کتاب رمان چیست؟
شاید شما نیز جز آن دسته از افرادی باشید که علی‌رغم خواندن کتاب رمان‌های متعدد، تصمیم گرفته باشید رمانی را بنویسید اما نمی‌دانید چگونه شروع کنید. در اینجا چند توصیه مهم از رمان نویسان بزرگ دنیا برای شما ارائه خواهیم نمود تا شاید گره از کار شما گشوده شود.
نوشتن اولین رمان معمولاً چالشی بسیار بزرگ است که تصاویر و اتفاقات مبهم و تیره و تاری در ذهن نویسنده از آینده کتابی که در حال نگارش است به وجود خواهد آورد.
در بسیاری از افراد، خواندن رمان‌های متعدد این انتظار را به وجود می‌آورد که اگر آنها شروع به نوشتن یک رمان کنند، یقیناً خیلی راحت بتوانند از عهده کار برآیند؛ اما باید در همین قدم اول به افرادی که قصد نوشتن رمان دارند بگوییم لزومی ندارد اگر شما یک عمر موسیقی گوش کرده‌اید، شروع به نواختن یک از آلات موسیقی بکنید قبل از اینکه آموزشی دیده باشید.
توصیه‌های مهمی که در اینجا مطرح خواهد شد نیز صرفاً بخشی از آموزش‌های تأثیرگذاری است که در حین فرآیند تمرین برای نگارش، بسیار مفید و مؤثر خواهند بود.
۱. خوب بفهمید که چرا می‌نویسید و چه چیزی می‌خواهید بنویسید؟
قبل از اینکه قلم بر روی کاغذ یا دستی بر روی کلید کیبورد بگذارید، دقیقاً به این مسئله چه از طرف خود و چه از طرف خوانندگان خود فکر کنید که در حال انجام چه‌کاری هستید؟
چرا می‌خواهید رمانی را بنویسید؟
ملاک موفقیت از نظر شما چه خواهد بود؟
آیا می‌خواهید فقط کتابی به نام خودتان چاپ کنید؟
یا می‌خواهید با واژه‌ها و کلماتتان اندک تغییری در احساسات و زندگی خوانندگانتان ایجاد کنید، و یا اینکه می‌خواهید درآمد خوبی کسب کنید؟
پاسخ به هر یک از این سؤالات بسیاری از موارد مبهم را چه در حال حاضر و چه بعداً تغییر خواهد داد. بعد از پاسخ به این سؤالات، سعی کنید مخاطبین خود را بشناسید. یعنی، احتمال می‌دهید چه دسته از افرادی مخاطبین شما باشند؟
آنها احتمالاً چه نویسندگان دیگری را دوست دارند؟
پاسخ به این سؤالات نیز می‌تواند کمک شایانی در انتخاب داستان و نوع روایت شما داشته باشد. یکی دیگر از بهترین کارها این است که ۵ الی ۱۰ رمان از بهترین رمان‌های چاپ شده که احساس می‌کنید شبیه به رمانی خواهند بود که شما می‌خواهید نگارش کنید را لیست کنید.
با بررسی این کتاب‌ها و میزان فروش و استقبال مخاطبین از آنها در سال‌های اخیر متوجه خواهید شد که کتاب شما بعد از نگارش و اتمام احتمالاً چه وضعیتی خواهد داشت.
۲. قدرت خلاقیت خود را آزاد کنید. برای میدان دادن به خلاقیت خود می‌توانید:
الف) به کنجکاوی‌هایتان اهمیت دهید.
وقتی در کتابفروشی هستید بیشتر به کدام کتاب‌ها نگاه می‌کنید؟
بیشتر به چه فیلم‌هایی علاقه‌مند هستید؟
چه مکالماتی را بیشتر از بقیه ترجیح می‌دهید و بیشتر دوست دارید در چه موضوعاتی صحبت کنید؟
وقتی وارد یک شهر جدید می‌شوید دوست دارید کدام بخش‌های آن را اول از همه ببینید؟
آیا به جاهای تاریخی بیشتر علاقه دارید یا به مکان‌های تفریحی و ساختمان‌های مدرن؟
چه نوع غذاهایی را دوست دارید بخورید؛ غذای فوری یا غذاهای سنتی؟
آیا علاقه‌ای به فرهنگ بومی آن ملت دارید یا خیر؟
همه این سؤال‌ها می‌تواند کنجکاوی‌ها و علایق شما را مشخص کنند و همین مسئله می‌تواند مشخص کند که حوزه نوشتاری شما بیشتر در چه زمینه‌ای خواهد بود؟
ب) جرقه‌هایی که گهگاهی در ذهن پدید می‌آیند را یادداشت کنید.
گهگاهی ایده‌های گذرایی از ذهن خطور می‌کنند که معمولاً بر اثر حضور در مکانی، قرار گرفتن در فضایی و امثالهم ایجاد می‌شوند. بهترین کار ممکنه این است که همان لحظه چنین جرقه‌هایی را یادداشت کنید زیرا این احتمال زیاد وجود دارد بعد فراموش کنید.
این جرقه‌ها می‌توانند ایده‌های بسیار خوبی را در ذهن متبلور نمایند.
ج) مطمئن باشید افرادی وجود دارند که علاقه‌مندی آنها مشابه با علاقه‌مندی شما است.
