مترجم:
اعتبار او به توانایی در انتقال دقیق و روان اثر بستگی دارد. ترجمههای باکیفیت، نام مترجم را برجسته میکند.
نتیجهگیری
پدیدآورنده و مترجم هر دو نقشهای مهم و مکملی در صنعت نشر دارند. پدیدآورنده خالق ایده و محتوا است، درحالیکه مترجم محتوا را به زبان و فرهنگی دیگر منتقل میکند.