برای انتقال بهتر اطلاعات در کتاب‌ها، ارائه توضیحات واضح و دقیق برای اشکال، نمودارها و جداول ضروری است. این توضیحات به خواننده کمک می‌کنند تا محتوای ارائه‌شده را بهتر درک کند و ارتباط آن با متن اصلی را بفهمد.

اصول کلی توضیحات

1. شماره‌گذاری:
   • هر شکل، نمودار و جدول باید شماره منحصربه‌فردی داشته باشد.
   • شماره‌ها معمولاً به‌صورت متوالی در هر فصل یا کل کتاب نوشته می‌شوند (مانند “شکل 1.1” یا “جدول 2.3”).
2. عنوان مناسب:
   • عنوان باید مختصر، گویا و مرتبط با موضوع باشد.
   • مثال: “شکل 3.5: روند تغییرات دما در دهه گذشته”
3. مکان توضیحات:
   • توضیحات معمولاً در زیر شکل و نمودار و در بالای جدول نوشته می‌شوند.
4. ارجاع در متن:
   • در متن اصلی کتاب باید به شکل، نمودار یا جدول ارجاع داده شود.
   • مثال: “مطابق شکل 2.4، رشد اقتصادی در حال افزایش است.”
5. هماهنگی در فرمت:
   • فرمت توضیحات باید در تمام کتاب یکسان باشد (اندازه فونت، قالب‌بندی و موقعیت).

توضیحات شکل (Figure)

• ساختار:
  • شماره + عنوان مختصر + توضیحات (در صورت نیاز).
  • مثال:
    • “شکل 1.2: ساختار سلول‌های گیاهی.”
    • اگر توضیح بیشتری نیاز باشد: “شکل 1.2: ساختار سلول‌های گیاهی شامل دیواره سلولی، کلروپلاست و هسته نشان داده شده است.”
• نکات:
  • از تصاویر باکیفیت استفاده کنید.
  • موقعیت شکل باید نزدیک به بخشی از متن باشد که به آن ارجاع داده شده است.

توضیحات نمودار (Chart/Graph)

• ساختار:
  • شماره + عنوان توصیفی + شرح مختصر محورهای نمودار (در صورت نیاز).
  • مثال:
    • “شکل 4.3: نرخ بیکاری در کشورهای منطقه آسیا در سال 2023.”
• نکات:
  • محورهای افقی و عمودی باید برچسب‌گذاری شوند.
  • واحدهای اندازه‌گیری (در صورت وجود) ذکر شوند.
  • از نمودارهای ساده و خوانا استفاده کنید.

توضیحات جدول (Table)

• ساختار:
  • شماره + عنوان در بالای جدول.
  • توضیحات اضافی یا منابع (در صورت نیاز) در زیر جدول.
  • مثال:
    • “جدول 5.1: ترکیب شیمیایی گیاهان دارویی منتخب.”
    • زیر جدول: “منبع: مقاله ‘خواص دارویی گیاهان’، سال 2022.”
• نکات:
  • سطرها و ستون‌ها باید به‌خوبی عنوان‌گذاری شوند.
  • اگر جدول طولانی است، سعی کنید آن را به چند بخش تقسیم کنید.
  • از خطوط مرزی برای وضوح بیشتر جدول استفاده کنید.

ارجاع به توضیحات در متن

• ارجاع به توضیحات باید به‌طور مستقیم و با شماره دقیق صورت گیرد.
  • مثال: “همان‌طور که در جدول 3.4 مشخص است، روند صعودی مشاهده می‌شود.”

نکات تکمیلی

1. ترجیح وضوح بر تزئینات:
   • از افزودن جزئیات اضافی که باعث شلوغی یا ابهام شوند، پرهیز کنید.
2. همگام با استانداردهای کتاب:
   • برای شماره‌گذاری و توضیحات، از الگوی استاندارد موردنظر ناشر استفاده کنید.
3. استفاده از رنگ‌ها (در صورت امکان):
   • برای نمودارها و اشکال، رنگ‌های متضاد و قابل فهم استفاده کنید.
4. هماهنگی با متن:
   • محتوای اشکال، نمودارها و جداول باید با موضوع متن همخوانی داشته باشد.

در مورد چاپ و نشر کتاب بیشتر بدانید…

صفحه اصلی وب‌سایت انتشارات کتیبه نوین