در طراحی و چاپ، شناخت و استفاده از رنگهای سرد و گرم از اصول اساسی است که به ایجاد حسهای مختلف در بیننده و تاثیرگذاری بصری کمک میکند. رنگها میتوانند احساسات و انرژیهای مختلفی را منتقل کنند و به همین دلیل در انتخاب آنها برای طراحی، باید به تأثیرات روانشناختی و بصری توجه داشت.
رنگها به دو دسته رنگهای گرم و سرد تقسیم میشوند. موضوع جدی در مورد رنگ، روانشناسی و تأثیر آن بر روی محیط پیرامون است. انتخاب رنگ مناسب از نظر روحیهای که آن رنگ ایجاد میکند، بسیار حائز اهمیت است. رنگهای گرم و سرد دارای ویژگیهایی هستند که با آشنایی و شناخت آنها، دامنه کاربرد آنها مشخصتر میگردد.
قرمز، نارنجی، زرد و ترکیبات آنها القاء کننده گرما و سبز، آبی، بنفش و ترکیبات آنها رنگهای سرد هستند.
درجه حرارت رنگها تا حدودی به وجود رنگها در دنیای واقعی بستگی دارد. برای مثال، قرمز و نارنجی رنگهای آتش و زرد رنگی است که در نور خورشید وجود دارد. آبی رنگی است که در آسمان، آب و یخ موجود است.
رنگهای گرم، رنگهایی هستند که احساس گرما، خورشید را در ذهن بیننده زنده میکنند. این رنگها بیشتر در مکانهایی استفاده میشوند که فقدان نور خورشید وجود دارد.
رنگهایی که مایه آبی در آنها باشد در ذهن انسان زمستان، یخ، برف و آب را یادآور میسازد. در طراحی داخلی از این رنگها بهمنظور بیاثر ساختن نور زیاد و مستقیم خورشید استفاده میشود.
استفاده نادرست از این رنگها موجب کسالت و دلسردی در روحیه میشود. افرادی که رنگ سرد بر آنها غالب است دارای نگرشی انزواطلبانه نسبت به دنیای بیرون هستند. سازگاری با شرایط و حالات جدید و ابراز احساسات آزادانه برای آنها دشوار است. این افراد از نظر هیجانی سرد و خوددار هستند. شخصی که رنگ گرم در او غالب است برونگرا و شخصی که رنگ سرد بر او قالب است درونگرا محسوب میشوند.
رنگهای گرم
در چرخه رنگ، رنگهای گرم از زرد تا قرمز و بنفش متغیر است. آن دسته از رنگهایی که یادآور آتش یا خورشید هستند، رنگهای گرم نامیده میشوند. این رنگها قرمز، نارنجی، زرد و صورتی هستند.
اما وقتی میگوییم رنگی گرم یا سرد است، معنای عاطفی و روانی آن را میگیریم. خاصیت بازتابی و جذب نور رنگها هیچ ارتباطی با گرمی یا سردی رنگها ندارد. بنابراین، وقتی میگوییم رنگی گرم یا سرد است، جای خود را در چرخه رنگ نشان میدهد.
رنگهای گرم قرمز و زرد هستند. قرمز رنگی است برای شور و شوق سوزان عشق، انرژی، هیجان و ماجراجویی. بنابراین قرمز رنگی است که توجه مصرفکننده را به خود جلب میکند.
زرد یکی دیگر از رنگهای گرم است که برای جلب توجه بینندگان استفاده میشود. این رنگ نشاندهنده بازیگوشی، مثبت بودن، آفتاب، گرما، شادی و نگرانی است. این رنگها گرمای رابطه را بیان میکنند.
بنابراین، طراحان معمولاً رنگهای گرم را برای انتقال انرژی، اجتماعی بودن و شادی انتخاب میکنند. زرد و قرمز بهعنوان دو رنگ گرم است که نشاندهنده انرژی جوانانی است که مشتریان هدف هستند. در اینجا یک توضیح سریع از رنگهای گرم است. ما در اینجا احساسات مرتبط با رنگها را میدهیم:
- قرمز = اشتیاق، عشق، خشم، گرسنگی، اضطرار
- نارنجی = جاذبه، جوانی، توجه، سلامتی، ثروت
- زرد = خوشبینی، طراوت، کودکی، گرما، شادی
- صورتی = عاشقانه، معصومیت، حساسیت، دلسوز، حساسیت، لطافت
رنگهای سرد
رنگهای سرد در نیمه دیگر چرخه رنگ درست در مقابل رنگهای گرم قرار میگیرند. این رنگها شامل آبی، سبز و بنفش است. این رنگها بیشتر نماد آسمان، فضا، آب و طبیعت هستند. معنی رنگهای سرد حالتی آرام، محتاطانه و آرامشبخش به ما میدهند.
تنها رنگ سرد اصلی آبی در چرخه رنگ است. این به این معنی است که تمام رنگهای سرد مقداری سایه آبی در خود دارند. بنابراین، طراحان معمولاً یک رنگ گرم و سرد را با هم ترکیب میکنند تا رنگهای سرد بسازند.
