CMYK چیست؟

مُد یا مدل رنگی CMYK که به آن مدل چهار رنگ هم گفته می‌شود؛ از حروف ابتدایی فیروزه‌ای (Cyan)، ارغوانی (Magenta)، رنگ زرد (Yellow) و رنگ سیاه (BlackOrKey) تشکیل شده است.

این مد رنگی ویژه سفارشات چاپی است و فایل تمامی محصولاتی که قرار است از خروجی چاپی برخوردار باشند (از کارت ویزیت گرفته تا چاپ کتاب، چاپ دفتر و یا چاپ بنرهای تبلیغاتی بزرگ) می‌بایست توسط این مد رنگی، طراحی و به چاپ برسند.

علت انتخاب رنگ CMYK برای چاپ، اختلاف فاحشی است که هنگام چاپ فایل‌های طراحی با مد رنگی RGB، با نمونه نمایش داده شده ایجاد می‌شود. نرم‌افزارهای طراحی و ویرایش عکس، فایل را به‌صورت پیش‌فرض با سیستم RGB تنظیم می‌کنند؛ بنابراین لازم است تا هنگام طراحی فایل چاپی از همان ابتدای کار، مد رنگی CMYK انتخاب شود تا از بروز مشکلات این‌چنینی جلوگیری شود.

به یاد داشته باشید که تبدیل فایل‌های طراحی شده با مد رنگی RGB به CMYK آن هم بدون تغییر رنگ، به سختی امکان‌پذیر است و برای طرح‌هایی با تنوع رنگی بسیار بالا اصولاً امکان‌پذیر نیست.

CYMK با استفاده از اسکنر GMG و نرم‌افزار مربوطه قابل کنترل است. این نرم‌افزار اجازه می‌دهد تا بدون در نظر گرفتن مشخصات فردی هر دستگاه، هر ماشین چاپ کالیبره شود تا یک رنگ استاندارد تولید کند. به همین دلیل چاپگرهای تجاری بیشتر از CMYK استفاده می‌کنند، زیرا به شما کمک می‌کند تا از یکپارچگی رنگ در بین چاپ و همچنین در دستگاه‌ها اطمینان حاصل کنید.

مزایای چاپ چهار رنگ (CMYK)

1. تولید رنگ‌های متنوع: با استفاده از ترکیب چهار رنگ اصلی، می‌توان به طیف وسیعی از رنگ‌ها دست یافت. این امکان به طراحان و ناشران اجازه می‌دهد تا رنگ‌های دقیق و متنوعی را برای چاپ کتاب‌ها تولید کنند.

2. کیفیت بالا: چاپ افست با استفاده از مد رنگی CMYK معمولاً کیفیت بسیار بالایی دارد و برای چاپ تصاویر و گرافیک‌های پیچیده مناسب است.
3. دسترس‌پذیری: سیستم CMYK به‌طور گسترده‌ای در صنعت چاپ استفاده می‌شود و تجهیزات چاپ افست معمولاً با این مد رنگی سازگار هستند. این امر باعث می‌شود که این تکنیک چاپی در دسترس و مقرون‌به‌صرفه باشد.

4. تطبیق‌پذیری: این روش برای انواع مختلف کاغذ و مواد چاپی قابل استفاده است و می‌تواند نیازهای مختلف چاپ را برآورده کند.

چرا برای دستگاه چاپ از CMYK استفاده می‌کنند؟

برخی از چاپگرهای تجاری با RGB چاپ می‌کنند، اما بیشتر آن‌ها (از جمله چاپ فوری) فقط با CMYK چاپ می‌کنند. این به این دلیل است که استانداردسازیCMYK  به لطف طیف رنگ‌های موجود آسان‌تر است. این بدان معناست که ما می‌توانیم تمام محصولات چاپی شما را در طول دوره چاپ کاملاً سازگار نگه داریم. تغییرات بسیار جزئی در RGB وجود دارد به‌طوری‌که تضمین یکپارچگی رنگ در یک دوره چاپ، یا حتی بین دوره‌های مختلف چاپ، تقریباً غیرممکن است.

