تبدیل شدن به یک مترجم خوب مستلزم مهارت و تجربه فراوان است. بنابراین اگر میخواهید یک مترجم خوب در بازار دنیا باشید، یا اگر میخواهید مهارتهای خود را بهبود بخشید، این مطلب را مطالعه کنید. پیشفرض این است که شما حداقل به دو زبان آشنایی یا تسلط دارید.
۱. مهارت نوشتن به زبان مادری
یک مترجم موفق کسی است که نویسنده خوبی به زبان مادری خود است، دستور زبان و سبکهای مختلف نوشتاری زبان اصلی خود را بهخوبی میشناسد. اگر شما تقریباً دوزبانه هستید، بهتر است به زبان مادری خود ترجمه کنید. بدین ترتیب ترجمه شما توسط هم زبانهای خودتان خوانده میشود، زبانی که تجربه کافی در ترجمه و نگارش آن دارید. اگر نتوانید در سطحی که مخاطبان زبان مادری خودتان بهراحتی بفهمند، ترجمه کنید؛ مترجم موفقی نیستید و برای خود و مخاطبان خود دردسر میسازید.
راهکارهای تقویت مهارتهای ترجمه به زبان مادری:
- اگر در کشوری که به زبان مادری شما صحبت میکنند زندگی نمیکنید، بسیار مهم است که زمان زیادی را در کشور خود صرف کنید تا با تحولات پیوسته زبان خود آشنا و بهروز باشید.
- راهنمای زبان و سبک نگارش زبان مادری خود را تهیه کرده، مطالعه کنید و مرتب بهروزرسانی کنید.
- مجله، روزنامه، کتاب زبان مادری خود را مطالعه کنید، تلویزیون ببینید و به رادیو گوش دهید تا اطلاعات شما از زبان هدف تقویت شود.
- در دورههای ادامه تحصیل و کارگروه و سمینارهای مربوطه شرکت کنید و مهارت نوشتن و سبک نگارش خود را بهبود بخشید.
- با ویراستارهای زبان مادری خود همکاری کنید و در پروژههای ویراستاری کتاب مشارکت کنید و از همدیگر یاد بگیرید.
۲. مهارت خواندن و درک مطلب در زبان هدف
موفقیت بهعنوان مترجم مستلزم تسلط کامل یا تقریبی در زبان منبع (source language) با همان متنی که قرار است ترجمه کنید، است بهطوریکه بتوان متون منبع را بهخوبی درک کرده و حقیقتاً بدانیم قرار است چه محتوایی را ترجمه کنیم.
راهکارهای تقویت مهارتهای خواندن و درک مطلب زبان دوم:
- سعی کنید سالانه حداقل یکبار به کشوری که به زبان منبع صحبت میکنند، سفر کنید.
- موادی که به زبان منبع هستند (متن، صدا، تصویر) را بخوانید، تماشا کنید، گوش دهید.
- در دورههای زبان، کنفرانس و گردهماییهایی که به زبان منبع در محل سکونت شما برگزار میشود، شرکت کنید.
- راهنمای دستور زبان و سبک نگارش زبان منبع را تهیه و مطالعه کنید.
یکی از بهترین راههای تقویت خواندن، درک مطلب و ترجمه به زبان دوم گوش کردن است. در ساعات آزاد و استراحت خود به برنامههای رادیویی یا تلویزیونی که به زبان منبع پخش میشود، گوش کنید. مهم نیست مشغول چهکاری هستید، در حال استراحت هستید، نشستهاید یا با دوستان خود صحبت میکنید، رادیو یا تلویزیون زبان منبع را روشن بگذارید. بدین ترتیب گوش شما به زبان منبع عادت میکند و خواندن و درک مطلب را تسهیل میکند.
۳. مهارت دانش فرهنگی هردوی زبان منبع و مقصد
در ترجمه کتاب، متن از زبان منبع (source language) به زبان مقصد (target language) ترجمه میشود. یک مترجم موفق آشنایی خیلی خوبی با فرهنگ کشور یا کشورهای منبع و مقصد دارد و میتواند تفاوت فرهنگی کشورهایی که زبان منبع و مقصد ترجمه وی را تشکیل میدهند، تشخیص دهد.
