نوشتن یک کتاب خوب برای هر کسی یک موفقیت بزرگ محسوب می‌شود. کتاب ممکن است نویسنده یا مترجم آن را میلیونر کند و یا به معدن غبار در قفسه کتاب‌فروشی تبدیل شود. بنابراین از نگارش یا ترجمه تا چاپ و فروش کتاب اهمیت داشته و بایستی هر گام را به دقت برداشت.
نوشتن کتاب با تدوین اهداف روزانه شروع می‌شود. هدف روزانه خود را بر حسب توان خود تعیین کنید. وقتی کتاب را نوشتید یا ترجمه کردید، حالا نوبت گزینه‌های چاپ و نشر است. قبل از بستن قرارداد و ایجاد تعهد، بهتر است ناشرهای مختلف را بررسی کنید و با چند انتشارات مشاوره کنید.
بخاطر داشته باشید که انتشار کتاب و رسیدن به هدف از نوشتن کتاب کار آسانی نیست، بخصوص اگر بخواهید کتابتان توسط یک انتشارات بزرگ و سرشناس منتشر شود.
یک نویسنده یا مترجم بایستی آمادگی شکست و نومیدی را داشته باشد. کسی چه می‌داند پیامد انتشار کتاب چیست. ممکن است کتابی شما را به یک ستاره سرشناس تبدیل کند و یا در مجموع با دفتر مشق دوران دبستان شما تفاوتی نداشته باشد.
چگونه کتاب بنویسیم و منتشر کنیم؟
- خیلی نگران قواعد و دستور زبان نباشید. بنویسید و ترجمه کنید، در مرحله بعدی ویراستار این مشکلات را برطرف خواهد کرد. یا خودتان در مراحل بعدی بازبینی کنید و متن کتاب خود را پخته و آماده کنید.
- قبل از سفارش دادن چاپ کتاب خود ملزومات و دستورالعمل‌های ناشر را به‌خوبی مطالعه کنید، از مفاد قرارداد و تعهدات طرفین به‌خوبی آگاه شوید تا بعد از عقد قرارداد با خیال راحت به کتاب بعدی بپردازید.
- از آنجایی که پروسه آماده‌سازی و پیش از چاپ، پروسه حین چاپ و پروسه پس از چاپ کتاب همگی زمان‌بر هستند و مستلزم اقدامات خصوصی و دولتی خاصی از قبیل گرفتن مجوزهای لازم است، قبل از عقد قرارداد دقت کنید و بعد از عقد قرارداد کار را به ناشر و زمان بسپارید.
- نگران نظرات و علائق دیگران نباشید. معمولاً هر چیزی از جمله کتاب برای عده‌ای خوشایند و برای عده‌ای ناخوشایند است. بنابراین غیر از انتقادات سازنده به سایر نظرات توجه نکنید و کار بعدی خود را ادامه دهید.
- نوشتن کتاب چه به‌صورت تألیف، گردآوری یا ترجمه کار آسانی نیست و همه کسی توان این کار را ندارد. بنابراین اگر کتاب خوبی نوشته یا ترجمه کرده باشید، مطمئناً مورد انتقاد و نظرسنجی دیگران قرار خواهید گرفت. پس نظرات و انتقادات سازنده را بپذیرید و آمادگی نادیده گرفتن انتقادات متفرقه را داشته باشید.
مراحل نوشتن یا ترجمه کتاب تا انتشار و توزیع آن در ادامه بحث شده است. برای سهولت مطالعه، این پروسه در سه بخش زیر تقسیم‌بندی شده و هر بخش به زیربخش‌هایی تقسیم‌بندی شده است:
- بخش اول: نوشتن یا ترجمه کتاب
- بخش دوم: ویرایش و آماده‌سازی کتاب برای چاپ
- بخش سوم: چاپ و انتشار کتاب
بخش اول: نوشتن یا ترجمه کتاب
1. نوشتن یا ترجمه کتاب
برای نگارش کتاب ابتدا ایده اصلی خود را مشخص و پرورش دهید. ایده‌هایی که در سر دارید را لیست کنید و سپس به ترتیب بررسی کرده و یکی از آنها را انتخاب کنید.
برای ترجمه کتاب، یک کتاب اصلی را به‌عنوان متن منبع براساس حوزه تخصصی خود و نیازهای جامعه مخاطب کتاب یا رشته دانشگاهی خود انتخاب کنید.
