سرقت ادبی چیست؟
سرقت ادبی (Plagiarism) به معنای استفاده از آثار فکری، نوشتهها، ایدهها، یا زبان دیگران بدون دادن اعتبار مناسب به آنها است. این عمل نه تنها غیر اخلاقی است، بلکه در بسیاری از موارد نقض حقوق مالکیت معنوی و قوانین کپیرایت نیز محسوب میشود. سرقت ادبی میتواند در قالبهای مختلفی مانند نقل قول بدون ارجاع، کپی کردن بخشهایی از یک مقاله یا کتاب، یا حتی بازنویسی و ارائه آن به عنوان اثر خود رخ دهد.
نکته: جهت کسب اطلاعات بیشتر منوی سرقت ادبی چیست را مطالعه فرمایید.
تبدیل نوشته و اثر به کتاب
تبدیل محتوای خود به یک کتاب با اسم و رسم موجب میشود یا هیچ فرد با مجموعهای نتواند مطالب و اثر ما را به نام خود بزند. مطالب شما و محتوایی که نگارش کردهاید دارای ارزش بالایی هستند و پیش از آنکه کسی بتواند به آنها دستبرد بزند بهتر است برای چاپشان بهعنوان کتاب اقدام کنید.
تمامی حقوق کتاب تا ابد متعلق به نویسنده آن خواهد بود و اثر شما همچون ملکتان تلقی میشود که هیچ دیگری حق سرقت آن را ندارد.
شرایط تبدیل یک محتوای نگارش شده به کتابی با مجوز، یک روند قانونی دارد. نهاد اصلی رسیدگی به چنین اموری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی میباشد که پس از بررسی اثری که قصد چاپ یا ثبت آن را دارید و با اجرای ممیزیها ممکن است نوشته شما را جهت ثبت تأیید یا عدم تأیید کند.
به هر حال نویسندگان برای ثبت مطالب خود باید تا حدودی با این قوانین آشنایی پیدا کنند و پس از آن اقدام به درخواست صدور مجوز نمایند. اگر در حال حاضر یک محتوای نگارش شده آماده دارید و میخواهید آن را به دست ناشر بسپارید؛ میتوانید در صورت نیاز با انجام تغییراتی آن را به مرحله دریافت مجوز برسانید.
مزایای چاپ کتاب برای پیشگیری از سرقت ادبی
در واقع زمانی که نویسنده اثر ادبی یا غیرادبی خود را به پایان میرساند؛ باید هر چه سریعتر جهت شخصیسازی و ثبت آن اثر اقدام کند؛ حال میخواهد این نوشته یک پایاننامه باشد یا رمان کلاسیک، تا زمانی که تبدیل به کتابی دارای مجوز نشده است در معرض خطر سرقت ادبی قرار دارد.
پس از نگارش یک اثر، نویسنده آن اثر صاحب تمام امتیازات آنچه خلق کرده است میشود. اما در این بین و در زمانی که نویسنده به شیوههای گوناگونی تلاش میکند تا اثر خود را با دیگران به اشتراک بگذارد ممکن است افرادی سودجو با بهرهگیری یا کپی و سرقت ادبی، اثر خلق شده را به نام خود در بیاورند.
بنابراین گام اول یک نویسنده در هر حال ثبت اثر بهصورت رسمی و اقدام به دریافت مجوز اثر است. زمانی که یک نوشته به نام نویسنده خود ثبت میشود یا در مراحل بالاتر در دسترس عموم قرار میگیرد و انتشار مییابد؛ دیگر این امکان وجود ندارد که هیچ فرد یا گروهی برای کسب امتیازات آن اثر ادعا کنند یا اینکه با کپیبرداری غیرقانونی اثر نویسنده را به نام خود ثبت کنند.
علاوه بر این واج به واج کتاب به نام نویسنده آن درآمده است و هرگونه کپیبرداری یا سرقت ادبی از کتاب منجر به پیگرد قانونی خواهد شد. تنها زمانی دیگر افراد میتوانند جمله یا مطلبی از یک کتاب را وام بگیرند که به نام نویسنده آن نیز اشاره کنند.
نوشته بیمجوز و نشر بهعنوان کتاب؛ یک گوهر ارزشمند است که صاحب آن در کوچه و خیابان رهایش کرده است. توصیه ما به نویسندگان و پژوهشگران محترم این است که پیش از ثبت نتایج پژوهش یا مطالب خود بههیچعنوان آنها را در اختیار هر فرد یا گروهی قرار ندهند.
مزایای ثبت کتاب و حفظ حقوق مادی و معنوی مؤلفان
ثبت کتاب، فرآیندی قانونی است که به موجب آن، حقوق معنوی و مادی مؤلف بر اثرش به رسمیت شناخته میشود و از سوءاستفاده و بهرهبرداری غیرقانونی از آن جلوگیری میشود.
- محافظت از حقوق مؤلف: ثبت کتاب، گواهی بر مالکیت معنوی مؤلف بر اثرش است و از کپیبرداری، تکثیر غیرمجاز و انتشار بدون اجازه مؤلف جلوگیری میکند.
- ایجاد شرایط مناسب برای بهرهبرداری از اثر: با ثبت کتاب، مؤلف میتواند از طریق صدور مجوز به ناشران و سایر اشخاص، از اثر خود بهطور قانونی و مشروع بهرهبرداری کند و از منافع حاصل از آن منتفع شود.
- کمک به ارتقای اعتبار و ارزش اثر: ثبت کتاب، بهعنوان یک سند رسمی، به اعتبار و ارزش اثر مؤلف نزد مخاطبان و ناشران میافزاید.
- ایجاد زمینه برای تبادل فرهنگی: ثبت کتاب، بهعنوان یک اثر ملی، در فهرست کتابخانه ملی ثبت میشود و امکان تبادل فرهنگی و معرفی اثر به سایر کشورها را فراهم میآورد.
ثبت کتاب در خانه کتاب و کتابخانه ملی
بعد از رسیدن کتابها به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کتاب ثبت میگردد و وضعیت شابک کتاب در سامانه شابک از حالت در دست چاپ به حالت چاپ شده تبدیل میگردد که این امر نشاندهنده ثبت نهایی کتاب میباشد.
جهت مشاهده کتابهای ثبت شده در خانه کتاب و سایت مرکز اسناد و کتابخانه ملی کلیک کنید.
استعلام اعلام وصول کتاب از خانه کتاب
پس از ثبت نهایی کتاب نویسندگان میتوانند کتاب خود را با مشخصات درج شده در قسمت خانه کتاب جمهوری اسلامی ایران جستجو کنند، در ضمن نسخهای از کتاب نویسندگان به صورت فیزیکی (به عنوان سند) در کتابخانه ملی ایران نیز نگهداری خواهد شد.
توجه: در صورتی که کتاب خود را در سایت خانه کتاب مشاهده کردید این بدان معنی میباشد که تمام مجوزها به درستی گرفته شده است.
نکته: جهت استعلام کتاب چاپ شده منوی پیوندهای مفید کتاب و سپس وبسایت رسمی خانه کتاب را مشاهده فرمایید.