خلاصهنویسی یکی از روشهای بسیار مؤثر در به خاطر سپردن مطالب گوناگون است. نوشتن خلاصه کتاب به ما این امکان را میدهد تا در زمان مطالعه مطالب گوناگون، بتوانیم آنها را بهتر و در زمان کمتری مرور کنیم و به خاطر بسپاریم.
زمانی که بحث خلاصهنویسی پیش میآید، معمولاً افراد با این پرسش که چگونه خلاصه کتاب بنویسم؟ روبهرو میشوند. همین امر نیز سبب شده است تا افراد به دنبال روش مؤثری جهت خلاصهنویسی مطالب گوناگونی باشند تا با بهکارگیری از این روشها بتوانند مطالب دشوار را بهراحتی خلاصهنویسی کنند.
در حال حاضر شیوههای بسیار متنوع و همچنین کارآمدی برای خلاصهنویسی کتابهای گوناگون و سایر مطالب وجود دارد که به افراد این امکان را میدهند تا متناسب با مطلبی که قصد خلاصهنویسی آن را دارند، از شیوه مؤثر خلاصهنویسی استفاده کنند.
میتوان گفت استفاده از اصول مناسب خلاصهنویسی، سبب میشود تا افراد بتوانند مطالب مفید و ضروری کتابهای گوناگون را در یک یا چندین صفحه خلاصه کنند و بیشتر زمان خود را به مطالعه مطالب خلاصه شده بپردازند. در ادامه با شیوههای گوناگون نوشتن خلاصه کتاب بیشتر آشنا میشویم.
خلاصهنویسی کتاب به فرآیند کاهش و سادهسازی محتوا و مفاهیم اصلی کتاب اشاره دارد. این کار با هدف ارائهی چکیدهای از مطالب مهم و کلیدی بهطوریکه اصل موضوع حفظ شود، انجام میشود. در خلاصهنویسی، نکات زیر باید در نظر گرفته شوند:
- انتخاب اطلاعات مهم: تنها مطالبی که برای فهم کتاب ضروری هستند انتخاب میشوند.
- پرهیز از جزئیات غیرضروری: حذف جزئیاتی که به اصل محتوا کمکی نمیکنند.
- بیان ساده و روان: استفاده از زبانی ساده و مختصر برای انتقال پیام.
- ترتیب منطقی: رعایت ساختار منطقی برای حفظ جریان موضوع.
- عدم افزودن نظرات شخصی: در خلاصهنویسی فقط مطالب کتاب باید آورده شود و تحلیل شخصی جایگاهی ندارد.
برای خلاصهنویسی بهتر، ابتدا فصلها را مرور کرده، مطالب کلیدی را شناسایی کرده و سپس خلاصهای از هر فصل تهیه کنید.
روشها و سبکهای مختلف خلاصهنویسی کتاب
1. خلاصهنویسی با تغییر لحن
میتوان گفت شیوه خلاصهنویسی با بهکارگیری از تغییر لحن، از جمله پرکاربردترین و محبوبترین روشهای خلاصهنویسی مطالب و کتابهای متنوع است. گاهی ممکن است افراد حتی با چندین بار خواند یک متن آن را بهخوبی متوجه نشوند؛ اما زمانی که لحن متن را کمی تغییر میدهند، میتوانند بهخوبی متوجه منظور متن موردنظر شوند.
تغییر لحن در خلاصهنویسی مطالب، به افراد این امکان را میدهد تا بتوانند راحتتر و در مدت زمان کمتری متن مورد نظر خود را به خاطر بسپارند.
2. خلاصهنویسی با استفاده از کلمات هممعنا
گاهی ممکن است در هنگام مطالعه یک متن با کلماتی روبرو شویم که درک آنها برای ما سخت و دشوار باشد. در این هنگام یکی از بهترین شیوهها برای خلاصهنویسی بهتر و درک بهتر مطالب، استفاده از کلمات هممعنا به جای بهکارگیری از کلمات غیرقابل فهم است.