- کار نگارش یا تهیه کتاب با تعیین نوع کتابی که می‌خواهیم بنویسیم شروع می‌شود. آیا می‌خواهید یک کتاب آموزشی در مورد ریاضیات و مهندسی بنویسید یا یک کتاب پزشکی، علمی یا کتاب بازرگانی و تجارت؟ شاید کتاب داستان و یا احتمالاً اتوبیوگرافی می‌نویسید.
- مهم نیست که شما چه نوع نویسنده‌ای هستید، مهم بلد بودن تکنیک نوشتن کتاب است. بایستی ایده اصلی خود را پرورش داده، از تکنیک چاله خرگوشی استفاده کرده و ایده خود را به بلوغ برسانید.
- بعضی از مؤلفان با ثبت ایده‌های خود در یک دفترچه راحت‌تر هستند و عده ایده‌های خود را به ذهن می‌سپارند. در هر صورت مهم این است که فردا بتوانید ایده قبلی را ادامه داده و ایده جدیدی به آن بیافزایید.
- وقتی ایده‌ای را پیدا کردید که برای شما مشوق و الهام‌بخش بود و خواهان پیگیری آن بودید، آماده نوشتن یا ترجمه کتاب هستید.
2. نوشتن یا ترجمه کتاب بدون نگرانی از اشتباه
نگران اشتباه و خطا نباشید، در مراحل بعدی می‌توانید اشتباهات و خطاهای احتمالی را رفع کنید. وقتی ایده‌ای را پرورش می‌دهید و داستانی را دنبال می‌کنید، بهتر است روی ایده و داستان کتاب متمرکز شوید و به مسائل حاشیه‌ای فکر نکنید.
- وقتی به صفحه نمایش نگاه می‌کنیم و مشغول نگارش یا ترجمه کتاب هستیم، اگر به قسمت‌های قبلی برگردیم می‌خواهیم همه را عوض کنیم و از اول شروع کنیم. اما روند نرمال کار این نیست. باید زنجیره وقایع را پیگیری کرده و داستان را ادامه دهیم.
- زمان نوشتن یا ترجمه یک کتاب برای انتشار، پیش‌نویس‌های متعددی نوشته و تصحیح می‌شود، قبل از اینکه به چاپخانه یا ناشر تحویل شود. درفت‌های اولیه ممکن است اشتباهات و غلط‌هایی باشد و یا تغییرات اساسی در روند روایت حکایت کتاب وجود داشته باشد.
- در مراحل مقدماتی مهم این است که دنیای جدیدی در کتاب خود ساخته و ایده‌های اصلی خود را به روی کاغذ بیاوریم. در مراحل بعدی می‌توانیم آن را دیولپ کرده و اشتباهات احتمالی را رفع کنیم.
- در مرحله اول بهتر است روی شخصیت یا وقایع کتاب متمرکز شویم. بعضی از کتاب‌ها دارای طرح سنگینی هستند اما به تدریج پخته می‌شود و روان و خوانا می‌شود. بنابراین خلق شخصیت‌ها، توضیح وقایع یا تبدیل متن منبع به هدف در این مرحله مهم است.
- هنگام نوشتن کتاب بایستی کاملاً هوشیار باشیم که برای چه کسانی می‌نویسیم، چه موقع، چطور، کجا، چرا و به چه ترتیب اتفاقات رخ می‌دهد. بدین ترتیب جریان رخداد وقایع در محتوا طبیعی خواهد بود.
3. هر روز یک هدف
روزانه کمینه‌ای از نوشتن را برای خود تعیین کنید. مهم نیست که چقدر می‌نویسید یا چقدر از کتاب ترجمه می‌کنید، مهم حفظ تمرکز بر کار است. اگر یک یا چند روز کار نکنید، رشته افکار شما پاره شده و ممکن است نتوانید توالی و روند پیشرفت متن را بخاطر آورده و حفظ کنید.
- مهم نیست که روزانه 300 کلمه در روز یا در ساعت برای خود هدف‌گذاری کنید، مهم باقی ماندن در مسیر روند حکایت و قصه محتوای کتاب است. اگر تازه‌کار هستید یا خیلی سرتان شلوغ است، تعداد کلمات کمتری را هدف قرار دهید.
- اهداف معقول و قابل دستیابی برای روزهای خود تدوین کنید. نه هدف خیلی ضعیف و نه خیلی بزرگ و غیرقابل دستیابی مناسب است. هدف روزانه خود را بر حسب توان خود تدوین کنید.
