معرفی کتاب: خانه، مبدأ و مقصد زندگی روزمره انسان است. انسان برای کار و فعالیت اجتماعی از آن خارج می‌شوند و پس از انجام آن و کسب تجربه به خانه باز می‌گردند. خانه برای انسان از چنان اهمیتی برخوردار است که می‌توان آن را مرکز دنیای فرد نامید که تمام عمر انسان تقریباً در آنجا سپری می‌شود. بنابراین خانه باید بتواند در فضای درونی و جلوه بیرونی خود توقع (مرکز دنیای فردی بودن) را برآورده سازد. امروزه به علت جبر زندگی و یا تک‌بعدی نگری و توجه به اقتصاد، بسیاری از ارزش‌های انسانی، اجتماعی و بومی و فرهنگی نادیده گرفته می‌شود و حس تعلق‌خاطر را از انسان می‌گیرد. خانه آدمی در بلوک‌های مسکونی در پشت چند پنجره یکنواخت و هم‌شکل با دیگران قرار دارد که نه فقط برای میهمان، بلکه برای افراد خانواده نیز تشخیص آن از بیرون مشکل است که تبعات آن صدمه به بنیان خانواده و سلامت خانواده و افراد جامعه است. از سوی دیگر معماری اسلامی بر مبنای اندیشه‌های اسلامی است که ریشه در ارزش‌های اعتقادی دارد و این معماری نمی‌تواند بدون پشتوانه فرهنگی و فلسفی باشد و از میان آموزه‌های دین اسلام تنها خصوصیتی که در تمام عرصه‌های زندگی مسلمان تأثیر گذاشته است تأکید بر مسئله حجاب و پوشیدگی است، که نه تنها در ویژگی شخصیتی افراد بلکه در محل زندگی فردی و اجتماعی آنان و بافت شهری اثر گذاشته است و این امر حاکی از آن است که خانه مملکت فرد به شمار می‌رود و در آنجاست که حرمت محفوظ می‌ماند و به عبارتی درون‎گرایی معماری اسلامی برگرفته از فرهنگ مردم و در هماهنگی با ویژگی‌های زیست محیطی منطقه است. از این‌رو پژوهشگران، از جمله گیونی معتقدند که اصلی‌ترین هدف طراحی شهری در مناطق گرم و خشک از نظر اقلیمی می‌بایست ارتقای توانمندی ساختمان‌ها در فراهم آوردن فضاهای داخلی به‌گونه‌ای باشد که آسایش اقلیمی فراهم شود. از این‌رو در این کتاب تلاش شده است تا به بررسی و شناخت مفهوم درون‎گرایی اسلامی پرداخته شود و بعد از آن معماری بومی و سنتی زاهدان مورد مطالعه قرار می‌گیرد تا بتوان با تطبیق این دو با یکدیگر، به راهکارهای اجرایی برای طراحی بخش مهمی از زندگی انسان، یعنی مجتمع‌های مسکونی با رویکرد درون‎گرایی اسلامی در معماری معاصر شهرستان زاهدان دست یافته شود. امروزه مشکلات مسکن، تا به سر حد سر پناهی برای انسان تنزل نموده است سرپناهی که انتخاب نمی‌شود بلکه از خوش‌اقبالی نصیب خانواده می‌گردد و در این تصاحب و تملک، معیارهای اساسی که از سویی مربوط به طراحی و از سویی به عملکردهای اقلیمی بودن آن مربوط می‌شوند در اولویت‌های واپسین قرار می‌گیرند. رویکرد معماری معاصر نسبت به تعریف مسکن و اقلیم در محیط‌های ساخته شده بدون توجه به جنبه‌های اقلیمی و سازگاری با محیط بوده و ناقص بودن اصول ساختمان‌ها و عدم توجه به ارتباط ساختمان و محیط اطراف هزینه‌های زیادی را در درازمدت بر ساکنین تحمیل می‌کند. در حوزه معماری، از این زمان توجه به محیط زیست و تلاش در جهت طراحی ساختمان‌های اقلیمی آغاز شد. در کشور ما تمام ساختمان‌ها با توجه به اقلیم ساخته می‌شده است. با ورودی معماری مدرن نقش اقلیم در ساختمان‌ها کم‌رنگ شده است. در شهرستان زاهدان که در منطقه گرم و خشک قرار دارد یکی از شاخص‌های معماری اقلیمی آن درون‎گرایی است که از نظر آماری زندگی در خانه‌های مسکونی درون‌گرا بسیار کم است، به دلیل نبودن زمین کافی، اقتصادی نبودن، گرایش به زندگی مدرن که این باعث عدم هم‌خوانی فضا با محیط می‌شود و باعث دور شدن از هویت اسلامی شده‌ایم. پس تلاش بران بوده است تا بتوان با ارائه راهکارهای اجرایی، با اهمیت رویکرد درون‎گرایی اسلامی در معماری مجتمع‌های مسکونی معاصر شهرستان زاهدان پرداخته شود.

کلید واژه‌ها: مسکن و رویکرد درون‎گرایی در معماری اسلامی، تعریف و مفهوم مسکن، معماری اسلامی ایران، مفهوم درون‎گرایی، ریشه‌های درون‎گرایی و برون‎گرایی، درون‎گرایی در معماری، معیارهای درون‎گرایی در شهرسازی ایرانی اسلامی، حیاط مرکزی، عنصر شاخص معماری درون‌گرا، درون‎گرایی در مقیاس شهر، معماری درون‌گرای عهد سنت، تحول در تعبیر درون‎گرایی از گذشته تا به امروز، درون‎گرایی از دیدگاه انسان امروز، تأثیر عوامل اقلیمی و عملکردی در میزان التزام حضور معماری درون‌گرا، تبیین ویژگی‌های درون‎گرایی در معماری اسلامی ایران، بررسی مفهوم خلوت و توجه به درون، کاربرد فرم‌های تمرکزگرا و منحنی برای تمرکز و توجه به درون، ویژگی‌های معماری خانه‌های درون‌گرا بصورت کلی، بناهای مسکونی در مناطق گرم و خشک، درون‎گرایی خانه‌های مناطق گرم و خشک، مطالعه تطبیقی طراحی، خانه طباطبایی‌ها، خانه عباسیان، خانه تاریخی بروجردی‌ها، خانه عامری‌ها، خانه ابویی زاهدان، ساختمان قدیمی دادگستری زاهدان، دبستان طالقانی زاهدان، معرفی و استانداردهای مجتمع‌ مسکونی، تاریخچه استان سیستان و بلوچستان، پیشینه تاریخی زاهدان، موقعیت جغرافیایی و زیست محیطی شهرستان زاهدان، اقوام و آداب رسوم شهرستان زاهدان، شاخص‌های اقلیمی در معماری زاهدان، ویژگی‌های معماری زاهدان، اصول کلی رعایت شده در معماری زاهدان، فرم‌های ساختمان‌های مسکونی در زاهدان، اصول طراحی مجتمع مسکونی، استانداردها، اصول کلی و روابط بین فضاها، جهت قرار گرفتن فضای داخلی پلان مسکونی، اندازه و ابعاد، عرصه، ضوابط ساختمانی مجتمع‌های مسکونی، سرانه، تحلیل سایت، لکه‌گذاری اولیه، آلترناتیوها، برنامه فیزیکی، پرسپکتیوها