انواع چاپ افست کتاب

چاپ افست کتاب انواع مختلفی دارد که هر کدام با ویژگی‌ها و کاربردهای خاصی که دارد، برای نوع خاصی از کتاب استفاده می‌شود:

1. چاپ افست تک رنگ (سیاه و سفید)

2. چاپ افست دو رنگ

3. چاپ افست چهار رنگ

چاپ چهار رنگ

چاپخانه‌هایی که کارهای چاپی تیراژ بالا را انجام می‌دهند، اغلب از چاپ افست استفاده می‌کنند. زیرا چاپ دیجیتال برای تولید چاپ‌های کم تعداد مناسب‌تر است. چاپ چهار رنگ تکنیکی است که در تمام فرآیندهای چاپ مدرن برای بازتولید رنگ استفاده می‌شود.

اساس کار چاپ چهار رنگ از چهار رنگ فیروزه‌ای، سرخابی، زرد و کلید (سیاه) (به اختصار CMYK گفته می‌شود که از سرنام هر یک از ۴ رنگ تشکیل شده است) تشکیل شده است.

از لحاظ نظری، ما می‌توانیم تمام رنگ‌ها را از مخلوط سه رنگ اصلی فیروزه‌ای، سرخابی و زرد بدست آوریم. بنابراین زرد و سرخابی، رنگ قرمز را ایجاد می‌کنند. درحالی‌که فیروزه‌ای، سرخابی و زرد، رنگ سیاه را ایجاد می‌کنند. با این حال، رنگدانه‌های رنگ کافی نیستند، به همین دلیل است که فقط می‌توان یک فضای محدود رنگ را نشان داد.

علاوه بر این، چاپ بیش از حد فیروزه‌ای، سرخابی و زرد باعث ایجاد رنگ سیاه تیره نمی‌شود، بلکه یک رنگ قهوه‌ای تیره دارد. به همین دلیل، jet-black به‌عنوان چهارمین رنگ اصلی اضافه شده است. برای اینکه بتوانیم سایه‌های مختلف رنگ را چاپ کنیم، از rasterization متفاوت استفاده می‌شود. بدین معنی که مقادیر تون زیادی از طریق نقاط رستر در اندازه‌های مختلف نشان داده می‌شوند.

این روش، یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های چاپ رنگی محسوب می‌شود که برای ایجاد تصاویر و متون با استفاده از رنگ‌های مختلف در کتاب‌ها به کار می‌رود. در این روش، از ترکیب چهار رنگ اصلی فیروزه‌ای (Cyan)، ارغوانی (Magenta)، زرد (Yellow) و مشکی (Key)، برای ایجاد تنوع رنگی استفاده می‌شود. در فرآیند چاپ افست چهار رنگ، برای هر یک از این چهار رنگ اصلی، تراشه یا پلیت مجزا تهیه می‌شود.

این تراشه‌ها در دستگاه چاپگر قرار می‌گیرند و در مراحل مختلف چاپ، جوهر متناسب با هر رنگ به سطح کاغذ منتقل می‌شود. چاپ افست چهار رنگ به دلیل توانایی در ایجاد تصاویر با دقت بالا و ترکیب مؤثر رنگ‌ها، به عنوان یک روش اساسی در چاپ کتاب با تصاویر رنگی و متون متنوع به کار می‌رود.

چاپ چهار رنگ کتاب در چاپ افست

1. طراحی

اولین بخش، طراحی است. این امر بسیار حساس می‌باشد. لازمه‌ی طراحی، تنها تسلط به فتوشاپ نیست. این بخش نیاز به تجربه و تخصص هم دارد. پیشنهاد ما به شما این است که کار طراحی خود را به طراح گرافیست بسپارید تا این طراحی را به بهترین حالت ممکن برایتان انجام دهند.

2. تهیه زینک یا پلیت (لیتوگرافی)

بسته به نوع تکنولوژی استفاده شده برای چاپ، تهیه پلیت یا زینک به دو روش انجام می‌شود.

1. با استفاده از دستگاهی به نام ایمیج ستر (Image Setter) طرح نهایی ابتدا به فیلم تبدیل می‌شود و سپس از روی فیلم، پلیت زینک ساخته می‌شود.
2. طرح نهایی با استفاده از دستگاهی به نام پلیت ستر (Plate Setter) مستقیماً روی زینک چاپ می‌شود و مرحله زمان‌بر و پر هزینه ظهور طرح روی فیلم، از این فرآیند حذف می‌شود.

