روشهای معرفی کتاب
دیده شدن کتاب اولین مرحله از معرفی کتاب میباشد، شما باید کتاب خود را در معرض دید مخاطبین قرار دهید. برای مثال میتوانید قسمتهای برگزیده و هیجانانگیزتر کتاب را در بسترهای تبلیغاتی به اشتراک بگذارید تا خواننده جذب آن شود. حتی میتوانید برای تأثیرگذاری بیشتر این بخشهای کتاب را بهصورت پادکست یا ویدیو ارائه دهید.
گاهی بهجای خواندن بخشی از کتاب، میتوانید با معرفی نویسندهی آن، برای خواندن انگیزه ایجاد کنید به این شرط که در زندگی و شخصیت نویسنده نکات جالبی وجود داشته باشد.
گاهی میتوانید کتاب را با موضوع آن معرفی کنید، بهعنوان مثال پشت کتاب «ملت عشق» توضیح مختصری درباره مولانا آمده است که همه طرفداران آن را مجذوب خواندن میکند، متن پشت کتاب:
مولانا خودش را «خاموش» مینامید؛ یعنی ساکت. هیچ به این موضوع اندیشیدهای که شاعری، آن هم شاعری که آوازهاش عالمگیر شده، انسانی که کار و بارش، هستیاش، چیستیاش، حتی هوایی که تنفس میکند چیزی نیست جز کلمهها و امضایش را پای بیش از پنجاه هزار بیت پرمعنا گذاشته چطور میشود که خودش را «خاموش» بنامد؟
با خواندن این توصیف، هر شخصی که با مولانا اندکی آشنایی و به او علاقه داشته باشد، بیتردید جذب خواندن این کتاب خواهد شد.
نحوه معرفی کتاب به علاقهمندان بعد از چاپ کتاب
معرفی یک کتاب روشهای زیادی دارد، ما در این بخش شما را با چند روش تأثیرگذار و کارآمد معرفی کتاب آشنا میکنیم.
1. گفتوگوی گروهی درباره کتاب
خیلی از افرادی که اهل کتاب و کتابخوانی هستند، پایه ثابت شرکت در نشستها و محافل گفتوگو درباره کتاب میباشند، این افراد برای درک مطالب و لذت از کتاب به فرصتهایی برای دیدن، شنیدن، سخن گفتن و بیان دیدگاههایشان نیاز دارند.
بهترین راه برای مشارکت در کتابخوانی، گفتوگو درباره موضوع آن کتاب است. وقتی داستان در جایی قطع میشود و افراد کتابخوان درباره کنشهای شخصیتهای داستان یا بیان تجربههای مشابه خود سخن میگویند، در خواندن آن کتاب مشارکت کردهاند.
زمانی که از زاویه دید خود به داستان مینگرند و آن را تحلیل میکنند، درگیر داستان شدهاند. هنگامی که روند داستان را پیشبینی میکنند، تخیل آنها به چالش گرفته میشود. وقتی دیدگاههای خود را با دیگر افراد گروه در میان میگذارند، برای شنیدن دیدگاههای گوناگون و احترام به آنها آماده میشوند.
به این ترتیب با گفتوگو گروهی کتابخوانی به علاقهمندان این فرصت داده میشود تا به شکل مستقل بیندیشند و تصمیم بگیرند، دیدگاههای خود را بیان کنند و به سخنان دیگران گوش فرا دهند.
2. فعالیتهای هنری با کتاب
همراه کردن فعالیتهای هنری با کتابخوانی، میتواند راهی بسیار جذاب و تأثیرگذار برای خواندن کتاب باشد و به آنها کمک میکند تا تفسیرهای خود را از فضاسازی و شخصیتهای داستان داشته باشند و بتوانند به دلخواه، اندیشههای متفاوتشان را بیان کنند و در عین حال مهارتهای هنری و حساسیتهای زیباییشناختی خود را پرورش دهند.
استفاده از هنرهای گوناگون هم چون نمایش، نقاشی، مجسمهسازی و دیگر فعالیتهای هنری به انسانها این امکان را میدهد که با شادی و لذت با داستان یا شعری که خواندهاند، درگیر شوند، آن را بهتر بفهمند و به شیوهای دیگر بیان کنند.
اینگونه فعالیتها افراد را به خواندن کتابهای بیشتر تشویق میکنند. در اینجا تنها به چند روش از این دست فعالیتها که به معرفی کتاب و تأثیرگذاری آن در مخاطب اشاره میشود.
3. پوستر و بنر و تراکت
برای چاپ پوستر و بنر ابتدا باید به این نکته توجه کنید که بودجه شما برای تبلیغات چقدر میباشد، حجم و وسعت تبلیغات شما ارتباط مستقیم با بودجه اولیه دارد، ما فرض را بر این میگذاریم که بودجه کافی مهیاست و شما به دنبال راههایی برای معرفی کتاب خود هستید، در این شرایط یکی از راههای خوب تبلیغات چاپ پوستر و بنر و تراکت میباشد.