- می‌توانید در صورت داشتن وقت اضافه یا انگیزه بیشتر، دامنه کلمات هدف روزانه خود را افزایش دهید. فقط اطمینان حاصل کنید که در روزهای بعدی نیز توان رسیدن به آن هدف را داشته باشید.
- در محیطی آرام یا تنها کار کنید. پیدا کردن جایی آرام و بدون انحراف حواس برای نویسندگی و ترجمه و کارهای ذهنی دیگر مناسب است. حتی اگر در کافی‌شاپ نوشته یا ترجمه می‌کنید اطمینان حاصل کنید که آرام‌ترین و دنج‌ترین میز کافی‌شاپ را انتخاب کنید.
4. کسب بازخورد
گرچه اکثر نویسنده‌ها سعی می‌کنند کار خود را حفظ کرده و تا زمان آمادگی کامل کار آن را از دیگران مخفی می‌کنند، اما این کار درستی نیست. بهتر است از همان ابتدا نوشته‌های خود را به افراد معتمد خود نشان داده و بازخورد آنها را بگیرید.
- سعی کنید به گروه‌ها و کلوب‌های نویسندگی ملحق شوید تا بازخورد حرفه‌ای و صادقانه‌ای در مورد کار خود دریافت کنید. این گروه‌ها می‌توانند به بهینه‌سازی ایده‌های شما از طریق بازخورد صادقانه کمک کرده و شما را پاسخگو و مسئول می‌کند.
- از اینترنت استفاده کنید. اگر نمی‌خواهید فرد آشنا یا فامیل کار مقدماتی شما را بخواند، در انجمن‌ها و تشکیل‌های نویسندگی آنلاین با نام مستعار عضو شده و از غریبه بخواهید کار شما را خوانده و قضاوت کند.
بخش دوم: ویرایش کتاب و آماده‌سازی برای چاپ
1. گروه‌بندی کتاب
وقتی حکایت یا محتوای کتاب شما تمام شد، از دستورالعمل زیر یا قوانین دسته‌بندی و تعیین گروه سنی کشور یا منطقه خود استفاده کرده و گروه سنی مخاطبان کتاب خود را مشخص کنید:
کتاب داستان خردسالان:
- برای مخاطبان سن 8-5 ساله طول متن 5 تا 10 هزار کلمه باشد
- برای مخاطبان 10-7 ساله دارای تجربه خواندن بین 10 تا 30 هزار کلمه باشد
- برای مخاطبان 14-11 ساله با توان خواندن متوسط بین 30 تا 55 هزار کلمه باشد.
کتاب داستان برای بالغین جوان:
- برای نوجوانان 16-13 ساله بین 40 تا 60 هزار کلمه باشد
- برای نوجوانان و بالغین بالای 15 ساله طول محتوا بین 40 تا 100 هزار کلمه باشد.
2. ویرایش و بازبینی
تا جایی که می‌توانید کار خود را ویراستاری و بازبینی کنید. این رویه را چند بار تکرار کنید. بایستی متن کتاب را به‌خوبی پخته و آماده کنید به‌طوری‌که خواننده آن را متنی روان و سلیس بداند.
- کار خود را یکبار ویرایش و بازبینی کرده، غلط‌های املایی و دستور زبان را رفع کنید. سپس به خود یک استراحت بدهید و مدتی کار را کنار بگذارید تا ذهن شما آماده شده و محتویات قبلی ذهنتان تخلیه شود.
- وقتی ویراستاری می‌کنید تا زمانی ادامه دهید که احساس می‌کنید توانش را دارید. با خستگی یا به اجبار کار نکنید. چشمان خسته چیزی که در ذهن نقش بسته است می‌بیند نه متنی که روی کاغذ است.
- ویراستاری را روی نسخه فیزیکی یا هارد کپی محتوا انجام دهید نه روی صفحه مانیتور. نمایشگر اولاً چشم را سریع خسته می‌کند و دوما احتمال ندیدن خطا و اشتباهات زیادتر است.
- اگر چند بار کار را ویراستاری کرده ولی هنوز شما را راضی نمی‌کند از یک حرفه‌ای کمک بگیرید.
- هنگام اعمال تغییرات ویراستاری سرویس track change نرم‌افزار را فعال کنید تا مشاهده و لغو اصلاحات امکان‌پذیر باشد.
3. درخواست کمک از یک ویراستار
پس از چند بار ویراستاری و بازنگری کتاب خود، حال نظر یک شخص ثالث را بخواهید. از یک ویراستار حرفه‌ای یا یکی از دوستان و همکاران خود بخواهید متن را خوانده و نظر بدهد.