یک مترجم بایستی بتواند بهعنوان مشاور فرهنگی عمل کند و بتواند به مددجویان و مخاطبان خود وجود محتوایی که در کشور مقصد مناسب نیست یا از نظر فرهنگی پذیرفته و شایسته نیست، اطلاع دهد. صرفنظر از اینکه چقدر مترجم مسلط و عالی باشید، اگر با فرهنگ و رسوم کشورهای منبع و مقصد آشنا نباشید نمیتوانید توقعات مشتریان و مخاطبان خود را برآورده کنید.
راهکارهای تقویت مهارتهای فرهنگی:
- بهترین روش گذراندن وقت در فرهنگهای منبع و مقصد است.
- برقراری ارتباط با افراد یا گروهها و تشکلهایی که به یکی از زبانهای منبع یا مقصد صحبت میکنند.
- شرکت در کلاسهای آموزش مهارتهای برقراری ارتباط بین فرهنگی
- مطالعه مواد مکتوب و کلامی مرتبط با تفاوتهای فرهنگی
تماشای تلویزیون، بهویژه سریالهای خانوادگی میتواند به تقویت درک مطلب، خواندن، شنیدن، سبکهای فرهنگی و باید و نبایدهای زبان منبع کمک کند.
۴. مهارت تسلط بر یک یا چند حوزه موضوعی تخصصی
اگر موضوع ترجمه را خوب بشناسیم و برای ما آشنا باشد میتوانیم ترجمه بهتری ارائه کنیم. بدین ترتیب تمرکز ترجمه در یک حوزه محتوا میتواند به ارائه کارهای کیفیتر منجر شود. کار ایدهآل در این است که بتوان در مورد موضوع کتاب یا موضوع محتوایی که قرار است ترجمه شود با مشتری یا مخاطبان ترجمه همانند یکی از آنها صحبت کرد. مثلاً اگر یک کتاب پزشکی را برای جمعی از پزشکان ترجمه میکنید، باید بتوانید در مورد موضوع کتاب با آنها همانند یک پزشک صحبت کنید.
یک مترجم موفق موضوعی را انتخاب میکند که سابقه تخصصی در آن کار دارد. مثلاً مترجمی که پرستاری خوانده است یا زمینهای در رشته پرستاری دارد بهتر است کتابهای پرستاری را ترجمه کند و حوزه کاری خود را در ترجمه متون پرستاری در نظر بگیرد. اگر مترجم زمینه تخصصی ندارد، میتواند از یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود که دارای تخصص خاص هستند کمک بگیرد و همراستای با آنها کار کند. یا یک زمینه تخصصی را مطالعه و آشنا شود.
وقتی مترجم در یک رشته یا حوزه خاص ترجمه میکند، ایجاد بازار پر رونقی برای خود تسهیل میشود و میتوان مشتریان خاص خود را داشت، گروه مشخصی را هدف قرار داده و مستقیم به تعامل پرداخت. مترجمان زیادی را میشناسم که در حوزه محتوای خاصی کار میکنند مثل فقط ترجمه متون حقوقی یا ترجمه کتابهای پزشکی و عملکرد خوبی دارند.
راهکارهای تقویت مهارت تخصصی:
- حوزهای از محتوا را بطور تخصصی انتخاب کنید که با تحصیلات دانشگاهی، رشته شغلی یا تجربه شما همراستا است.
- زمانی که برای تحقیق در مورد محتوای تخصصی نیاز است را در نظر گرفته و در محاسبه قیمت لحاظ کنید.
- در مورد آخرین تحولات و پیشرفتهای حوزه تخصصی ترجمه خود مطالعه کرده و بهروز باشید.