بهکارگیری از تکنیک خلاصهنویسی با جایگزین کردن کلمات مشابه و هممعنا سبب میشود تا فهم مطلب و همین تسلط به نکات خلاصه شده برای افراد راحتتر باشد و افراد از این امکان نیز برخوردار باشند تا در مدت زمان کم بیشترین حجم از مطالب را مرور کنند.
3. خلاصهنویسی با توجه به کلمات و نکات مهم
استفاده از کلمات مهم و کلیدی یک متن، در خلاصهنویسی تأثیر بسیار زیادی دارد. استفاده از کلمات کلیدی در نوشتن خلاصه کتاب و یا متنهای گوناگون سبب میشود تا افراد در هنگام مطالعه متن خلاصه شده، بهراحتی نکات مهم را در زمان کم مرور کنند و تسلط خود را بر روی آنها نیز افزایش دهند.
بنابراین اگر قصد تهیه یک خلاصه مفید و کاربردی از کتاب و یا متنهای مختلف را دارید، بهتر است به دنبال کلمات کلیدی و مهم موجود در متن مورد نظر باشید تا آنها را در خلاصهنویسی استفاده کنید.
همچنین اگر شما هم به دنبال پاسخ سؤال چگونه خلاصه کتاب بنویسیم؟ هستید میتوانید با مطالعه موارد گفته شده بهترین خلاصهنویسی را داشته باشید.
تکنیکهای خلاصهنویسی
بعد از آشنایی با سبکهای مختلف خلاصهنویسی، نوبت به آشنایی با تکنیکهای گوناگون خلاصهنویسی است. استفاده از این تکنیکها به شما این امکان را میدهد تا نسخه کاملی از خلاصهنویسی یک متن را در اختیار داشته باشید. در ادامه به بررسی تکنیکهای مختلف خلاصهنویسی میپردازیم.
1. تکنیک سرفصلنویسی
سرفصلنویسی از جمله راحتترین تکنیکها برای آغاز روند خلاصهنویسی یک متن است. برای شروع این تکنیک ابتدا افراد باید حدود ۴ یا ۵ مورد از مهمترین کلمات کلیدی متن مورد نظر را پیدا کنند.
بعد از انجام این فرآیند باید کلمات کلیدی را بهصورت لیست یادداشت کنید. بهتر است زیر کلمات کلیدی که لیست کردید چند خط جا برای نوشتن نکات و توضیحات مربوط به آن کلمه کلید بگذارید.
این تکنیک از خلاصهنویسی بیشتر برای مواقعی کاربرد دارد که افراد قصد خلاصهنویسی بهصورت کلی دارند.
2. تکنیک نقشکشی ذهنی
تکنیک نقشکشی ذهنی یکی از مراحل مهم و همچنین کاربردی در خلاصهنویسی یک متن است. افراد با بهکارگیری از این تکنیک امکان تهیه خلاصه از متنها و همچنین کتابهای مختلف را دارند.
برای بهکارگیری مؤثرتر نقشهکشی ذهنی بهتر است ابتدا با مراحل انجام آن آشنا شویم. ازجمله مراحل نقشکشی ذهنی میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- در مرحله اول این تکنیک یک ایده کلی را در وسط کاغذ خود یادداشت کنید.
- در مرحله دوم سعی کنید تمام مطالب و موضوعات جزئیتر مربوط به ایده اصلی را در اطراف آن یادداشت کنید.
- در گام بعد همین کار را برای موضوعات جزئیتر تیز انجام دهید.
- انجام این مراحل سبب میشود تا شما در پایان کار، یک جمعبندی مفید و همچنین کمحجم از مطالب و نکات مهم را در اختیار داشته باشید.
- اگر قصد استفاده از تکنیک نقشهکشی ذهنی را دارید. بهتر است به چند نکته دقت کنید.
- ازجمله این نکات به مواردی مانند توجه به کلمات کلیدی مهم، تمیز نویسی و مرتب کشیدن شاخههای جزئی، مرور مداوم نقش ذهنی تهیه شده. توجه به این نکات سبب کارایی بیشتر تکنیک نقشکشی ذهنی میشود.