جلد کتاب را می‌توان اولین و اساسی‌ترین بخشی دانست که مخاطبان در نگاه اول متوجه آن می‌شوند.
جلد هویت خاص یک کتاب را معرفی می‌کند و آن را از سایرین متمایز می‌سازد. جلد می‌تواند نشانگر ذوق و قریحه و سلیقه طراح را نشان دهد؛ می‌تواند درصورتی‌که حرفه‌ای طراحی شده باشد توجه و نظر خریدار را سریعاً به خود جلب کند؛ همچنین در ایجاد تصویر ذهنی پایدار و قوی در ذهن خواننده بسیار مؤثر است.
روی جلد باید بتواند تعریفی درست از شخصیت و محتوای کتاب به خواننده بدهد و او را برای خریدن ترغیب کند. هر جلدی که جذاب‌تر و زیباتر باشد، مخاطبان بیشتری را به سمت خود جلب می‌کند و در مقابل جلدهایی با تصاویر خنثی و نازیبا عموماً با بی‌میلی مشتریان روبه‌رو می‌شوند.
کتاب‌هایی که پشت ویترین کتاب‌فروشی‌ها قرار دارند، فارغ از نام نویسنده، شاعر یا مترجم که می‌توانند در فروش کتاب نقش به‌سزایی داشته باشند برای معرفی به مخاطب نیازمند پیش‌بینی امکانات بصری و تبلیغاتی خوب و مناسب هستند.
در این میان برخی ناشران با وجود امکانات گسترده طراحی، به طرحی ساده بسنده و کتاب خود را روانه بازار می‌کنند اما ناشرانی هم هستند که همزمان با نخستین مراحل تولید یک کتاب، به طرح جلد آن اثر هم فکر می‌کنند، تا کتابی فاخر و ارزشمند به کتاب‌فروشی‌ها برسانند.
امروزه، با پیشرفت علم و تکنولوژی و فن‌آوری کاغذ و مقواسازی و نیز به دلیل کثرت آدم‌ها و مصرف زیاد کتاب، صحافی شکلی اجمالی و ساده به خود گرفته و جلد اکثر کتاب‌ها از یک لایه مقوا به نام شومیز تشکیل می‌شود. البته پیشرفت و امکانات وسیع چاپ باعث شده تا از طرح‌ها و رنگ‌های متفاوت بر روی جلد کتاب استفاده شود.
از آنجا که نام و عنوان هر کتابی بر روی جلد آن چاپ می‌شود و اغلب طراحان کوشش دارند تا محتوای کتاب را نیز در قالب طرح و تصویر و یا آرایش‌های ویژه در روی جلد کتاب منعکس کنند و خواست و نیاز و روحیه مخاطب را نیز در نظر بگیرند طرح روی جلد کتاب‌های امروزی دارای تنوع بیشتری نسبت به گذشته است. این تنوع در عین حال شامل جنس جلد کتاب‌ها نیز می‌شود.
روان‌شناسی رنگ در طراحی جلد کتاب
مهم‌ترین عاملی که می‌تواند یک نگاه را به سمت خود جذب کند رنگ‌ها هستند و زندگی بدون رنگ هرگز نمی‌تواند زیبا باشد، با به‌کارگیری اصول روان‌شناسی رنگ برای طراحی جلد کتاب می‌توانید به راحتی احساسات مخاطب را تحت تاثیر قرار دهید، همیشه نیاز نیست که برای جلد کتاب از طرح‌های پیچیده استفاده کنید گاهی تنها با یک رنگ ساده می‌تواند هدف اصلی کتاب را به مخاطب انتقال دهید.
البته برعکس این قضیه نیز می‌تواند تأثیرات منفی خود را در پی داشته باشد و یا به عبارتی با انتخاب یک رنگ اشتباه ممکن است تمام تلاش نویسنده را بر باد دهید از این‌رو بهتر است حتماً با اصول روان‌شناسی رنگ برای طراحی جلد کتاب آشنایی کافی داشته باشید و رنگ مناسب را براساس موضوع کتاب، مخاطب و فرهنگ جامعه انتخاب کنید و از این طریق نظاره‌گر تأثیرات مثبت آن باشید.