ویراستاری باید توسط کسی انجام شود که تجربه نوشتن کتاب، ویراستاری و بازبینی را داشته باشد و بتواند نظرات ارزشمندی به شما منتقل کند. بعد از اینکه ویراستار پیشنهادات خود برای بهینه‌سازی محتوای کتاب را اعلان کرد، با وی در مورد راه‌های رفع مشکلات مشورت کنید.
- ویراستار مناسب کار شما را تصریح کرده و جریان محتوا روان و سلیس خواهد شد، بدون اینکه کلیت کار را تغییر دهد.
- ویراستار حرفه‌ای و کار بلد نهایتاً به کتاب شما ظاهری حرفه‌ای و قابل عرضه خواهد بخشید.
4. بازبینی کتاب
بعد از بازبینی و ویراستاری کتاب توسط ویراستار دوم، حالا کار آماده ارسال برای ناشر خواهد بود. بهتر است قبل از ارسال یکبار دیگر کار را بازبینی کرده و چک نهایی انجام دهید. مطمئن شوید که همه چیز درست و سر جای خود است.
- از جذاب، متناسب و صحیح بودن عنوان کتاب اطمینان حاصل کنید.
- بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی را شروع کنید. صفحه فیس‌بوک و پروفایل تویتر برای کتاب ایجاد کنید. آپدیت‌های مرتبط با مراحل انجام کار را منتشر کنید. با استفاده از راهبرد مناسب مخاطبان کتاب را به مشتریان مشتاق و جویا تبدیل کنید.
بخش سوم: انتشار کتاب
1. انتخاب انتشارات و ناشر
توجه به نکات مهم در انتخاب ناشر تعیین‌کننده میزان موفقیت کلی کتاب شما خواهد بود. در واقع، اگرچه محتوای نوشته شده نیز دارای اهمیت بالایی است. ناشران در این زمینه نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. به همین دلیل است که همه نویسندگان ماهر و باتجربه حتی پیش از شروع به نگارش کتاب خود از انتخاب یک ناشر مناسب و معتبر اطمینان حاصل می‌کنند.
کم‌کاری یا قصور ناشر در هر یک از موارد چاپ و نشر نتیجه‌ای به جز از بین رفتن شانس شما برای ارائه یک کتاب مناسب به خوانندگان نخواهد داشت. در واقع، این ناشر است که به شما کمک می‌کند تا ایده‌ها و نظرات خود را به شکلی کاملاً منظم و با برنامه‌ریزی کامل در اختیار خوانندگان قرار دهید.
2. ملاک‌های انتخاب ناشر و انتشارات
کلیه کتاب‌هایی که امروزه با عنوان «کتاب پرفروش» شناخته می‌شوند، دارای ناشرهای معتبر و مجربی هستند. در واقع می‌توان گفت که در بعضی از شرایط، حتی نقش ناشر از نویسنده نیز حیاتی‌تر است؛ بنابراین، می‌توان بیان کرد که یکی از مهم‌ترین موارد مربوط به موفقیت کلی کتاب شما، توجه به نکات مهم در انتخاب ناشر و انتشارات است. در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
الف) انتخاب ناشر متناسب با موضوع کتاب
پس از آماده‌سازی متون کتاب توسط نویسنده مرحله‌ای بسی مهم‌تر بر سر راه نویسنده قرار خواهد گرفت و آن انتخاب ناشر مناسب است. ناشری که انتخاب می‌کنید باید در زمینه کتاب شما فعال باشد و قبلاً کتاب‌هایی با موضوع کتاب شما چاپ کرده باشد.
در این موضوع باید دقت داشته باشید که ناشری که انتخاب می‌کنید حتماً برای کتاب شما مناسب باشد. مسلماً ناشر به تنهایی در کتاب مؤثر نیست و حتی یک ناشر کودک هم می‌تواند یک کتاب علمی را چاپ کند.
متناسب بودن ناشر چقدر می‌تواند در کتاب تأثیر داشته یاشد و برعکس انتخاب ناشر نامناسب ممکن است چه لطمه‌ای به کتاب وارد کند. منظور نام ناشر نیست بلکه ماهیت فعالیتی یک ناشر است که گاهی در نام ناشر نیز بروز پیدا می‌کند.
