در چاپ تغییر رنگ مشکل بسیار رایجی است که بسیاری از افراد با آن مواجه می‌شوند. ممکن است به دلایل گوناگونی رنگی که در طرح چاپ خود برگزیده‌اید و روی صفحه نمایش می‌بینید موقع چاپ کاملاً تغییر کند. این موضوع سبب می‌شود تا به‌خصوص افرادی که با صنعت چاپ آشنایی چندانی ندارند، از کیفیت چاپ راضی نباشند.
مشکل تغییر رنگ در چاپ و تفاوت رنگ در مانیتور و چاپ می‌تواند هزینه‌های زیادی روی ناشران قرار دهد و باعث هدر رفتن بودجه‌های زیادی نیز شود. بنابراین بسیار مهم است تا حد امکان از این مشکل جلوگیری شود.
چرا در چاپ، رنگ تغییر می‌کند؟
در بیشتر مواقع به‌ویژه در چاپ کتاب رنگی، شاهد مشکل تغییر رنگ در چاپ هستیم. در این صورت مشتریان با این پرسش مواجه می‌شوند که چرا رنگ طرح‌های چاپ شده با رنگی که در صفحه‌نمایش دیده می‌شود یکسان نیست؟
علل متفاوتی برای این مشکل وجود دارد. نوع کاغذ، بد کالیبره شدن صفحه نمایش و چاپ، استفاده از دستگاه چاپ قدیمی و تنظیم چاپ غلط و غیره، همه این موارد می‌توانند از علل تغییر رنگ چاپ باشند.
یکی از مهم‌ترین و البته در عین حال ساده‌ترین علل این است که، سیستم رنگ در همه دستگاه‌هایی که تصویر را در آن مشاهده می‌کنید، متفاوت است. بنابراین، ممکن است حتی آنچه که روی مانیتور خود می‌بینید، رنگ صحیح تصویر نباشد.
1. مد رنگ
مدهای رنگی جز اساسی‌ترین علل تفاوت رنگ در صفحه نمایش و چاپ هستند. به‌طور جامع دو مد رنگی RGB برای صفحات نمایش کامپیوترها و CMYK برای چاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد که هر یک از آن‌ها دارای اصول متفاوتی هستند. در نتیجه محصول نهایی آن‌ها نیز ممکن است تفاوت بسیاری داشته باشد.
RGB در صفحات دیجیتالی مثل موبایل، صفحه نمایش لپ‌تاپ، تلویزیون و صفحات وب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها همگی دارای نور هستند درحالی‌که CMYK مربوط به صفحاتی چاپی است که منبع نوری در آن‌ها نیست.
این دو مدل رنگ هر یک دارای کدهای مخصوص به خودی هستند که نمی‌توان جای آن‌ها را با هم عوض کرد. در چاپ نباید مد رنگی فایل چاپی RGB باشد و آن را برای چاپ به دستگاه داد. زیرا در این صورت امکان تفاوت رنگ چاپ در نسخه نهایی بسیار زیاد خواهد بود.
-
RGB (Red, Green, Blue): مانیتورهای دیجیتالی از سیستم رنگ RGB استفاده می‌کنند، که ترکیبی از سه رنگ قرمز، سبز و آبی است. این سیستم برای نمایش رنگ‌ها به صورت نور در دستگاه‌های دیجیتال مانند مانیتور، تلویزیون و گوشی‌های هوشمند طراحی شده است. رنگ‌ها در این سیستم به صورت افزایشی ایجاد می‌شوند، یعنی با ترکیب بیشتر رنگ‌ها روشن‌تر می‌شوند.
-
CMYK (Cyan, Magenta, Yellow, Black): چاپگرها از سیستم رنگ CMYK استفاده می‌کنند که ترکیبی از چهار رنگ اصلی فیروزه‌ای، ارغوانی، زرد و مشکی است. این سیستم برای چاپ روی کاغذ و مواد فیزیکی طراحی شده است و به صورت کاهشی عمل می‌کند، یعنی با اضافه کردن رنگ‌ها به هم، رنگ‌ها تیره‌تر می‌شوند.
نکته: جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد مدرنگی RGB و CMYK کلیک کنید.
2. جنس کاغذ
یکی دیگر از دلایلی که باعث تفاوت رنگ می‌شود، جنس کاغذ است. کاغذهای سفید با کاغذ کاهی و کاغذ گلاسه تفاوت‌های زیادی در نحوه نمایش رنگ‌ها ایجاد می‌کنند. به همین علت است که مثل قطع کتاب‌ها که هر یک از آن‌ها مانند قطع رقعی برای دسته خاصی مناسب است، انتخاب جنس کاغذ نیز اهمیت بسیاری دارد. بیشتر مواقع با کیفیت‌ترین تصاویر روی کاغذ گلاسه چاپ خواهند شد که شباهت بسیاری به تصاویری که بر روی صفحه نمایش می‌بینید دارند.
3. ساختار کاغذ
دلیل دیگر تفاوت رنگ در مانیتور و چاپ افست به ترکیبات شیمیایی کاغذ بستگی دارد. مواد افزودنی و بافت‌های متفاوت کاغذ در مقابل انواع جوهرها و دستگاه‌های چاپ مختلف به شکل‌های متفاوتی واکنش نشان می‌دهند. در این صورت ممکن است رنگ نمایش داده شده در یک کاغذ با کاغذ دیگر فرق کند.
4. رنگ کاغذ
تمام طراحی‌های چاپ‌شده روی کاغذ رنگی، رنگ کاغذ را به خود می‌گیرند. برای نمونه طرح چاپ شده روی کاغذ آبی‌رنگ، مایل به فیروزه‌ای دیده می‌شود. این مسئله غیرقابل اجتناب است.
چگونه از تفاوت رنگ در مانیتور و چاپ جلوگیری کنیم؟
تا اینجا به علل اساسی تفاوت رنگ در صفحه نمایش و چاپ پی بردیم. اگرچه تفاوت کاغذها و جنس آن‌ها معمولاً در نهایت تفاوت کوچکی در رنگ‌ها ایجاد خواهد کرد، اما برای اینکه تجربه بهتری از چاپ را کسب کنید می‌توانید چند کار برای جلوگیری از تفاوت رنگ در مانیتور و چاپ انجام دهید.
برای اینکار باید موارد زیر را در نظر بگیرید:
- استفاده از پروفایل‌های رنگی CMYK: هنگام طراحی برای چاپ، مطمئن شوید که از سیستم رنگ CMYK استفاده می‌کنید تا رنگ‌ها به واقعیت نزدیک‌تر باشند.
- چاپ نمونه آزمایشی: قبل از چاپ نهایی، یک نمونه آزمایشی بگیرید تا بتوانید تفاوت رنگ‌ها را مشاهده کنید و در صورت نیاز اصلاحات انجام دهید.
- کالیبره کردن مانیتور: با استفاده از ابزارهای کالیبراسیون، تنظیمات مانیتور را دقیق کنید تا رنگ‌های نمایش داده شده به واقعیت نزدیک‌تر شوند.
- انتخاب مناسب کاغذ و چاپگر: نوع کاغذ و کیفیت چاپگر بر نتیجه نهایی تأثیر دارد. اگر نیاز به چاپ با کیفیت بالا دارید، از چاپگرهای حرفه‌ای و کاغذ مناسب استفاده کنید.