یک طراح حرفه‌ای جلد کتاب، از دانش و اطلاعات کافی در زمینه روان‌شناسی رنگ برخوردار است و به این موضوع آگاهی دارد که هر رنگی تا چه حد می‌تواند بر ذهن و احساس مخاطب تأثیر بگذارد از این‌رو با استفاده از دانش خود و با به‌کارگیری ابزارهای مختلف بهترین و مناسب‌ترین رنگ را برای طراحی جلد کتاب انتخاب می‌کند.
رنگ قرمز در طراحی جلد کتاب
رنگ قرمز همه چیز درباره سبک زندگی فعال، انرژی، اعتمادبه‌نفس و اشتیاق است. بلافاصله توجه را به خود جلب می‌کند، گاهی اوقات به معنای خطر است (به همه علائم هشدار فکر کنید). در نتیجه رنگ قرمز ضربان قلب را افزایش می‌دهد و سطح انرژی را افزایش می‌دهد.
قرمز تیره، با این حال، با خشم و اعتبار، همچنین شور و تسلط همراه است.
رنگ نارنجی در طراحی جلد کتاب
رنگ نارنجی بلوغ شخصیت را مشخص می‌کند. این رنگ شادی، لذت، جستجوی موفقیت (آیا زنگ می‌زند؟ به تمام کتاب‌های موفقیت خودساخته فکر کنید!) و تأیید خود، رنگ انرژی و قدرت است. این تأثیر مفیدی بر روان‌شناسی انسان دارد و تنش در درگیری‌ها را از بین می‌برد.
از سوی دیگر، رنگ‌های دیگر را جابجا می‌کند که می‌تواند با اثر شوک همراه باشد. در این مورد، نارنجی نماد شور و شوق مبارزه و آغاز شیطانی جنگ است.
رنگ زرد در طراحی جلد کتاب
رنگ زرد فعالیت مغز و تخیل را تحریک می‌کند. زرد کم‌رنگ، رنگ خلق‌وخوی خوب است. بی‌انگیزگی و اضطراب را از بین می‌برد. زرد پررنگ جاه‌طلبی، انگیزه و خلاقیت را برمی‌انگیزد. روی سمت چپ مغز انسان که مسئول منطق است، تأثیر می‌گذارد.
رنگ سبز در طراحی جلد کتاب
سبز روشن همراه با طبیعت، سرزندگی است، محیط‌زیست و سلامت
با این حال، سبز روشن تیره با جادو، نور مرموز، و پدیده‌های ماوراءالطبیعه مرتبط است (ترکیب از جلد کتاب هری پاتر و هابیت).
رنگ آبی در طراحی جلد کتاب
آبی اشتیاق به سفر، معجزه و جادو را تحریک می‌کند. این رنگ آرامش، آرامش و مراقبه است. رنگ آبی باعث آرامش، تعادل، کاهش درد و ایجاد حس تسکین می‌شود. هنگامی که خواننده رنگ آبی را روی جلد تشخیص می‌دهد، ممکن است انتظار تنش و درگیری ذهنی را داشته باشد. این کتاب ممکن است به آن‌ها زمینه فکری زیادی بدهد.
رنگ بنفش در طراحی جلد کتاب
بنفش روشن درباره حس و معنویت است. این باعث افزایش عزت‌نفس می‌شود و احساس هماهنگی را ایجاد می‌کند.
در عین حال یکی از اسرارآمیزترین رنگ‌ها بدون شک بنفش تیره است. با فعالیت‌های غیرعادی، فانتزی و جادو همراه است.
رنگ خاکستری در طراحی جلد کتاب
خاکستری پیام پیچیدگی، دانش، اعتبار و خرد را منتقل می‌کند. به تصاویر معماری، فضای قوی شهری و صنعتی فکر کنید.