مسلماً از نظر قانونی و از دید وزارت ارشاد هیچ وجه تمایزی بین ناشران نیست. (البته قطعاً ناشران پرکار و فعال با سایرین تفاوت‌هایی دارند). ولی در بین برخی مراکز علمی و ادبی همیشه این‌طور نیست و دقت کنید با توجه به موضوع کتاب و موارد دیگر اقدام به انتخاب ناشر کنید. انتخاب نامناسب ناشر می‌تواند به رزومه شما لطمه وارد کند.
ب) انتخاب انتشارات معتبر دارای پروانه نشر
کد انتشاراتی را می توانید از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی استعلام فرمایید. متاسفانه اخیراً برخی مراکز که شغل واقعی آنها نشر کتاب نبوده جهت استفاده از معافیت مالیاتی ناشران اقدام به اخذ مجوز نشر کرده و در کنار مشاغلی چون فروش پایان‌نامه، چاپ کاتالوگ و تراکت، عکاسی، موسسه تبلیغاتی و … اقدام به فریب افراد با وعده‌های دروغین می‌نمایند. پیشنهادهای وسوسه‌انگیز و دور از منطق از مشخصه‌های این‌گونه مراکز است.
دیگر مشخصه بارز این‌گونه مراکز سواستفاده از نام ناشران معتبر است که با افزودن پسوند و یا پیشوند به نام یک مؤسسه معتبر و با استفاده از این خلاء قانونی اقدام به فریب افراد می‌نمایند. این‌گونه مراکز به ناشران مغازه‌ای معروفند حتی چنانچه دفتر هم داشته باشند.
ج) توجه به رزومه ناشر در انتخاب ناشر
یکی از مؤلفه‌های سنجش اعتبار ناشر، رزومه ناشر است. برای بسیاری از مراکز علمی رزومه ناشری که کتاب را چاپ کرده دارای اهمیت می‌باشد.
تعداد کتاب‌های ناشر و همچنین تعداد کتاب‌های ناشر در سال اخیر را در سایت مؤسسه خانه کتاب ببینید. در اینصورت می‌توانید به وضعیت ناشر در کل و در آن سال پی ببرید.
البته قطعاً تعداد آثار یک ناشر مهم نیست و موارد دیگر را هم باید در نظر گرفت ولی ادعای دروغ برخی از مراکز در مورد سابقه‌شان را به این طریق درخواهید یافت. هیچگاه فقط به ادعاها توجه نکنید معمولاً در مواجهه با مراکز کوچک شاهد ادعاهای خلاف واقع خواهید شد. این‌گونه مراکز بدون پشتوانه بوده و خلاف ادعاهایشان را (مثلاً سابقه ۱۵۰۰ کتاب یا ۲۰ سال سابقه نشر) را براحتی با جستجو در سایت مؤسسه خانه کتاب درخواهید یافت. ملاک ادعاهای هر مرکزی سایت مؤسسه خانه کتاب می‌باشد.
در این خصوص می‌توانید از پیوندهای زیر کمک بگیرید:
جستجوی ناشر مورد نظر در خانه کتاب
جستجوی انتشارات کتیبه نوین در خانه کتاب
د) انتخاب ناشر دارای وب‌سایت معتبر
در وب‌سایت رسمی هر انتشارات اطلاعاتی موجود است که توجه به آنها می‌تواند شما را در انتخاب‌تان کمک کند. از جمله:
- داشتن نماد اعتماد الکترونیکی
- داشتن نماد ساماندهی
- داشتن آدرس و کد پستی معتبر
- داشتن تلفن ثابت جهت پیگیری
3. اطمینان از صحت کار ناشر و اعتبار کتاب
مراحل چاپ و نشر شامل چندین مرحله می‌باشد که عدم دقت و یا عدم انجام هر یک از مراحل توسط انتشارات در نتیجه نهایی چاپ و نشر کتاب خلل ایجاد می‌کند، لذا توصیه می‌شود اطلاعات شناسنامه‌ای و مجوز کتاب حتماً توسط نویسنده چک شود:
- شابک: کد اختصاصی کتاب شما می‌باشد که منحصربه‌فرد است، صحت شابک درج شده در کتاب خود را می‌توانید در سایت شابک چک فرمایید. استعلام شابک
- فیپا: فیپا همان صفحه شناسنامه کتاب می‌باشد که توسط سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران صادر می‌شود. نویسندگان گرامی می‌توانند پس از صدور فیپا و درج آن در فایل کتاب صحت اطلاعات موجود در آن را چک کنند این عملیات در سایت انتشارات کتیبه نوین قابل پیگیری می‌باشد (با هر انتشاراتی که کار کرده باشید می‌توانید صحت آن را در سایت ما چک کنید). جستجوی فیپا
- مجوز کتاب: از انتشارات بخواهید که کپی مجوز کتاب را به شما تحویل دهد. مجوز کتاب
- مرحله اعلام وصول: این مرحله با اینکه از چشم نویسندگان دور می‌باشد اما مهم‌ترین مرحله و آخرین مرحله فرآیند چاپ و نشر می‌باشد. در این مرحله ناشر کتاب را به صورت فیزیکی به وزارت فرهنگ و ارشاد ارسال می‌کند و تأیید و ثبت نهایی کتاب را رقم می‌زند. نویسندگان جهت چک کردن این مرحله می‌توانند از سایت خانه کتاب استعلام بگیرند. خانه کتاب
جهت کسب اطلاعات بیشتر منوی استعلام شابک، فیپا و مجوز چاپ کتاب را مطالعه فرمایید.
