معرفی کتاب: سابقۀ تفکر و اقدام پیرامون میزان قدرتِ توسعهیافتگی ایران و توانِ مقاومت در برابر بیگانگان به شکست صفویان در جنگ چالدران بر میگردد. در آن نبرد ایرانیان علیرغم غیرت و ازخودگذشتگی فراوان در برابر قدرت تکنولوژیکِ جنگی عثمانی شکست سختی را پذیرا شدند. دعوت از برادران شرلی برای ساختن توپ و ادوات جنگی از همین تجربه ناشی میشود. بدینسان عقبماندگی ایران از غرش دهانۀ توپهای جنگی در اذهان متفکران و دغدغهمندان ایرانیان آغاز شد. «صفویان در شکلگیری ایران مدرن، آنقدر اهمیت دارند که در تحلیل تاریخ سیاسی ایران معاصر، هرگز نمیتوان آوردههای فرهنگی و اجتماعی آنان را نادیده گرفت. آنان را باید معماران اصلی ایران کنونی و مهمترین شکلدهندگان هویت ایرانی پس از اسلام دانست». (سمیعی، ۱۳۹۶: ۱۷) به لحاظ زمانی طول عمر حکومت صفویان با کمی تسامح معادل مجموع دوران افشاریه، زندیه، قاجاریه و پهلوی است و بر همین اساس آنان فرصت زیادی در اختیار داشتند تا بر مبنای قدرت متمرکز و نفوذ بالای خود، هویت ایران را که بعد از شکست ساسانیان دچار شکست فاحشی شده بود را بازسازی نمایند. از نقطه نظر ملی، صفویه بعد از ساسانیان، اولین حکومت ایرانی بود که قادر شد نظامی فراگیر و مستقل مشابه آنچه پیش از اسلام وجود داشت، را بنیان نهد. قبل از آن و در بازۀ زمانی نهصد سالهای، ایران پارهای از هم گسسته بود و حتی نام ایران (بجز دورۀ ایلخانیان) بهصورت بسیار محدود استعمال میشد. (جعفریان، ۱۳۸۹: ۱۳) «ایران کنونی را بایستی مخلوق شهریاران صفوی دانست» (پری، ۱۳۸۲: ۱) از جنبه مذهبی، صفویان بودند که تشیع را مذهب رسمی ایران اعلان کردند و از آن روز تاکنون مذهب تشیع بخش عمدهای از هویت فرهنگی ایران است. گذشته از صبغۀ مذهبی، مکانیزم انتخاب تشیع بهعنوان مذهب رسمی کارکرد سیاسی مهمی نیز داشته است. «از نقطه نظر ملت ایرانی، میتوان این نظریه را همچنان کارساز دانست که دقیقاً این جدایی (از جامعه اسلام سنی) بود که ایرانیان را نجات داد. عثمانی از غرب و ازبکان از شرق، ایران را تهدید میکردند، به آن تعرض کردند و ایران در امواج حملات عثمانی فرو رفت. مذهب جدید با ویژگی قوام یافتۀ خود به تثبیت قدرت مرکزی کمک کرد، و از سوی دیگر، خطمشی جدید که به خودی خود هیچ ارتباطی با ملیت ایرانی نداشت، بستری ارائه کرد که بر روی آن ایرانیان توانستند حقوق خود را در برابر جذب به اسلام انتزاعی و در واقع به اقیانوس ترکی حفظ کنند.» (رشتیانی، ۱۳۹۴: ۱۰۸) البته قبل از آن آلبویه با برچیدن حاکمیت اعراب از ایران، نظام خود را در تمایز با مذهب سنی پایهریزی نمودند و دوران آنها نیز از اهمیت وافری در شاکلۀ آگاهی ملی ایرانیان برخوردار است. مینورسکی این دوران را به یک «میان پردۀ ایرانی» تشبیه میکند که ایران را در زنجیرهای درازمدت از اشغال خارجی ایمن نمود. (رشتیانی، ۱۳۹۴: ۹۵)
کلید واژهها: نظریههای توسعه، توسعه اقتصادی، توسعه و نظریات پیرامون توسعه و عدم توسعهیافتگی ایران، نظریه شومپیتر، نظریه کینز، دموکراسی، نظریهپردازان دموکراسی، امواج دموکراسی، جلوهها و انواع دموکراسی، دموکراسی رادیکال یا دموکراسی مشاجرهای، تاریخچه نظریه گفتمان، چگونگی شکلگیری نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، مفاهیم و اصطلاحات نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، نظریه گفتمان لاکلائو و موفه، تحلیل گفتمان، گفتمانهای سیاسی بعد از انقلاب، گفتمان اسلام سیاسی لیبرال، گفتمان اسلام سیاسی چپ، گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی، گفتمان ملیگرای سکولار، گفتمان مارکسیسم، روند گفتمانسازی و تحولات گفتمانها، دال مرکزی گفتمان اعتدال و توسعه؛ «نوسازی لیبرالیستی»، اقتصاد نئوکینزی، خصوصیسازی، خردگرایی و عقلانیت، آزادی، تعامل سازنده، حمایت از سرمایهگذاری خارجی، اعتدال و میانهروی و دوری از افراط و تفریط، سیاست خارجی توسعهگرا، وحدت و همبستگی (دولت قانونی)، دولت حداقلی، تنشزدایی با اتحادیه اروپا، مذاکره مستقیم با آمریکا در قالب استراتژی بازدارندگی، گسترش رابطه با همسایگان، برجام و لغو تحریمهای بینالمللی، همکاری با سازمانهای منطقهای و بینالمللی، مبارزه با افراطیگرایی و خشونت اسلامی، منازعههای گفتمانی پیرامون توسعه در ایران، منازعههای گفتمانی پیرامون دموکراسی، زمینههای قانونی تحقق دموکراسی در ایران
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.