الف) ساخت فیلم و زینک با استفاده از دستگاه ایمیج ستر

مراحل کلی ساخت فیلم در این روش، بسیار شبیه به ظهور نگاتیو عکاسی در تاریکخانه‌های قدیمی است. در این روش فایل تفکیک شده طرح به چهار رنگ اصلی، توسط دستگاه ایمیج ستر روی یک طلق شفاف و به‌صورت سیاه و سفید چاپ می‌شود. این دستگاه با دقت و رزولوشن فوق‌العاده بالا طرح را روی طلق چاپ می‌کند. در مرحله بعد طلق‌های آماده شده با گیره‌های مخصوصی روی زینک نصب می‌شوند.

سطح بالایی زینک با استفاده از یک لایه نازک از جنس پلیمر مخصوص پوشانده شده است. این پلمیر به اشعه فرابنفش یا UV به شدت حساس است و به سرعت تبخیر می‌شود. از اینجا به بعد دیگر روش کار مشخص است. طلق شفافی که از دستگاه ایمیج ستر خارج شده را روی زینک نصب می‌کنند و در یک محفظه قرار می‌دهند.

این محفظه سطح زینک را با اشعه فرابنفش بمباران می‌کند. قسمت‌هایی از زینک که توسط طرح چاپ شده روی طلق پوشانده شده‌اند، روی سطح پلیمیری زینک باقی می‌ماند و بقیه قسمت‌های خالی و اضافی از سطح زینک تبخیر می‌شوند. وقتی که زینک از محفظه خارج می‌شود، طرح مورد نظر روی سطح پلیمری نقش بسته است.

در ادامه با استفاده از یک پاک‌کننده قلیایی، باقی‌مانده‌های احتمالی پلیمر روی سطح را تمیز می‌کنند و زینک را در یک مایع تثبیت‌کننده قرار می‌دهند تا طرح روی زینک ثابت شود. به این فرآیند که شبیه به ظهور عکس از روی نگاتیو است، ظهور فیلم می‌گویند. فیلم ظاهر شده برای چاپ و ارسال به چاپخانه آماده است.

ب) ساخت زینک با استفاده از دستگاه پلیت ستر (Plate Setter)

ساخت فیلم و زینک با استفاده از دستگاه ایمیج ستر بسیار پر هزینه است. همچنین زمان زیادی را به خود اختصاص می‌دهد. راه‌حل این مشکل، استفاده از دستگاهی جدیدتر به نام پلیت ستر است. این دستگاه طرح نهایی را دریافت می‌کند و مستقیماً بدون نیاز به ساخت فیلم، آن را روی زینک درج می‌کند. در واقع می‌توان گفت دستگاه پلیت ستر، مستقیماً زینک را تهیه و آماده استفاده در چاپخانه می‌کند.

3. چاپ افست

صفحات چاپی در معرض چاپ در واحد چاپ مربوطه دستگاه قرار می‌گیرند. فرآیند افست از رفتار دافعه و جاذبه مواد مختلف با هم استفاده می‌کند. بدین معنی که در صفحه چاپ بخش‌های جذب‌کننده و بخش‌های دفع‌کننده جوهر چاپ وجود دارد.

مناطق جذب‌کننده جوهر (لیپوفیلیک یا چربی‌دوست و دفع‌کننده آب) از مناطق بدون تصویر (آب‌دوست، به معنی جذاب آب) متمایز می‌شوند، که با حداقل مرطوب شدن با آب، ضد جوهر هستند.

بنابراین جوهر چاپ فقط از مناطق جذب‌کننده جوهر روی پتو لاستیکی منتقل می‌شود و از آنجا به روی جسم (کاغذ) که قرار است چاپ شود پرس می‌شود. بستر چاپ را یکی پس از دیگری با رنگ‌های فیروزه‌ای، سرخابی، زرد و کلید (مشکی) چاپ و لایه‌بندی می‌کنیم تا تصویر چاپی کامل ایجاد شود.

نکته: جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد مد رنگی CMYKOG منوی چاپ 6 رنگ را مطالعه فرمایید.

در مورد چاپ و نشر کتاب بیشتر بدانید…

صفحه اصلی وب‌سایت انتشارات کتیبه نوین