بهعنوان مثال، برای ایجاد رنگ بنفش، میتوانید قرمز و آبی را با هم مخلوط کنید. در اینجا به تفکیک رنگهای سرد و احساساتی که آنها برانگیختهاند، میپردازیم:
- آبی = وفاداری، حقیقت، عمق، اعتمادبهنفس و ثبات
- سبز = هماهنگی، طراوت، رشد، باروری و ایمنی
- بنفشه = ثروت، جاهطلبی، قدرت، خلاقیت و سلطنت
کاربرد رنگهای گرم در طراحی
طراحان گرافیک معمولاً از رنگهای گرم برای انتقال احساساتی مانند انرژی، اشتیاق، شادی و غیره استفاده میکنند. فقط زمانی باید به استفاده از رنگهای گرم فکر کنید که پیام شما نوعی تهاجم در آن باشد. این بدان معناست که احساس اشتیاق و عشق به بهترین وجه از طریق استفاده از رنگهای گرم بیان میشود.
هنگام طراحی، میتوانید از این رنگها با رنگهای سرد استفاده کنید، اما مطمئن شوید که میدانید چگونه از رنگهای متضاد با هم استفاده کنید. پیام شما مبنای انتخاب رنگها خواهد بود.
با این حال، رنگهای گرم مانند قرمز به سختی در یک طرح گنجانده میشوند. این به این دلیل است که قرمز میتواند به راحتی بر سایر رنگهای یک طرح غلبه کند. به طور مشابه، صورتی ممکن است بهعنوان یک رنگ بسیار قحطی برای پیام شما به نظر برسد. آنچه مهم است نحوه ترکیب و جفت کردن رنگها بر اساس تقاضای پیام شما است.
برخی از طراحان دوست دارند هنگام کار با رنگهای گرم از رنگهای سفید یا خنثی ساده استفاده کنند. این روش به آنها کمک میکند تا رنگها را روشن، شفاف و تمیز کنند. اگر از طرح رنگ تیره استفاده کنید، در صورت تمایل، نتیجه معکوس خواهد بود.
اگر میخواهید جلوهای متضاد ایجاد کنید، رنگهای گرم فوقالعاده روشن را در پس زمینهای ثابت قرار دهید. این تکنیک همچنین به شما در ایجاد طرحهای گرافیکی با تأثیر مطلوب بر بینندگان کمک میکند. روش کار با رنگ گرم استفاده از قانون 80/20 است. این قانون میگوید که 80 درصد از بوم شما دارای چیزهای خنثی مانند پس زمینه است. در 20% باقیمانده بوم، از رنگهای قوی استفاده کنید.
هنگام استفاده از ترکیب رنگهای گرم و سرد از همین قانون پیروی کنید. همچنین توصیه میشود از رنگهای آبی، سبز و بنفش در 20 درصد پالت استفاده شود و 80 درصد باید رنگهای قرمز، زرد، صورتی و نارنجی داشته باشند.
کاربرد رنگهای سرد در طراحی
اغلب طراحان از رنگهای سرد استفاده میکنند. ترجیحاً زمانی که هدف شما در مورد خنکی و رشد باشد، طرح شما باید حاوی رنگهای سرد باشد.
در میان رنگهای سرد، سبز و آبی اغلب استفاده میشود. سبز نشاندهنده طراوت طبیعت، خنکی، رشد، زیبایی و کمیت است. سبز تأثیر زیادی بر طرحها دارد. این رنگ همچنین برای نشان دادن سازگاری با محیط زیست استفاده میشود.
آبی یکی دیگر از رنگهای سرد برای نشان دادن وسعت، عمق، آرامش، ارتفاعات، وفاداری و موفقیت است. از آنجایی که آب و آسمان با آبی مرتبط هستند، نشاندهنده یکنواختی است.
رنگهای گرم و سرد در طراحی و چاپ
برای استفاده از رنگها در زمینه طراحی ابتدا بهتر است: از طرز قرارگیری آنها در کنار یکدیگر اطلاعاتی را کسب کنیم. رنگها در یک طراحی باید بهگونهای در کنار یکدیگر قرار بگیرند که زیبا به نظر برسند و ترکیبی چشمگیر را به وجود بیاورند.
همانگونه که در بخش بالاتر نیز بیان کردیم هرکدام از این رنگها معنی و مفهوم جداگانهای داشته و استفاده آن، بخشی از احساسات انسان را به خود درگیر خواهد کرد.
رنگها در صنعت چاپ مانند چاپ کتاب و چاپ جلد کتاب و… نقش بسیار مهمی دارند. به همین دلیل در صنعت چاپ با توجه به اینکه شما قصد دارید چه کسانی را مخاطب خود قرار دهید میتوانید از رنگهای مختلفی استفاده کنید.
در دسته رنگهای گرم رنگهایی قرار دارند که هیجانآور و انرژیبخش باشند. این رنگها نشاندهنده احساسات مختلفی مانند عشق و نفرت است و میتواند در به وجود آمدن این عواطف نقش زیادی را ایفا کند. از رنگهای گرم میتوان برای سرزنش و هشدار نیز استفاده کرد.
رنگ زرد یکی از مدرنترین و زیباترین رنگهایی است که در دسته رنگهای گرم قرار دارد.
اما رنگهای سرد در یک تصویر میتواند احساس آرامش، طراوت، تازگی، قدرت و استقلال را برای بازدیدکننده به وجود بیاورد. استفاده از رنگهای سرد مانند بنفش کمرنگ در ایجاد یک فضای بسیار رمانتیک و آرامشبخش نقش مؤثری را ایفا خواهد کرد.