۵. مهارت خوب کار با کامپیوتر و تایپ کردن
امروزه ابزارهای کامپیوتری کمکی زیادی برای ترجمه وجود دارد که اصطلاحات ابزار CAT اطلاق میشود و دانستن کار با کامپیوتر و نرمافزارهای مختلف امکان استفاده از این ابزارهای جدید را تسهیل میکند. همچنین طریقه تحقیق و بازاریابی بهواسطه کامپیوتر اهمیت دارد و بایستی بتوان بهراحتی با کامپیوتر مطالب و معانی مورد نظر را جستجو کرد.
امروزه پروژههای ترجمه کتاب و ترجمه متون بهصورت تایپ شده و فایل تحویل و تحول میشود. یک مترجم بایستی بتواند بهراحتی متن ترجمه را تایپ کند و کسی موفق است که همزمان ترجمه خود را تایپ کند. مترجم خوب میتواند کتاب در دست ترجمه خود را سریع تایپ کند و دستان سریعی بر روی کیبورد دارد.
راهکارهای تقویت مهارت ترجمه کتاب به کمک کامپیوتر:
- دورههای مهارتآموزی و استفاده از کامپیوتر را بگذرانید.
- به انجمنها، وبلاگها، فیلمهای یوتیوب و غیره برای فراگیری نرمافزارهای کمک ترجمه مراجعه کنید.
- تایپ ده انگشتی را تمرین کرده و سرعت تایپ خود را بهبود بخشید.
- بهتدریج سعی کنید فایل ترجمه خود را حروفچینی کرده و در قالب زیباتری به مشتری تحویل کنید
۶. مهارت مدیریت و خدمات مشتری
اگر بتوانید خدمات مشتری خوبی فراهم کنید، کاربران شما قدردان بوده و دوباره بر میگردند. مهارتهای بازاریابی و مشتری مداری بسیار ارزشمند هستند. یک مترجم نمیتواند بدون بازاریابی خود و خدمات خود موفق باشد.
مترجم خوب میتواند بهراحتی با مشتریان خود ارتباط برقرار کند، در آن واحد نیازهای آنها را بشناسد و با برقراری ارتباط حرفهای (نه دوستانه و همدلی) مشتریان خود را راضی نگه دارد. برگشت مجدد مشتری نشانه موفق بودن مترجم است.
راهکارهای تقویت مهارتهای مدیریت و خدمات مشتری:
- در کلاسهای سازمانهای ترجمه ملی و بینالمللی شرکت کنید.
- از منابع آنلاین برای خدمات بازاریابی و دورههای آموزش بازاریابی استفاده کنید.
- تعامل اجتماعی بیشتری داشته و افراد شبکه اجتماعی خود را به مشتری تبدیل کنید.
- تمرین کنید، تمرین کنید و تمرین کنید.
۷. مهارت خودانگیزشی، نظم و سازماندهی
مترجم کتاب بایستی انگیزه بالایی داشته و مرتب و پیوسته خود را بازاریابی کند. لازم است که رزومه و نمونه کار خود را در سایتهای معرفی پست کند.
بایستی نظم داشته و کارهای خود را سازماندهی کند. زمانهای تحویل و سررسید کار را در نظر داشته و بهموقع کار را تحویل کند. اگر بتوان چند روز زودتر از تاریخ تحویل کار را آماده و تحویل کنید، یک امتیاز بزرگ در برگشت مجدد مشتریان است.
راهکارهای تقویت خودانگیزشی:
- مطالب موجود در مورد سازماندهی و مدیریت زمان در اینترنت و وبلاگها را مطالعه کنید.
- زمان خود را برنامهریزی کرده و فضای کاری منظم و مرتبی داشته باشید.
- روتینهای خود را حفظ کرده و ساعات کار خود را با دوستان و خانواده در میان بگذارید.
- زمان دریافت پروژهها دقت کرده و تاریخها را مطابق با وقت و توان خود تعیین کنید.
نکته: جهت کسب اطلاعات بیشتر منوی ترجمه کتابهای عمومی و تخصصی را مطالعه فرمایید.