چاپ سبز چیست؟
چاپ سبز یک روش مناسب برای کاهش ضایعات، جلوگیری از قطع درختان، حداقل استفاده مرکب در چاپگر برای هر فرآیند چاپی است. همچنین چاپ سبز قادر است استفاده کم و مجدد از منابع را برای فرآیند چاپ بعدی انجام دهد در این روش جوهر، حلال‌ها و کاغذها قابل بازیافت هستند.
صنعت چاپ یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌های کاغذ است، زیرا همه‌ی مشاغل به‌نوعی نیازمند صنعت چاپ هستند و نمی‌شود این صنعت را حذف یا کم‌رنگ کرد، پدیده گرم شدن زمین گسترش حفره ایجاد شده در لایه اوزون باعث شده نگرانی‌های به وجود آورد و هر کس به نوبه‌ای خود سعی دارد به طبیعت کمک کند.
در صنعت چاپ، چاپ محیط زیستی، چاپ سبز باعث شده پیشگامان محیط زیست قوانینی را وضع کنند که تأثیرات مثبتی برای طبیعت دارد.
اصول و ویژگی‌های چاپ سبز
- استفاده از کاغذ بازیافتی:
- یکی از اصلی‌ترین جنبه‌های چاپ سبز، استفاده از کاغذهای بازیافتی یا کاغذهایی است که از منابع پایدار تهیه شده‌اند. کاغذهای بازیافتی به کاهش قطع درختان و حفظ جنگل‌ها کمک می‌کنند.
- کاغذهای دارای گواهینامه FSC (Forest Stewardship Council) نشان می‌دهند که کاغذ از جنگل‌هایی تهیه شده که به صورت پایدار مدیریت می‌شوند.
- کاهش مصرف مواد شیمیایی مضر:
- جوهرهای گیاهی: جوهرهایی که از روغن‌های گیاهی مانند سویا یا روغن‌های طبیعی دیگر تهیه می‌شوند، به جای جوهرهای پایه نفتی استفاده می‌شوند. این جوهرها کمتر سمی هستند و به راحتی بازیافت می‌شوند.
- رویکردهای فاقد مواد شیمیایی مضر: بسیاری از فرآیندهای سنتی چاپ، به مواد شیمیایی قوی مانند حلال‌های نفتی و رنگ‌های سنگین متکی هستند. در چاپ سبز، از روش‌هایی استفاده می‌شود که نیاز به این مواد شیمیایی مضر را کاهش داده یا حذف کنند.
- کاهش مصرف انرژی و آب:
- چاپخانه‌های سبز از فناوری‌هایی استفاده می‌کنند که مصرف انرژی و آب را به حداقل می‌رسانند. این ممکن است شامل استفاده از دستگاه‌های چاپ با کارایی بالا یا بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی باشد.
- چاپ دیجیتال:
- چاپ دیجیتال یکی از روش‌های مؤثر برای کاهش ضایعات است. در مقایسه با چاپ افست سنتی، چاپ دیجیتال ضایعات کمتری تولید می‌کند و نیازی به صفحات چاپ و مواد شیمیایی اضافی ندارد. این روش به ویژه برای چاپ‌های کوچک مقیاس و سفارشی بسیار کارآمد است.
- بازیافت و مدیریت ضایعات:
- در چاپ سبز، تلاش می‌شود که تمام ضایعات تولیدی مانند کاغذهای اضافی، جوهرهای باقی‌مانده، و مواد دیگر، به درستی بازیافت شوند. این موضوع شامل بازیافت کارتریج‌های جوهر و کاهش ضایعات چاپی نیز می‌شود.
- بسته‌بندی پایدار:
- بسیاری از شرکت‌های چاپ سبز از بسته‌بندی‌های قابل بازیافت یا مواد بازیافتی برای بسته‌بندی محصولات استفاده می‌کنند. این رویکرد به کاهش ضایعات بسته‌بندی و آلودگی پلاستیکی کمک می‌کند.
-
کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای:
- استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در فرآیندهای چاپ و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند. همچنین، استفاده از فناوری‌های مدرن‌تر و کم‌مصرف‌تر می‌تواند تأثیر مثبتی در کاهش آلودگی هوا داشته باشد.
مزایای چاپ سبز
- حفاظت از منابع طبیعی: با استفاده از کاغذهای بازیافتی و مدیریت پایدار منابع، قطع بی‌رویه درختان و تخریب جنگل‌ها کاهش می‌یابد.