4. صحت کار ناشر در کیفیت مراحل چاپ و نشر کتاب
- ویراستاری: ویراستاری‌های مختلف با قیمت‌های مختلف وجود دارد که زمانی که انتشارات فایل اولیه را خدمتتان ارسال می‌کند می‌توانید دقت انجام کار ویراستار را چک فرمایید (ویراستاری در این انتشارات با بالاترین کیفیت و کمترین خطا و با نظارت سر ویراستار علمی و ادبی صورت می‌گیرد). ویراستاری
- صفحه‌آرایی: صفحه‌آرایی نیز مانند ویراستاری قیمت‌های مختلف دارد و مجدد در زمان دریافت فایل صفحه‌آرایی شده می‌توان نوع و میزان ذوق و سلیقه صفحه‌آرا را چک کرد (در انتشارات کتیبه نوین متخصصین صفحه‌آرایی حرفه‌ای وجود دارد و علاوه بر آن سر صفحه‌آرا در نهایت صحت آن را چک می‌کند). صفحه آرایی
- طراحی جلد: طراحی جلد نیز قیمت‌های مختلف دارد و بسته به طراح و سلیقه وی انجام می‌گیرد. در انتشارات کتیبه نوین طراحی با نظر مستقیم نویسندگان (در هر جای ایران) انجام می‌گیرد و حتی در صورت لزوم چندین بار ویرایش می‌گردد تا با سلیقه نویسنده یکی شود. (در این انتشارات از مجرب‌ترین و متخصصین طراحی و با نظارت نهایی مدیریت انتشارات طراحی صورت می‌گیرد). نمونه جلدها و طراحی جلد در قسمت کتاب‌ها قابل مشاهده است.
- فرآیند چاپ: چاپ کتاب خود شامل چندین بخش می‌باشد، ۱- جلد (نوع مقوا، نوع رنگ و نوع سلفون) ۲- متن (نوع کاغذ و نوع جوهر) ۳- چسب.
دقت فرمایید در مورد مقوا در صورتی که وزن آن از حد خاصی کمتر باشد (کمتر از ۳۰۰ گرمی) بعد از چاپ کتاب و با باز کردن کتاب دیگر به حالت اولیه بر نمی‌گردد و خم باقی می‌ماند.
سلفون (مات و براق) نیز باید کیفیت لازم را داشته باشد تا از مقوای جلد جدا نشود.
در مورد کاغذ متنی در صورتی که از کاغذ مرغوب استفاده نشود (در حال حاضر کاغذهای مختلف از کشورهای مختلف وجود دارد از جمله اندونزی، مالزی و چین) جوهر در روی آن بخش می‌شود و از پشت برگه بیرون می‌زند.
نوع جوهر نیز مهم می‌باشد در صورتی که از نوع مرغوب نباشد با کشیدن دست بر روی متون متن پخش می‌شود.
در نهایت نوع چسب که با اینکه به چشم نمی‌آید اما بسیار مهم می‌باشد زیرا در صورتی که از چسب خوبی استفاده نشود کاغذها از بین کتاب جدا می‌شود. (به خصوص در چاپ دیجیتال که کاغذها به صورت تکی به هم چسب می‌شود). اطلاعات بیشتر فرآیند چاپ
نکته: جهت کسب اطلاعات بیشتر منوی راهنمای انتخاب ناشر و بهترین انتشارات را مطالعه فرمایید.