رنگ صورتی در طراحی جلد کتاب
صورتی جوانی، بازیگوشی، احساسات، معصومیت، رؤیاها و آرزوها را به ارمغان می‌آورد. این یک رنگ کلاسیک زنانه در نظر گرفته می‌شود. با این حال، سایه‌های مختلف صورتی می‌تواند ضعیف، آسیب‌پذیر و کمی احمقانه به نظر برسد. این می‌تواند با امتناع از رویارویی با چالش‌های زندگی واقعی همراه باشد (مثل عینک‌های رز رنگ را به خاطر دارید؟).
رنگ سفید در طراحی جلد کتاب
رنگ سفید تمیز، سرراست، خودکفا و ساده است. با معنویت ارتباط دارد، انرژی می‌بخشد و پاک می‌کند. با این حال، رنگ سفید می‌تواند مقدار مخالف را دریافت کند. طبیعتاً به نظر می‌رسد که همه رنگ‌های دیگر را جذب می‌کند، خنثی می‌کند و با پوچی، سکوت یخی و در نهایت با مرگ ارتباط دارد.
رنگ مشکی در طراحی جلد کتاب
مشکی احساس اقتدار، قدرت و سبک زندگی پیچیده را القا می‌کند. جلد تیره، کت و شلوار مشکی، و شیشه‌های رنگی ماشین. و البته رنگ مشکی با قسمت تاریک و افسردگی نیز همراه است.
امیدواریم ایده روان‌شناسی رنگ برای شما جالب بوده باشد. این بدان معنا نیست که نمی‌توانید خلاق باشید و رنگ‌های مختلف را ترکیب کنید؛ اما دانش در مورد تئوری رنگ و روان‌شناسی می‌تواند بازی شما را تغییر دهد.
طراحی حرفه‌ای جلد کتاب و افزایش فروش کتاب
طراحی جلد کتاب تأثیر شدیدی بر مشتریان می‌گذارد و اگر طراح بتواند طراحی جلد کتاب را با حداکثر کیفیت طراحی کند، مخاطبین بیشتری به سمت کتاب شما می‌آیند. یکی از راه‌های افزایش فروش در حوزه فرهنگی جلد کتاب است، یعنی جلدها به نویسندگان و ناشران برای افزایش فروش کمک می‌کند.
بیشتر درصد فروش و موفقیت یک کتاب، جلد آن است و اکثر افراد هنگام خرید کتاب به جلد، رنگ و براق بودن آن توجه زیادی دارند. رنگ و عنوان جلد کتاب مشتریان را ترغیب به خرید کتاب می‌کند و یکی از عوامل تاثیر‌گذار در فروش آن است. برای افزایش فروش کتاب در زمان طراحی جلد کتاب به نکات زیر توجه کنید:
- جلدی طراحی کنید که مشتری‌پسند و جذاب باشد.
- جدای از جذاب بودن، طرح جلد کتاب باید بیانگر موضوع و محتوای آن باشد.
- بین طرح روی جلد، عطف کتاب و پشت جلد کتاب یکدستی زمینه‌ای وجود داشته باشد به‌طوری‌که رنگ زمینه هر سه بخش یکی باشد زیرا در زمان قرار دادن جلد کتاب بر روی کتاب دقت به اندازه‌ای نیست که دقیقاً عطف در جای خود قرار گیرد در نتیجه بخشی از عطف به روی جلد می‌آید و یا بخشی از روی جلد به عطف وارد می‌شود و در صورت یکسان بودن رنگ زمینه‌ها، مشکلی پیش نمی‌آید.
- قبل از ارسال فایل برای چاپ فرمت آن را از RGB به CMYK تبدیل کنید تا آنچه می‌بینید به فایل چاپی نزدیک‌تر باشد زیرا در مد RGB رنگ‌هایی قابل مشاهده است که در زمان چاپ آن‌ها را نخواهید دید.
