رنگ نقش بسیار تأثیرگذاری در طراحی جلد کتاب دارد و باید توسط طراح کاربلد انتخاب شود. رنگ طراحی جلد کتاب باید با متن، پیام متناسب باشد. رنگ طراحی جلد کتاب باید کتاب را بهخوبی معرفی کند و متناسب باشد. در طراحی جلد کتاب هر رنگ پیام خاصی میرساند و برای هدف خاصی ایجاد میشود.
دایره مربوط به رنگ شامل رنگهای متفاوتی شده که از ابتدای زندگی تا به کنون با آنها آشنا شدهاید.
این دایره تشکیلشده از ابزارهای پایه در طراحی بوده و انتخاب رنگ براساس آن صورت میگیرد. افراد متمایل به این کار ابتدا باید با دایره رنگ آشنایی داشته باشند.
دایره رنگ (چرخه رنگ) و انواع آن
دایره رنگ یا چرخه رنگ (Color Wheel) یک ابزار بصری است که برای نمایش رابطههای رنگی و تنظیم رنگها استفاده میشود. این ابزار به درک بهتر ترکیب رنگها و ایجاد ترکیبهای رنگی متنوع کمک میکند. در طراحی، هنر، و سایر زمینههای خلاقانه، دایره رنگ یک ابزار پایهای برای انتخاب و هماهنگسازی رنگهاست.
همانطور که اشاره شد، این دایره رنگهای مختلفی را در بر میگیرد. نحوه استفاده درست از این رنگها، طراحی بسیار زیبایی را برای شما رقم خواهد زد. از همین جهت ابتدا باید با انواع رنگ آشنا شده و سپس آنها را در جای صحیح به کار بگیرید.
دایره رنگ شامل رنگهای متفاوتی در طبیعت میشود. این دایره شامل رنگهای اصلی، ثانویه، ترکیبی و مکمل شده که تنوع بالایی دارد. بهعلاوه، بهرهگیری از آنها در مکانهای مختلف نیز مشهود است. از جمله کاربردهای مربوط به دایره رنگ در طراحی صفحه و جلد کتاب به چشم میخورد.
با ترکیب رنگهای اصلی رنگهای ثانویه تشکیل میشود. بهعلاوه، رنگهای ثانویه نیز با یکدیگر ترکیب شده و رنگهای ترکیبی را تشکیل میدهند. درنتیجه، با بهرهگیری اصولی از آنها، طراحی بینظیر خواهید داشت.
دایره رنگ شامل رنگهای متفاوتی شده که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
رنگ درجه اول یا اصلی
قرمز، زرد و آبی جز رنگهای درجه اول یا اصلی هستند. در دایره رنگهای اصلی، از ترکیب هیچ رنگی استفاده نشده و جز خالصترینها محسوب میشود. با ترکیب این سه رنگ، رنگهای موجود در طبیعت ساخته شده که از تنوع بالایی برخوردار است.
رنگ درجه دوم یا ثانویه
از ترکیب دو رنگ اصلی به میزان مساوی رنگهای ثانویه تشکیل میشوند. بنفش، سبز و نارنجی جز رنگهای ثانویه بوده که جایگاه آن در میان دو رنگ اصلی قرار دارد. بنابراین، با ترکیب رنگهای اصلی به میزان لازم امکان تشکیل رنگهای ثانویه در دایره رنگ را خواهید داشت.
رنگ درجه سوم یا ترکیبی
رنگهای ترکیبی از ترکیب رنگهای اولیه و ثانویه به دست خواهند آمد. جایگاه آنها در میان رنگ تشکیلدهنده در دایره رنگ است. ترکیب این رنگها با یکدیگر، 12 رنگ را در اختیار قرار میدهد. نارنجی، قرمز، بنفش، آبی، سبز و زرد از جمله رنگها هستند.
رنگهای مکمل
هریک از رنگهای ثانویه مکمل رنگ اولیه بوده و یکدیگر را کامل میکنند. در دایره مربوط به رنگ این رنگها در روبهروی یکدیگر قرار میگیرند. از ترکیب رنگهای اولیه و ثانویه، رنگ خاکستری تشکیل شده که رنگی خنثی است. دو رنگ مکمل در کنار یکدیگر درخشش بیشتری در دایره رنگ ایجاد میکند.
از جمله کاربردهای رنگ مکمل به بهرهگیری از آن در طبیعت اشاره میشود. برای مثال قرمز رنگی اصلی بوده و مکمل آن رنگ سبز است. آبی و نارنجی هم رنگهای مکملی بوده که در دایره رنگ طرفداران بسیاری دارد.
رنگهای مشابه (همخانواده)
در دایره رنگ نزدیک به یکدیگر قرار دارند. این رنگها به خوبی با یکدیگر هماهنگ میشوند و برای ایجاد ترکیبهای هماهنگ و آرامشبخش مناسب هستند. به عنوان مثال، زرد، زرد-سبز، و سبز.
رنگهای متضاد
شامل رنگهایی هستند که در دایره رنگ نزدیک به هم ولی نه دقیقاً مکمل هستند و میتوانند ترکیبات جذاب و تعادلی ایجاد کنند.