هنوز هم تبلیغات گسترده بنری جایگاه ویژه خود را در بازار فروش همه محصولات از جمله کتاب دارد و درواقع یک راه بیدردسر برای معرفی کتاب میباشد.
4. دسترسپذیر کردن کتاب
یکی از راههای ترویج کتابخوانی این است که کتاب بهراحتی در دسترس افراد باشد. برگزاری نمایشگاه کتاب در سطح شهر، آموزشگاه یا کتابخانه در روز کتاب، هفتهی کتاب و روز کودک، نقش مهمی در گسترش کتابخوانی دارد. نمایش کتابهای تازه، گزارش دستاورد مطالعاتی دانش آموزان، نمایش فیلمهای انیمیشن، و … میتواند از موضوعهای نمایشگاهها باشد.
توسعهی کتابخانههای عمومی و توسعه و به سازی فضای کتابخانههای مدارس و کتابخانههای خانگی نیز نقش برجستهای در ترویج کتابخوانی دارد، بهویژه اگر سازماندهی فضای کتابخانه زیبا و پر جاذبه و آرامبخش باشد. کتابخانههای کوچک و سیار، با بهرهگیری از کامیون، اتوبوس و … نیز نقش مهمی در بالا بردن سطح کتابخوانی در روستاها دارد.
5. مراسم خواندن گروهی و بلندخوانی کتاب
بلندخوانی یکی از شیوههای مؤثر علاقهمند کردن افراد به خواندن کتاب است. بلندخوانی تنها برای قشر سا گروه سنی خاصی از افراد نیست، بلکه برای همهی گروههای سنی میتوان کتابی را بلند خواند و آنها را به خواندن بیشتر تشویق کرد.
در خانه، آموزشگاه یا کتابخانه، میتوان برای افراد کتابهایی را با صدای بلند خواند. اگر نشستهای بلند خوانی در خانواده بهصورت یک آیین همیشگی در آید، افزون بر علاقهمند کردن یکایک افراد خانواده به خواندن، روابط آنها با یکدیگر نیز نزدیکتر میشود.
بلندخوانی گروهی، به همهی کسانی که در جمع بلند خوانی کتاب و خواندن جمعی حضور دارند امکان میدهد بتوانند دربارهی احساسات و نظراتشان حرف بزنند و از دیدگاههای خود در برابر دیگر شرکتکنندگان دفاع کنند.
استفاده از این امکان، به آنها کمک میکند که در دیگر جمعها نیز از اعتمادبهنفس کافی برای ابراز نظر برخوردار شوند. همچنین کسانی که در فعالیتهای بلند خوانی و خواندن جمعی شرکت میکنند، یاد میگیرند که نظرات گوناگون را بشنوند، از آنها بیاموزند و در برخورد با دیدگاههای مخالف، از خود بردباری و شکیبایی نشان دهند.
مناسب بودن فضایی که برای بلندخوانی و خواندن جمعی در نظر گرفته میشود نیز اهمیت دارد، از جمله وجود فضای کافی برای نشستن مخاطبان، آرامش و نبود سروصدای زیاد در پیرامون محل مورد نظر.
در صورت امکان میتوان فعالیت بلندخوانی و خواندن جمعی را در فضای باز، بهویژه اگر در روستا یا پیرامون شهر انجام میشود، در جایی سبز و باصفا ترتیب داد. شمار مخاطبان باید به اندازهای باشد که تکتک آنها بتوانند بهخوبی گوش کنند، سخن بگویند و در فعالیتهای جمعی شرکت داشته باشند.
شکل نشستن مخاطبان، نخست به امکان محل بستگی دارد، اما دورهم نشستن، انگیزهی آنها را در مشارکت در فعالیتها تقویت میکند.
6. جشن رونمایی کتاب
معمولاً در جشن رونمایی از کتاب، از شخصیتهای هنری و فرهنگی و چهرههای سیاسی از وزیر و نماینده مجلس تا اقوام و بستگان نویسنده و ناشر و مترجم نیز حضور دارند. برگزاری چنین آیینی برای انتشار یک کتاب بهخودیخود کاری بسیار خوب است اما کمتر در چنین نشستی به هدف اصلی برپایی آن توجه میشود.
رونمایی یک کتاب کاری پسندیده و برای مخاطبان جالب توجه است زیرا آنها میتوانند درباره کتابی که قرار است بزودی مورد استفاده قرار گیرد، اطلاعات لازم را بدست آورند، اطلاعاتی که هویت این کالای فرهنگی را پدیدار میکند.
نکته قابل توجه این است که باید بدانید چه چیز و چطور بنویسید تا بتوانید با مردم و عامه کتابخوانها ارتباط برقرار کنید. در حقیقت مشکل خیلی از نویسندگان ما این است که برای همصنفان خود مینویسند نه برای عموم مردم، به همین دلیل جشن امضا و رونمایی ممکن است،
خیلی تیراژ کتاب را جابهجا نکند و تأثیری بر گسترش کتابخوانی نداشته باشد. قبل از هر کاری باید فکر کنید، چطور بنویسیم که مخاطب اشتیاق داشته باشد کارمان را دنبال کند و مدام منتظر باشد که کتاب ما منتشر شود.