- از قرار دادن متون و تصاویر مهم در حاشیه‌ها خودداری کنید زیرا در زمان برش این بخش‌ها حذف می‌شود.
- سایز کتاب را طوری طراحی کنید که پس از برش سایز کتاب کوچک نشود.
- عنوان جلد کتاب می‌بایست بزرگ بوده و به‌راحتی قابل خواندن باشد. این مورد از تمامی موارد دیگر مهم‌تر است. بسیاری از خوانندگان کتاب وقتی با یک کتاب برخورد می‌کنند قبل از هر چیز دیگری به دنبال عنوان کتاب می‌گردند. هرچقدر عنوان کتاب با سایز بزرگ باشد به همان میزان بهتر و شفاف‌تر قابل خواندن میباشد و خوانندگان کتاب نیز سریعاً می‌توانند از آن بازخورد کسب کنند.
- سعی کنید جلد کتاب را در سایز کوچک آن نیز بررسی کنید. بسیاری از خوانندگان کتاب، از طریق اینترنت به خرید کتاب می‌پردازند. خرید اینترنتی به این شکل است که معمولاً یک عکس از جلد کتاب در سایز کوچک بر روی وبسایت قرار می‌دهند تا خوانندگان با جلد کتاب نیز آشنا شوند. حال، اگر جلد عکس در سایز کوچک جلد کتاب شما شفاف نباشد این احتمال وجود دارد که افرادی که می‌خواهند از طریق اینترنت کتاب خریداری کنند، کتاب شما جذابیت و شفافیت لازم را نداشته باشد.
- از فونت‌های نامأنوس و عجیب برای عنوان استفاده نکنید. در نگارش عنوان کتاب بر روی جلد کتاب سعی کنید از فونت‌های نامأنوس و غیررسمی استفاده نکنید. فونت‌های معمول در نوشتار فارسی B-ZAR و B-NAZANIN و B-LOTUS و موارد مشابه به این فونت‌ها هستند. در بسیاری از کتاب‌ها از فونت نستعلیق نیز استفاده می‌شود که طرفداران خاص خود را دارد.
- از بیش از دو فونت در جلد کتاب استفاده نکنید. استفاده از چندین فونت متفاوت در جلد کتاب کار بسیار اشتباه و بی‌موردی است. همچنین از ایتالیک کردن و سایه‌دار کردن جملات و کلمات جداً پرهیز کنید.
- طرح آماتور و ضعیف برای جلد کتاب در نظر نگیرید. اینکه شما یک نویسنده خوب هستید به این معنی نیست که می‌توانید طراح خوبی نیز باشید! به دنبال یک طراح خوب باشید، نمونه کارهای او را ببینید و بعد از بررسی کامل، کار طراحی جلد کتاب را به او بسپارید. مطمئن باشید که یک طراح حرفه‌ای کتاب شما را حرفه‌ای‌تر خواهد کرد.
- از طرح‌های دیفالت و آماده نرم‌افزار ورد (Word) استفاده نکنید. در بسیاری از مواقع افراد با استفاده از پس‌زمینه‌های رایگان ورد و امکانات طرح پردازی این نرم‌افزار سعی می‌کنند گوشه‌ای از هنر و خلاقیت خود را به رخ بکشند! بهتر است همین الآن متوقف کنید. این ابزارها درجای خود بسیار کاربردی و مفیدند اما برای طراحی جلد کتاب اصلاً مناسب و کافی نیستد.
- در طراحی جلد کتاب از گرادیانت استفاده نکنید. ایجاد رنگ زمینه به‌صورت گرادیانت (Gradients) در جلد کتاب بسیار غیرحرفه‌ای است و توصیه مؤکد می‌شود از این پس زمینه صرف برای جلد کتاب استفاده نشود.
نکته: جهت کسب اطلاعات بیشتر منوی طراحی جلد کتاب را مطالعه فرمایید.