رنگهای گرم و سرد
رنگهای گرم مانند قرمز، نارنجی و زرد حس گرما و انرژی را منتقل میکنند. رنگهای سرد مانند آبی، سبز و بنفش حس آرامش و سردی را القا میکنند.
دایره رنگ (چرخه رنگ) و اصول ترکیب رنگ
همانطور که اشاره شد، دایره مربوط به رنگها شامل رنگ اصلی، ثانویه و ترکیبی میشود. با ترکیب رنگهای اصلی رنگهای ثانویه تشکیل خواهند شد. ترکیب این رنگها با یکدیگر باید به میزان مساوی صورت بگیرد.
ترکیب رنگ اولیه با یکدیگر رنگهای ثانویه را تشکیل میدهد. این رنگها نیز با یکدیگر ترکیب شده و رنگهای ترکیبی را ایجاد میکند. بنابراین باید رنگها به میزان لازم در دایره رنگ قرار بگیرند. به این ترتیب دایره و اصول ترکیب رنگ شامل موارد بالا میشود.
برای ایجاد رنگ از رنگهای اصلی کمتری استفاده کنید با این کار اختلاف رنگ شما هنگام چاپ کمتر میشود. ترکیبی که از دو رنگ اصلی استفاده کرده است خطای رنگ کمتری نسبت به زمانی که از ۳ یا ۴ رنگ اصلی استفاده کردهاید دارد.
انتظار نداشته باشید هر رنگی که داخل مانیتور میبینید در فرمهای عمومی قابل اجرا باشد. برای ایجاد برخی رنگها مانند قهوهای، زرشکی، بنفش باید از ۴ رنگ اصلی استفاده کرد بنابراین اختلاف بیشتری دارند. بهترین روش برای انتخاب رنگ مناسب استفاده از مراجع معتبر و وارد کردن کد رنگ آن در طرحها است. با این وجود باز هم در چاپهای عمومی شاهد مقداری تغییر رنگ خواهیم بود.
در ترکیبات CMYK یک سری رنگهای خاص از قبیل طلایی (Gold)، نقرهای (Silver)، اکلیلی و … وجود ندارد. به این رنگها رنگهای پنجم میگویند. درصورتیکه تمایل دارید از این رنگها استفاده کنید باید مرکب این رنگها که دارای شماره فنی خاص است را خریداری کنید و بهصورت رنگهای تفکیکی یا رنگ پنجم چاپ کنید.
اگر میخواهید زمینه مشکی پر رنگ یا پر کلاغی داشته باشید از مشکی ۴ رنگ استفاده کنید. چنانچه زمینه طراحی خود را مشکی تک رنگ انتخاب کنید نتیجه چاپ خاکستری میشود. تا حد امکان در زمینههای تمپلات از این رنگ استفاده نکنید. اگر زمینه خاکستری مورد انتخاب شماست به هیچوجه از رنگ خاکستری ۴ رنگ استفاده نکنید و از درصدهای مختلف رنگ مشکی برای بدست آمدن آن استفاده کنید.
کاربرد دایره رنگ و بهترین رنگها
رنگها در تمام زوایای زندگی کاربردهای متفاوتی دارند. بهکارگیری صحیح رنگها، جلوه دیگری به محیط اطراف خواهد بخشید. بنابراین دایره رنگ شامل رنگهای جذابی شده که شما را به وجد میآورد. از جمله کاربردهای رنگ و دایره آن در طراحی صفحات کتاب و طراحی جلد کتاب مشهود است.
علاوه بر اینکه نیاز است طراح، روانشناسی رنگ بداند مستلزم است معنی رنگها را در کشورهای دیگر نیز بداند. مثلاً رنگ سفید در کشور ژاپن، کره نماد عزا است اما در کشور ما نماد پاکی است.
باید بدانید بهترین ترکیب رنگ در فتوشاپ برای طراحی هر محصولی به اندازه لوگوی تجاری یک برند اهمیت دارد. اگر حساسیت کار را درک کنید در ترکیبات رنگ موفقتر میشوید زیرا توقع خود را از خروجی کار بالا میبرید.
اینکه محصولی که میخواهید طراحی و ترکیب رنگ آن را کامل کنید مضمون آن چیست و قرار است چه چیزی را به مخاطبش القا کند به شما کمک میکند تا در ترکیب رنگها بهتر عمل کنید و انتخاب درستتری داشته باشید.
Color wheel یک روش کاملاً مؤثر برای شناخت بهتر رنگهای هماهنگ است. این ابزار به شما کمک میکند بهترین ترکیب رنگ در فتوشاپ را تشخیص دهید و اگر نیاز است تغییرات را انجام دهید این ابزار برای شما الهامبخش است. ثبات رنگهای انتخابی شما را تضمین میکند و یکی از مهمترین ابزار طراحان گرافیک است.
نکته 1: جهت کسب اطلاعت بیشتر منوی بهترین ترکیب رنگها و همخوانی رنگها در طراحی و چاپ را مطاله فرمایید.
نکته 2: جهت کسب اطلاعت بیشتر منوی تأثیر روانشناسی انواع رنگها را مطاله فرمایید.