اگر شما تصور کنید در محله یا جمع دوستان و یا اینکه شهری که زندگی می‌کنید علایق محدودی وجود دارد و بیشتر افراد یا دوستان علایقی مشترک با شما ندارند و تصمیم بگیرید از آن علایق صحبت نکنید و یا ننویسید کار اشتباهی کرده‌اید.
مطمئن باشید که افراد زیادی وجود دارند که علایق شما با علایق آنها مشترک است و بنابراین شما می‌توانید مخاطبان خود را پیدا کنید. مخاطبان شما گاهاً خارج از حلقه دوستان، شهر، و حتی کشور است.
۳. به جای کنار هم قرار دادن صرف کلمات، داستان بنویسند.
بسیاری از رمان نویسان رمان خود را با نوشتن کلمات پشت سر هم بدون هیچ‌گونه مسیر و هدفی شروع می‌کنند و اندکی بعد خودشان نیز در این ابهام فرو می‌روند. برای پرهیز از این کار می‌بایست به رمان‌هایی که علاقه دارید و رمان‌های قوی نیز محسوب می‌شوند نگاه کنید.
وقتی صرفاً یک رمان را می‌خوانید، شاید متوجه این هنرمندی‌ها و ساختارهای دقیق نشوید. اما وقتی اینبار همان رمان را می‌خواهید از دیدگاه ساختار و نقطه شروع و پایان بررسی کنید، نکات بسیار زیادی را خواهید آموخت.
معمولاً ساختار رمان‌های قدیمی در سه برهه زمانی کلی استوار می‌شود: ۱. نقطه شروع، ۲. نقطه میانی، ۳. نقطه پایانی.
اصول نوشتن رمان
1. ایده‌یابی و طرح رمان
اولین قدم در نوشتن رمان، یافتن ایده‌ای جذاب و قابل تأمل است. این ایده می‌تواند از تجربیات شخصی، اخبار، کتاب‌ها، فیلم‌ها، یا هر منبع دیگری به ذهن شما برسد. پس از یافتن ایده، لازم است طرحی کلی از رمان خود را بنویسید. طرح رمان، شامل گام‌های اصلی رمان، مانند معرفی شخصیت‌ها، ایجاد گره، و حل آن است.
2. شخصیت‌پردازی در رمان
یکی از مهم‌ترین عناصر رمان، شخصیت‌های آن هستند. شخصیت‌های رمان باید به‌گونه‌ای خلق شوند که خواننده بتواند با آنها هم ذات پنداری کند و برایشان دلسوزی و یا تنش و اضطراب داشته باشد.
3. پیرنگ رمان
پیرنگ رمان، به دنباله‌ی رویدادهای رمان گفته می‌شود که شخصیت‌ها را به سمت هدفشان هدایت می‌کند. پیرنگ رمان باید جذاب و پرکشش باشد تا بتواند خواننده را تا پایان رمان با خود همراه کند.
4. لحن و زبان رمان
لحن و زبان رمان، باید با موضوع و محتوای آن همخوانی داشته باشد. لحن رمان می‌تواند طنز، غم‌انگیز، عاشقانه، یا هر نوع دیگری باشد. زبان رمان نیز باید متناسب با لحن و شخصیت‌های رمان انتخاب شود.
5. ویرایش و بازنویسی رمان
پس از نوشتن رمان، لازم است آن را به‌دقت ویرایش و بازنویسی کنید. در این مرحله، باید به دنبال ایرادات نگارشی، گرامری، و محتوایی رمان باشید و آنها را رفع کنید.
راهنمای نگارش رمان
بر روی یک موضوع واحد تمرکز کنید.
سعی کنید در رمان، به یک موضوع واحد بپردازید و از پرداختن به موضوعات فرعی خودداری کنید.
از جزئیات غیرضروری پرهیز کنید.
در رمان، هر کلمه باید ارزشمند باشد. از جزئیات غیرضروری که به پیشبرد رمان کمک نمی‌کنند، پرهیز کنید.
به دیالوگ‌ها توجه کنید.
دیالوگ‌ها، یکی از بهترین ابزارها برای شخصیت‌پردازی و پیشبرد رمان هستند.
رمان خود را با یک جمله‌ی قدرتمند آغاز کنید.
جمله‌ی آغازین رمان، باید توجه خواننده را جلب کند و او را به ادامه‌ی رمان ترغیب کند.
پایانی تأثیرگذار برای رمان خود رقم بزنید.
پایان رمان، باید به‌گونه‌ای باشد که در ذهن خواننده باقی بماند و او را به فکر وادارد.
تمرین و ممارست
سعی کنیدبه‌طور مرتب رمان بنویسید و رمان‌های خود را برای دیگران بخوانید و از آنها نقد و نظر بخواهید.
مطالعه
سعی کنید رمان‌های کوتاه از نویسندگان مختلف بخوانید و به نحوه‌ی استفاده‌ی آنها از عناصر رمان توجه کنید.
استفاده از منابع آموزشی
کتاب‌ها، مقالات، و وبلاگ‌های مربوط به رمان‌نویسی می‌توانند به شما در یادگیری اصول و تکنیک‌های رمان‌نویسی کمک کنند.
شرکت در دوره‌های آموزشی
شرکت در دوره‌های آموزشی رمان‌نویسیمی‌تواند به شما در ارتقای مهارت‌های خود در نوشتن رمان کمک کند.
نکته: جهت مشاهده کتاب‌های رمان چاپ شده در انتشارات کتیبه نوین کلیک کنید.