- کاهش آلودگی: استفاده از جوهرهای گیاهی و روش‌های چاپ فاقد مواد شیمیایی سمی به کاهش آلودگی خاک، آب و هوا کمک می‌کند.
- کاهش ضایعات: چاپ دیجیتال و استفاده از مواد بازیافتی منجر به کاهش ضایعات در فرآیند چاپ می‌شود.
- حفاظت از سلامت کارکنان و مصرف‌کنندگان: استفاده از مواد شیمیایی کمتر مضر به کاهش خطرات برای سلامت کارکنان در چاپخانه‌ها و مصرف‌کنندگان نهایی محصولات چاپی کمک می‌کند.
قوانین و استاندارهای محیط زیستی در صنعت چاپ
با افزایش آگاهی مردم نسبت به صدمات جبران‌ناپذیری که بشریت بر طبیعت وارد می‌کند دوست داران طبیعت روز به روز بیشتر شده و راه‌کارهای مفیدی را به مرحله اجرا گذاشته‌اند که چاپ سبز یکی از این موارد است.
این روش در کاهش میزان آلاینده‌ها مانند یک برگ برنده است. قوانین وضع شده در کشورهای اروپایی سخت‌گیرانه در حال اجراست و سرپیچی از قوانین با پرداخت جریمه‌های سنگین شرکت را مواجه می‌سازد برخی از این قوانین شامل:
- آشنایی کامل موسسه چاپی با مواد شیمیایی و سقفی برای استفاده از آن‌ها در صورت ضرورت.
- استفاده نکردن از مواد الکل دار زیرا گازهای سمی زیادی را روانه طبیعت می‌کند و جایگزین این حلال‌ها روغن‌های گیاهی شده‌اند.
- محدودیت در میزان مصرف حلال‌های مانند VoC در چاپخانه باید اعمال شود.
- مواد اولیه باید به اندازه نیاز استفاده شود زیرا باقی‌مانده مواد اولیه باید سوزنده شود که باعث به وجود آمدن گازهای سمی می‌شود، اما مقدار مصرفی به اندازه از این امر جلوگیری می‌کند.
- حمل و نقل و نگهداری مواد خطرناک و سمی باید ایمن انجام شود. در صورت بروز مشکل جریمه‌های سنگینی در نظر گرفته شده است.
- یکی دیگر از این قوانین استفاده نکردن از ترکیبات cfc که نوعی خنک‌کننده منابع نور ماشین‌آلات چاپ است و استفاده از دستگاه‌های چاپ بدون آب جایگزین شده است. با دستورات جدید چاپخانه قدیمی ملزم به تطبیق دستگاه‌های خود با استاندارد جدید هستند.
مراحل تولید چاپ محیط زیستی
برای اینکه با فرآیند و یا همان مراحل و تولید چاپ محیط زیستی، چاپ سبز بیشتر آشنا شوید بهتر است این بخش را مورد مطالعه قرار دهید تا اطلاعات کامل‌تری در اختیار داشته باشید.
1. جوهرهای ارگانیک
جوهرهای که در گذشته برای چاپ مورد استفاده قرار می‌گرفتند بر پایه نفت و فلزات سمی بوده، که بسیار مضر و خطرناک بوده‌اند. جوهرهای ارگانیک که مخصوص چاپ سبز هستند خاصیت سازگاری با محیط زیست دارند این جوهرها اثرات بدی بر روی زمین و اتمسفر ندارند.
کیفیت رنگی این جوهر مانند نمونه‌های شیمیایی درخشان و با کیفیت است. ویژگی مهم جوهرهای ارگانیک قابل بازیافت بودن آن‌ها است و می‌توان در فرآیند تولید جوهر به‌طور مجدد استفاده شود.
2. کاغذهای قابل بازیافت
کاغذی که در فرآیند چاپ سبز استفاده می‌شود صد درصد قابل بازیافت و با محیط زیست سازگار است. این نمونه کاغذ از مهم‌ترین موادی است که در چاپ سبز قابل استفاده است.
این کاغذها عاری از کلر هستند و در فرآیند مجدد سفید کردن کاغذ مواد کاملاً طبیعی استفاده می‌شود. تلاش‌های انجام شده فقط و فقط در راستای حفظ محیط زیست است.